13.07.2013 Views

Heren van de Raad - Bossche Encyclopedie

Heren van de Raad - Bossche Encyclopedie

Heren van de Raad - Bossche Encyclopedie

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Raad</strong>sverga<strong>de</strong>ringen<br />

noodzakelijke brieven wer<strong>de</strong>n geschreven en ordonnanties wer<strong>de</strong>n opgesteld70.<br />

De pensionaris fungeer<strong>de</strong> bovendien als tussenpersoon. Zo probeer<strong>de</strong> in augustus 1575<br />

Jean-Baptiste <strong>de</strong> Tassis, een commissaris uit Brussel, een oplossing te vin<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> grote<br />

problemen die waren ontstaan rond het garnizoen in 's-Hertogenbosch. Hij <strong>de</strong>ed daartoe<br />

een aantal voorstellen aan <strong>de</strong> stadsregering. Het eerste en twee<strong>de</strong> lid gingen on<strong>de</strong>r voor-<br />

waar<strong>de</strong>n met <strong>de</strong>ze voorstellen akkoord, maar het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> lid bleef zich verzetten. Pensiona-<br />

ris Hessels kreeg nu <strong>de</strong> opdracht om het standpunt <strong>van</strong> <strong>de</strong> ambachts<strong>de</strong>kens aan Tassis<br />

over te brengen". Tassis slaag<strong>de</strong> er uitein<strong>de</strong>lijk niet in <strong>de</strong> spanningen tussen stad en gar-<br />

nizoen op te lossen. Daarom werd eind 1576 <strong>de</strong> heer <strong>van</strong> Mero<strong>de</strong> <strong>van</strong>uit Brussel als com-<br />

missaris naar 's-Hertogenbosch gezon<strong>de</strong>n, in een nieuwe poging het slepen<strong>de</strong> conflict op te<br />

lossen. Naar aanleiding <strong>van</strong> zijn voorstellen kwamen eerste en twee<strong>de</strong> lid opnieuw tegen-<br />

over het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> lid te staan. Op 8 januari 1577 verscheen Mero<strong>de</strong> in <strong>de</strong> raadsverga<strong>de</strong>ring,<br />

in <strong>de</strong> hoop het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> lid tot re<strong>de</strong> te brengen. In die verga<strong>de</strong>ring werd het voorstel <strong>van</strong><br />

Mero<strong>de</strong> opnieuw uitgelegd, niet door Mero<strong>de</strong> zelf, maar door pensionaris Hessels7*.<br />

De rol va11 <strong>de</strong> pensionaris in <strong>de</strong> raadsverga<strong>de</strong>ring was <strong>de</strong>rhalve groot. Zijn positie<br />

werd nog versterkt, doordat hij <strong>de</strong> enige persoon in <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring was, die zich professi-<br />

oneel met het stadsbestuur bezighield. Hij werd betaald om <strong>de</strong> belangen <strong>van</strong> <strong>de</strong> stad ten<br />

overstaan <strong>van</strong> <strong>de</strong> hertogelijke overheid te behartigen. Hij had een juridische opleiding<br />

genoten73 e11 hield zich dagelijks bezig met het reilen en zeilen <strong>van</strong> het <strong>Bossche</strong> stadsbe-<br />

stuur. Zeker wanneer hij vele jaren achtereen in functie bleef, moer hij een grote mate var1<br />

invloed hebben kunnen uitoefenen op <strong>de</strong> op bestuurlijk vlak gewoonlijk veel min<strong>de</strong>r erva-<br />

ren personen die ver<strong>de</strong>r <strong>de</strong> raadsverga<strong>de</strong>ring bezochten. Dit zal zeker hebben gegol<strong>de</strong>n<br />

voor Roelof Loekemans, pensionaris <strong>van</strong> 1552 tot zijn dood in 1588. Vele malen zal hij,<br />

steunend op opleiding en ervaring, informele adviezen hebben gegeven aan <strong>de</strong> drie le<strong>de</strong>n.<br />

Daarbij dient overigens te wor<strong>de</strong>n aangetekend dat zeker het overgrote <strong>de</strong>el <strong>van</strong> <strong>de</strong> eerste<br />

twee le<strong>de</strong>n <strong>van</strong> <strong>de</strong> stadsregering ook over verschei<strong>de</strong>ne jaren bestuurservaring beschikte,<br />

binnen én buiten <strong>de</strong> stad. Veel <strong>van</strong> <strong>de</strong> schepenen, gezworenen en raadsheren had<strong>de</strong>n bo-<br />

vendien een juridische opleiding genoten74.<br />

6.1.5. BESLOTE EID VAN DE VERGADERING<br />

Alleen personen die <strong>de</strong>el uitmaakten <strong>van</strong> een <strong>van</strong> <strong>de</strong> drie le<strong>de</strong>n <strong>van</strong> <strong>de</strong> stadsregering had-<br />

<strong>de</strong>n het recht aanwezig te zijn bij <strong>de</strong> raadsverga<strong>de</strong>ringeri7'. Daarnaast was ook <strong>de</strong> pensio-<br />

naris of een <strong>van</strong> <strong>de</strong> secretarissen aanwezig om <strong>de</strong> resoluties op te tekenen en eventuele<br />

an<strong>de</strong>re diensten te verlenen. In principe mocht ver<strong>de</strong>r niemand <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ringen <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

stadsregering ongenood bijwonen, zelfs <strong>de</strong> schout niet7'. Zo nu en dan werd <strong>de</strong> schout wel<br />

Dit blijkt uit allerlei marginale notities, zoals bijvoorbeeld: hier aff acte gedrpescheert ... (GAH<br />

OA A3, 12v); <strong>de</strong>selve requeste is by my genpostilleert (ibi<strong>de</strong>m, 17v); Ten eyn<strong>de</strong> is in <strong>de</strong>se saecke<br />

<strong>van</strong> Tnssis gesloten en<strong>de</strong> acte by my ge<strong>de</strong>pescheert (ibi<strong>de</strong>m, 20r); <strong>de</strong>se coininissir is by tnaniere<br />

vatt ncte ge<strong>de</strong>pescheert (ibi<strong>de</strong>m, 37s); d'ncte hyer aff is geextert<strong>de</strong>ert ett<strong>de</strong> in han<strong>de</strong>n vatt<strong>de</strong> secre-<br />

taris Colett gelevert (ibi<strong>de</strong>m, 67v).<br />

GAH OA A3, 19r, 14-8-1575. Zie uitgebrei<strong>de</strong>r: p.194-196.<br />

GAH OA A3, 64v, 8-1-1577.<br />

Zie p.360-361.<br />

Zie paragraaf 9.3.<br />

Dit was een algemeen gel<strong>de</strong>nd principe bij raads- en Statenverga<strong>de</strong>ringen. Zie bv: KOOPMANS,<br />

De Statett <strong>van</strong> Holland, 185; VAN DEN HOVEN VAN GENDEREN, Het kapittel-geiieraal, 84.<br />

JACOBS, justitie en politie, 133-135; GAH OA A3, 37r, 24-12-1575, Nog in 1650 werd naar<br />

aanleiding <strong>van</strong> een conflict tussen schout Henrick <strong>van</strong> Bergaigrie en het <strong>Bossche</strong> stadsbestuur<br />

door <strong>de</strong> Hoge <strong>Raad</strong> in Den Haag bepaald dat <strong>de</strong> politieke regering <strong>van</strong> 's-Hertogenbosch bc-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!