PUBLICATIES VAN DE EERSTE 10 JAAR VAN DE REFORMATOR

127
Geloof is een levend, vermetel en zó vast vertrouwen op Gods genade, dat de gelovige
er duizendmaal voor zou willen sterven. En dit vertrouwen en deze kennis van Gods
genade maken vrolijk, zelfbewust en blij tegenover God en alle schepselen: hetwelk
de Heilige Geest werkt in het geloof. Daardoor komt in de mens zonder dwang de lust
en de wil om iedereen goed te doen, iedereen te dienen, veel te lijden uit liefde en tot
eer van God, die hem deze genade bewezen heeft; het is dan ook onmogelijk, werk
van geloof te scheiden, ja zó onmogelijk als het is, scheiding te maken tussen het
branden en licht-geven van het vuur. Wees daarom op uw hoede voor uw eigen
onware gedachten en voor de onnutte praters, die menen over geloof en werken met
verstand te kunnen oordelen, en die daarin de grootste dwazen zijn. Bidt God, dat Hij
het geloof in u werkt, anders blijft u eeuwig zonder geloof, al verbeeldt u zich ook en
doet, wat u zelf wilt en kunt.
Gerechtigheid nu is een dusdanig geloof en heet ook gerechtigheid van God of
gerechtigheid, die voor God geldt, omdat God ze geeft en tot gerechtigheid rekent om
Christus onze Middelaar, en de mens zó maakt, dat hij ieder geeft, wat hij schuldig is.
Want door het geloof wordt de mens vrij van zonde en krijgt lust aan Gods geboden,
waardoor hij Gode de eer geeft, en Hem betaalt, wat hij Hem schuldig is; en zijn
medemensen graag dient, zoveel hij kan, en ook ieder geeft, wat hij schuldig is. Zulk
een gerechtigheid kan door natuur, vrije wil en onze eigen kracht niet gewerkt
worden. Want evenals niemand zichzelf het geloof kan geven, zo kan hij ook het
ongeloof bij zichzelf niet wegnemen: hoe zal hij dan in staat zijn ook maar één enkele,
kleine zonde weg te nemen ? Daarom is alles onwaarheid, huichelarij en zonde, wat
buiten het geloof of in ongeloof geschiedt (Rom. 14: 23), het moge dan zo mooi
schijnen, als het maar kan.
V1ees en geest moet men hier niet zó verstaan, dat vlees alleen is, wat met onkuisheid
samenhangt, en geest, wat het innerlijke van het hart betreft; nee, vlees noemt Paulus,
zoals ook Christus in Joh. 3: 6, alles, wat uit vlees geboren is n.l. de gehele mens met
lichaam en ziel, met verstand en alle zinnen, omdat alles aan hem naar het vlees
uitgaat. Men moet dus ook die mens vleselijk noemen, die, staande buiten de genade,
veel over hoge, geestelijke dingen fantaseert, leert en praat, zoals men dat uit de
werken van het vlees kan leren: Gal. 5: 20 noemt Paulus ook ketterij en haat werken
van het vlees; en in Rom. 8: 3 zegt hij, dat door het vlees de wet verzwakt wordt -
hetgeen niet van onkuisheid, maar van alle zonden gezegd wordt, het allermeest echter
van het ongeloof, omdat dit de allerinnerlijkste zonde is; en anderzijds moet men soms
die mens geestelijk noemen, die met de alleruiterlijkste werken bezig is, zoals
Christus, toen Hij de voeten van de jongeren waste, en Petrus, toen hij het schip
bestuurde en viste. Het is dus zó, dat vlees is: een mens, die innerlijk en uiterlijk leeft
en datgene werkt, wat tot nut van het vlees en van het tijdelijke leven dient; en geest
is: wie innerlijk en uiterlijk leeft en datgene werkt, wat de geest en het toekomstige
leven dient.
Zonder dit rechte begrip van deze woorden zult u nooit deze brief van Paulus noch
enig ander boek van de heilige Schrift begrijpen. Hoedt u daarom voor zulke leraars,
die deze woorden anders gebruiken, wie zij dan ook zijn mogen; al waren het zelfs
Hiëronymus of Augustinus, Ambrosius, Origenes of anderen, die aan hen gelijk of
meer zijn dan zij.