PUBLICATIES VAN DE EERSTE 10 JAAR VAN DE REFORMATOR

voor Zijn ogen (Ps. 72: 14).
Onder hen schittert zeker het aller-helderst deze Hendrik van Zutfen, uw prediker, die
in Ditmar zulk een schandelijke marteling omwille van Gods Woord ondergaan en het
evangelie op zo machtige wijze met zijn bloed bevestigd heeft. Trouwens de twee te
Brussel, Johannes en Hendrik 65 , zijn als de eersten ook twee heerlijke lichten
geworden door de schone dood, waardoor zij geofferd zijn, een offer Gode tot een
liefelijke reuk. Hierbij behoort ook Gaspar Tauber, die te Wenen werd verbrand, en
George, een boekhandelaar in Hongarije. En nu is onlangs, naar ik vernomen heb, te
Praag in Bohemen iemand verbrand, omdat hij zijn orde van de onreine kuisheid 66
heeft verlaten en in de goddelijke echtelijke staat en de orde van de reine kuisheid
getreden is. Het zijn dezen en hun gelijken, die in hun bloed het pausdom benevens
zijn god, de duivel, zullen verdrinken. Zij ook zijn het, die het Woord van God
tegenover de onreine lasteraars, de nieuwe valse profeten 67 , die thans overal opstaan
en scheuringen verwekken, rein en zuiver zullen handhaven. Want zonder twijfel laat
God hen in deze tijd, waarin zoveel dwalingen en secten opkomen, uit genade sterven
en hun bloed vergieten, om ons te waarschuwen en door hen te getuigen, dat de leer,
die zij verkondigd en gehandhaafd hebben, waarvoor zij gestorven zijn en met hun
martelaarschap getuigenis hebben afgelegd, de rechte leer is, waardoor de ware geest
gegeven wordt. Zo stierven oudtijds ook de heilige martelaren terwille van het
evangelie en bezegelden en verzekerden zij het met hun bloed.
Zulk een roem hebben degenen, die de wereld over goede werken, menselijke
gerechtigheid en vrije wil geleerd en haar op een dwaalspoor geleid hebben, nog nooit
kunnen verwerven. Terwille van zulk een leer doodt de duivel niemand; hij kan hen
goed verdragen, ja geeft hun grote rijkdommen, eer en wereldse macht, zodat zij rust
hebben en een aangenaam leven leiden. En zo zij daarvoor al stierven, dan zijn zij
toch geen martelaren van God, maar van zichzelf en van de duivel. Zo zijn ook de
heidenen om tijdelijk recht, goed en eer gestorven, gelijk Paulus Rom. 5: 7 zegt: dat
terwille van het goede misschien iemand zou kunnen sterven, dat wil zeggen terwille
van allerlei, dat de wereld goed noemt, zoals rijkdom, eer, macht. Want om het recht
wil nauwelijks iemand sterven. Maar sterven terwille van Gods Woord en van het
geloof, dat is de dierbare, kostelijke, edele dood, die alleen het deel is van de kinderen
van Gods Geest. Want zulk sterven sluit in en brengt mede, dat men voor de
onrechtvaardigen en zelfs voor hen, die de dood aandoen, sterft en in zijn sterven voor
hen bidt, zoals Christus heeft gedaan volgens het woord van Jesaja: En Hij bad voor
de overtreders (Jes. 53: 12). Daarom lezen wij ook geen voorbeeld ervan, dat ooit een
Christen terwille van de leer van de vrije wil en van de werken gestorven is, maar
alleen terwille van het Woord van God.
Daar nu de barmhartige God u te Bremen zo genadig bezoekt en u zo nabij is, daarbij
de kracht van Zijn Geest zo duidelijk onder u in deze Hendrik betoont, dat u het met
handen kunt tasten, heb ik het goed geoordeeld, u de geschiedenis van zijn lijden
schriftelijk mede te delen en haar openbaar te maken, opdat ik uw hart in Christus
vermaan, dat u niet bedroefd bent, noch kwaad spreekt van zijn moordenaars in
Ditmar, maar verheugd bent, God dankt en prijst, die u waardig heeft gemaakt om
zulke wonderen en genadegaven van Zijnentwege te aanschouwen en te bezitten.
Want zijn moordenaars hebben reeds al te veel en al te grote straf gekregen, dat zij
65 Johannes van Esschen en Hendrik Voes, twee Augustijner monniken werden de 1ste juli 1523 te
Brussel verbrand. Te van hun nagedachtenis schreef Luther een gedicht: "Lied von den zwei Märtyrern
Christi."
66 D.i. zijn kloosterorde.
67 Karlstadt, Thomas Münzer e.a.
40