PUBLICATIES VAN DE EERSTE 10 JAAR VAN DE REFORMATOR

More documents

Recommendations

Info

Koningen en vorsten moesten hier toezien en dit naar streng recht verhinderen. Maar ik hoor, dat zij het hoofdaandeel er in hebben, en dat het gaat naar de spreuk Jesaja 1: 23: Uw vorsten zijn de metgezellen van de dieven geworden. Daarom laten zij de dieven hangen, die een gulden of een halve gestolen hebben, en werken samen met hen, die de gehele wereld beroven en meer stelen dan alle anderen, zodat het spreekwoord waar blijft: grote dieven hangen de kleine dieven; en zoals de Romeinse senator Cato sprak: eenvoudige dieven liggen in de toren en het blok, maar openbare dieven gaan in goud en zijde. Maar wat zal God daar tenslotte van zeggen? Hij zal doen, zoals Hij door Ezechiël zegt, vorsten en kooplieden, de ene dief met de andere in elkaar smelten als lood en erts, zoals wanneer een stad verbrandt, zodat er noch vorsten, noch kooplieden meer zijn; en ik ben bang, dat dit al voor de deur staat. Wij denken er toch niet aan, om ons te verbeteren, hoe groot ook de zonde en het onrecht is. Daarom kan Hij het onrecht ook niet ongestraft laten. Daarom behoeft niemand te vragen, hoe hij met een goed geweten in vennootschappen kan zijn. Geen andere raad is er dan: laat er van af; dat is niet anders. Zullen de vennootschappen blijven, dan moet recht en redelijkheid te gronde gaan. Zal recht en redelijkheid blijven, dan moeten de vennootschappen te gronde gaan. Het bed is te nauw, zegt Jesaja, één moet er uit vallen, en het dek is te smal en kan niet beiden bedekken. Nu weet ik wel, dat mijn schrijven slecht bevallen zal en dat zij misschien alles in de wind zullen slaan, en blijven zoals zij zijn. Maar dan ben ik toch verontschuldigd en heb ik het mijne gedaan, opdat men ziet, wanneer God nu met de roede zal komen, hoe eerlijk wij dit verdiend hebben. Had ik één ziel hiermee onderricht en uit de afgrond verlost, dan zou ik niet tevergeefs gewerkt hebben. Hoewel ik hoop, dat het (verderf) door zichzelf zo hoog en zwaar is geworden, zoals ik boven ook al gezegd heb, dat het zich niet langer kan houden en men er tenslotte van moet aflaten. Samengevat: een ieder zie op zichzelf. Uit liefde of dienst voor mij mag niemand het laten: zo mag ook niemand het beginnen of er mee doorgaan, om mij te trotseren en leed te doen. Het geldt u, niet mij. God verlichte ons en sterke ons, om Zijn goede wil te doen: Amen. 68
5. EEN TROUWHARTIGE VERMANING AAN ALLE CHRISTENEN, ZICH NIET IN TE LATEN MET OPROER EN MUITERIJ. 1522. TOELICHTING Reformatie, geen revolutie: Meermalen heeft Luther deze gedachte uiteengezet. Reeds 16 januari 1521 schrijft hij: "Ik wil niet, dat men met geweld strijdt voor het evangelie. Door het Woord is de wereld overwonnen, door het Woord is de kerk gered, door het Woord zal de kerk ook weer hersteld worden." Luther is er van overtuigd, dat de paus en de zijnen de ergste vijanden van Christus zijn en daarom juist tot de wederkomst van Christus gespaard zullen blijven, opdat de straf hen des te zwaarder treffen zal. Hij verwacht deze wederkomst binnenkort, en hoopt dus getuige daarvan te zijn. Van uit de Wartburg heeft hij "De trouwhartige vermaning" geschreven. Spoedig daarop zou hij persoonlijk in Wittenberg de opstandige elementen tot rust brengen door zijn onwrikbare