PUBLICATIES VAN DE EERSTE 10 JAAR VAN DE REFORMATOR

dat de bisschop, hun genadige heer, zijn hooggeleerden naar Bremen wilde zenden,
om met hun predikant te disputeren. Werd hij onrechtzinnig bevonden, dan wilden zij
hem met toepassing van een gepaste straf verwijderen; zo niet, dan wisten zij niet,
waarom zij hem zouden ontslaan, enz. Doch de wijbisschop verzocht in zijn antwoord
dringend terwille van de rust van het gehele land, dat men hem de predikant zou
uitleveren en verzekerde plechtig, dat hij niets anders dan de zaligheid van hun zielen
zocht. Hij heeft echter niets kunnen bereiken, want de regenten van Bremen
volhardden bij hun eerste antwoord.
De wijbisschop was derhalve vertoornd, vertrok uit Bremen en wilde later uit grote
boosheid aan de kinderen van de ketters het vormsel niet toedienen. Toen nu de
wijbisschop bij zijn heer terugkwam, deelde hij hem het bovengenoemde antwoord
mede en tevens, wat hij van de priesters en de .monniken had gehoord. Toen daarna
dagelijks nieuwe berichten kwamen, hoe de predikant iedere dag steeds heftiger tegen
de geestelijkheid predikte, dachten zij een ander plan uit en vaardigden enige
voortreffelijke mannen af, om de regenten van Bremen te waarschuwen, welk nadeel
de stad wegens de predikant zou lopen, omdat hij in strijd met het gebod van zijne
heiligheid de paus en zijne majesteit de keizer predikte. Bovendien wezen zij erop, dat
hij de gevangene van vrouwe Margaretha was, hetgeen hun toch groot nadeel zou
berokkenen. Ook wisten zij van vrouwe Margaretha dreigbrieven te verkrijgen, waarin
zij uitlevering van haar gevangene eiste, en die zij openbaar maakten. Dit alles heeft
echter niet kunnen helpen. Want de edelachtbare wijze Raad gaf steeds zowel
schriftelijk als mondeling een onberispelijk antwoord. Nu bedacht de bisschop met
zijn kliek een ander plan, om het Woord van God tot zwijgen te brengen. Zij belegden
een provinciaal concilie, doch niet te Bremen, zoals de gewoonte is, maar te
Buxtehude, om gelegenheid te hebben met broeder Hendrik te doen wat zij wilden.
Daarheen werden alle prelaten en geleerden van het bisdom dringend opgeroepen, om
besprekingen te voeren over het geloof, dat men moest aanvaarden.
Naar dit concilie werd ook de predikant geroepen, doch met dit verschil, dat men met
en tegen hem als met een ketter een proces aanhangig wilde maken, terwijl men hem
toch niet had kunnen weerleggen en hij ook geen verhoor had ondergaan. Daarom
hielden de oversten met de ganse gemeente hun predikant bij zich, want de boze
bedoelingen van zijn vijanden waren helder als de dag. Broeder Hendrik echter vatte
het geloof, dat hij in zijn prediking verkondigde in enige korte artikelen samen en
zond deze in een zendbrief aan de aartsbisschop. Hierin gaf hij naast de artikelen een
betuiging van zijn onschuld en verklaarde zich bereid om, wanneer hij dwaalde en
men hem dit uit de Schrift kon aantonen, deze dwaling op te geven en te herroepen.
Men moest hem echter zijn dwaling uit de heilige Schrift aantonen, want hij kon zijn
leer of zijn prediking uit de Schrift bewijzen.
Doch dit aanbod wees men, evenals de artikelen, met verachting af, want hij kreeg
geen antwoord. Hoe echter het oordeel uitviel kan men uit het volgende opmaken.
Immers terstond daarna lieten zij het bevelschrift van paus Leo X alsmede dat van de
keizer 72 , dat te Worms uitgevaardigd was, afkondigen en aanslaan. Niettemin ging de
vrome prediker steeds zonder ophouden met zijn prediking voort. Bovendien gaf hij
steeds te kennen, dat hij volkomen bereid was zich tegenover iedereen te
verantwoorden over zijn leer en prediking. De papisten echter bleven niet rustig, maar
zonden iedere dag hun kapelaans naar de preekdienst, om hem zo mogelijk in zijn
72 Hiermede worden bedoeld de bul van Leo X van de 3de januari 1521, waarbij Luther definitief uit de
kerk wordt gestoten en het z.g. "Wormser Edict" van de 8ste mei 1521, waarbij de rijksban over hem
wordt uitgesproken. Beide documenten werden de 21ste maart 1523 aan de Dom en het raadhuis te
Bremen aangeslagen.
46