PUBLICATIES VAN DE EERSTE 10 JAAR VAN DE REFORMATOR

3. GESCHIEDENIS VAN BROEDER HENDRIK'S VERBRANDING
IN DITMAR, BENEVENS EEN VERKLARING VAN DE
TIENDE PSALM DOOR M. LUTHER. 1525.
TOELICHTING
Hendrik van Zutfen werd omstreeks 1488 geboren. Hij trad in de Augustijner orde en
ging in 1508 studeren te Wittenberg, waar hij Luther leerde kennen. In 1509 behaalde
hij de graad van baccalaureus (candidaat) in de wijsbegeerte en in 1511 die van
magister (doctorandus). Nadat hij in 1514 plaatsvervangend prior van het Augustijner
klooster te Keulen was geweest, werd hij in 1515 prior van het klooster van zijn orde
te Dordrecht. Van 1520 tot 1522 vertoefde hij weer te Wittenberg, waar hij tot de
vriendenkring van Luther en Melanchthon behoorde en nu ook baccalaureus in de
theologie werd. Toen werkte hij enige maanden te Antwerpen, maar werd op
aanstoken van de Dominikanen door de landvoogdes Margaretha gevangen genomen.
Het volk bevrijdde hem echter en nu week Hendrik naar Duitsland uit. Hij had de
bedoeling naar Wittenberg te reizen, maar werd door geestverwanten te Bremen
vastgehouden. Het verdere verloop van Hendrik's geschiedenis is door Luther op
sobere wijze getekend.
De gegevens hiervoor heeft Luther o.a. van de Bremer predikant Jacobus Propst
ontvangen, die hem verzocht aan de gemeente aldaar een brief te schrijven, om haar
over de marteldood van de geliefde leraar te troosten.
De wijze, waarop Luther aan dit verzoek gevolg heeft gegeven, getuigt ervan, welk een
voortreffelijk trooster hij was. En volkomen terecht heeft men gezegd, dat zijn
troostbrief een waarlijk apostolisch karakter draagt.
Martinus Luther, prediker te Wittenberg, aan alle geliefde uitverkoren vrienden van
God in Christus te Bremen.
Genade en vrede van God onze Vader en de Heere Jezus Christus.
Zeer geliefden in Christus, ik heb van de geschiedenis van het martelaarschap van de
zalige broeder Hendrik van Zutfen, die ik door geloofwaardige en vrome lieden heb
laten onderzoeken, nauwkeurig kennis genomen. En ik heb haar niet in duisternis of
twijfel verborgen willen laten liggen. Nee, het heeft mij goed gedacht, om haar aan de
dag te brengen tot lof en eer van de goddelijke genade, welke in deze tijd in zo rijke
mate aan ons, verdoemden, onwaardigen en verlorenen geschonken is, dat wij niet
alleen het zuivere Woord van God bezitten, horen en lezen en het ook op vele plaatsen
als de heldere zon zien opgaan, maar tevens gevoelen en bespeuren, dat de Geest van
God Zijn Woord met sterke en machtige daden bewijst en bevestigt, gelijk Hij van de
aanvang af 64 placht te doen. Dit geschiedt vooral hierdoor, dat Hij zulke dappere en
kloeke harten geeft, dat predikers en toehoorders beiden op vele plaatsen dagelijks het
aantal van de heiligen aanzienlijk vergroten. Immers verscheidenen vergieten hun
bloed, verscheidenen zijn gevangen genomen of door de hunnen verjaagd en allen
tezamen dragen zij de smaad van Christus' kruis. Zo is thans weer een waar christelijk
leven zichtbaar geworden, dat met zijn lijden voor de wereld gruwelijk is om aan te
zien, maar kostelijk en van waarde voor het oog van God. Zo zegt het Psalmboek:
Kostelijk is voor de Heere de dood Zijner heiligen en nogmaals: Hun bloed is kostelijk
64 D.w.z. vanaf de dagen van het oudste Christendom.
39