houding en zijn strenge woord. De directe aanleiding tot "De vermaning" was de houding van Karlstadt en Zwilling bij de gebeurtenissen te Wittenberg, eind 1521. Verschillende Augustijner monniken verlieten toen op rumoerige wijze hun klooster, om daarna studenten en burgers tegen het klooster op te hitsen. Enkele dagen later werden priesters in de parochiekerk tijdens de bediening van de mis door binnendringende benden met geweld verdreven. De dag daarop was het Franciscaner klooster zelfs gedwongen de bescherming van de stad in te roepen tegen de studenten. Bij verschillende geestelijken werden de vensters ingegooid. Men beweert, dat studenten van Erfurt de aanstichters waren. Daar had enige malen vroeger het beruchte "Pfaffenstürmen"plaats gehad, dat door Luther als het werk van satan scherp werd veroordeeld. Hij dringt er op aan, dat men de overheid als de "feitelijke macht" het hare zal laten doen. Zij heeft het recht en de plicht, de vijanden van het evangelie te bestrijden. Verder moet men het antichristelijk geweld stil dragen, boete doen, bidden en de eigen mond laten zijn "de mond van Christus." De grootste kracht van het evangelie moet het Woord blijven; wie daar buiten gaat, begrijpt de Geest van Christus niet. Het gehele stuk legt getuigenis af van een sterke overtuiging, die onwrikbaar bleef, ondanks grote gevaren, waaraan de held van de Reformatie door zijn houding bloot stond. Aan alle Christenen, die deze brief lezen of horen, geve God genade en vrede. Amen! Door Gods genade is in deze tijd het heerlijk licht van de christelijke waarheid, dat door de paus en de zijnen zozeer onderdrukt is geworden, wederom opgegaan. Daardoor is hun veelvuldige schadelijke en schandelijke misleiding, allerlei misdaad en tirannie aan het licht gekomen en nu ziet het er naar uit, dat er wel eens oproer zou kunnen komen en papen, monniken en bisschoppen met heel de geestelijke stand er wel eens uitgejaagd zouden kunnen worden, tenzij ze ernstig willen gaan werken aan een merkbare verbetering. Want de grote massa, die geprikkeld en opgejaagd is door alle onrust en verdriet, dat ze heeft moeten verduren, en door de schade, die haar zowel aan lichaam als aan ziel toegebracht is doordat ze op de meest trouweloze manier onderdrukt is geworden, kan en wil dat niet langer verdragen, en heeft nu een goede reden om er met gaffels en vlegels op los te slaan, zoals de boer dreigend zegt. Hoewel ik het nu geenszins ongaarne hoor, dat de geestelijke heren in angst zitten, en van harte hoop, dat ze daardoor eens tot zichzelf zullen inkeren en hun heerszucht wat zullen temperen (ik wenste zelfs, dat God hun angst en schrik nog mocht vergroten!), zo ben ik toch van mening, ja, ik ben er zeker van, dat ik helemaal niet bezorgd behoef 69
Page 1 and 2:
PUBLICATIES VAN DE EERSTE 10 JAAR V
Page 3 and 4:
1. AAN DE RAADSLEDEN VAN ALLE STEDE
Page 5 and 6:
zouden zo graag niet alleen voor de
Page 7 and 8:
De derde drijfveer is wel de allerb
Page 9 and 10:
toegezien, dat men hen onderwees en
Page 11 and 12:
verwondert, en moet bekennen, dat w
Page 13 and 14:
doet, of niet, kan hij het daarbij
Page 15 and 16:
korte tijd, als keken zij in een sp
Page 17 and 18: Ten laatste mogen allen, die verlan
Page 19 and 20: hebben gedaan of gezegd, de hele we
Page 21 and 22: wat zij moeten laten en niet mogen
Page 23 and 24: en vervolgens: "gij hebt gehoord, d
Page 25 and 26: zwaard uit (Rom. 13: 3): "niet voor
Page 27 and 28: of van dienst wilden zijn, terwijl
Page 29 and 30: zou hun de christelijke levenswande
Page 31 and 32: sofisten smadelijk en leugenachtig
Page 33 and 34: DEEL II Hoe ver de macht van de wer
Page 35 and 36: geloof of ongeloof brengen. Daar he
Page 37 and 38: te geloven, of boeken weg te doen,
Page 39 and 40: 3. GESCHIEDENIS VAN BROEDER HENDRIK
Page 41 and 42: hun handen zó jammerlijk met het o
Page 43 and 44: Naam steeds groter wordt bij de gel
Page 45 and 46: DE GESCHIEDENIS VAN BROEDER HENDRIK
Page 47 and 48: eigen woorden te vangen. Maar God t
Page 49 and 50: gebruik en de gewoonte van het land
Page 51 and 52: Holm, Laurens Hannemann, Lodewijk H
Page 53 and 54: een ongeleerde grijze monnik bij he
Page 55 and 56: maken tussen wereldlijk recht en ev
Page 57 and 58: verlagen. De oorzaak is deze: niet
Page 59 and 60: op een mens en plaatst zich met lic
Page 61 and 62: luie buiken, om alles te nemen, te
Page 63 and 64: innenkort niets meer zal komen, en
Page 65 and 66: verkerende kooplieden zelf zulke ti
Page 67: onchristelijke dieverij en roverij
Page 71 and 72: maken, en verdwenen met smaad en sc
Page 73 and 74: maken en zich daarbij op onze naam
Page 75 and 76: doortrekkende monniken klagen al, d
Page 77 and 78: Zo moet u ook de leugenaars en de v
Page 79 and 80: waarheid, en daarna vrij oordelen o
Page 81 and 82: daarvan te houden. Juist wat Christ
Page 83 and 84: Dat niet de paus aan de Schrift ont
Page 85 and 86: 10 Juli 1520 schrijft Luther al aan
Page 87 and 88: INLEIDING 7. VOORWOORD BIJ HET EERS
Page 89 and 90: kosten en het werk daaraan maar lat
Page 91 and 92: mij door het te keer gaan van de du
Page 93 and 94: 11c Want Hij zal hun ongerechtighed
Page 95 and 96: hoge Goddelijke heerlijkheid. Omdat
Page 97 and 98: uit een dorre aarde; Hij had geen g
Page 99 and 100: En dit is de oorzaak waarom niemand
Page 101 and 102: 101 Daarbij komt dan ook nog de ver
Page 103 and 104: 103 voortdurend spiegelen, gelijk H
Page 105 and 106: 105 zijn, niet daarom, dat zij Hem
Page 107 and 108: 107 moeten bekennen en spreken dat
Page 109 and 110: 109 zou zijn, opdat het zich niet v
Page 111 and 112: 111 Want het leven van onze Heere J
Page 113 and 114: Vers 10b Als Zijn ziel Zich tot een
Page 115 and 116: 115 rechtvaardig maakt, zo is het o
Page 117 and 118: 117 eeuwig straffen. De rechtvaardi
Page 119 and 120:
119 Hij in zulk een liefde en met z
Page 121 and 122:
121 koude en een harde legerstede v
Page 123 and 124:
123 Christus vóór Zijn sterven be
Page 125 and 126:
125 heeft het lezen geen nut. Het w
Page 127 and 128:
127 Geloof is een levend, vermetel
Page 129 and 130:
129 voornaamste echte boeken rangsc
Page 131 and 132:
131 bewondering, liefde en dankbaar
Page 133 and 134:
133 Sterben'. De opbouw van het ges
Page 135 and 136:
135 sterfbed, waarvan de stervende
Page 137 and 138:
137 acht, ze in ere houdt, zich vri
Page 139 and 140:
139 binden. Want zij zullen hem te
Page 141 and 142:
141 en macht van de drijver is, waa
Page 143 and 144:
143 vertrouwt, dat is: dat men noch
Page 145 and 146:
145 schepselen naar je om; en wanne
show all

PUBLICATIES VAN DE EERSTE 10 JAAR VAN DE REFORMATOR

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?