13.07.2013 Views

Heren van de Raad - Bossche Encyclopedie

Heren van de Raad - Bossche Encyclopedie

Heren van de Raad - Bossche Encyclopedie

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

268 <strong>Heren</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> raad<br />

gemid<strong>de</strong>ld genomen tot <strong>de</strong> 11,6% hoogst aangeslagenen. Roelofs va<strong>de</strong>r, Henrick Loeke-<br />

mans, heeft wellicht ook het beroep <strong>van</strong> leerlooier of schoenmaker uitgeoefend; <strong>de</strong>ken <strong>van</strong><br />

dat ambacht is hij nooit geweest, waarschijnlijk ook al omdat hij in 1532-1533 op vrij<br />

jonge leeftijd overleed2I2. Twee broers <strong>van</strong> Roelof wer<strong>de</strong>n daarentegen wel weer <strong>de</strong>ken<br />

<strong>van</strong> het looiers- en schoenmakersambacht: Peter zesmaal tussen 1540-1541 en<br />

1563-1564~'~, Ghysbert éénmaal in 1554-1555~'~. De moe<strong>de</strong>r <strong>van</strong> Roelof Loekemans is<br />

een dochter <strong>van</strong> Roelof Noppen (141), schepen <strong>van</strong> 's-Hertogenbosch in 1506 en 1512,<br />

die in <strong>de</strong> zettingen <strong>van</strong> het begin <strong>van</strong> <strong>de</strong> eeuw gemid<strong>de</strong>ld tot <strong>de</strong> hoogste 6% aangeslage-<br />

nen behoort. De familie Noppen heeft overigens ook connecties met het looiers- en<br />

schoenmakersambacht: Jan Noppen, een broer <strong>van</strong> Aleyt, is tussen 1530-1531 en<br />

1549-1550 zesmaal <strong>de</strong>ken <strong>van</strong> dat ambacht2".<br />

Pensionaris Roelof Loekemans is rond 1518-1520 in 's-Hertogenbosch geboren2'' en<br />

stu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> in Leuven en Orléans, in welke laatste plaats hij in 1546 licentiaat in het civiele<br />

recht wordt2". In februari 1552 wordt <strong>de</strong>ze jurist voor een jaarwed<strong>de</strong> <strong>van</strong> 200 Carolus-<br />

gul<strong>de</strong>n tot pensionaris <strong>van</strong> zijn geboortestad benoemd. Het is niet on<strong>de</strong>nkbaar dat zijn<br />

oom Dirck Noppen, <strong>van</strong> <strong>Bossche</strong> geboorte en op dat moment raadsheer in <strong>de</strong> <strong>Raad</strong> <strong>van</strong><br />

rab bant^'" bij die benoeming zijn invloed ten gunste <strong>van</strong> zijn neef heeft aangewend. Loe-<br />

kemans lijkt aan <strong>de</strong> verwachtingen <strong>van</strong> <strong>de</strong> stadsregering rond <strong>de</strong> vervulling <strong>van</strong> het pen-<br />

sionariaat te hebben voldaan. Me<strong>de</strong> door zijn lange ambtstermijn die tot aan zijn dood in<br />

l588 zou duren, heeft Lorkemans een be!ângrijkc ro! gespeeld bij <strong>de</strong> diiiï~dal probieemio-<br />

ze acceptatie <strong>van</strong> het pensionariaat in het <strong>Bossche</strong> bestuurlijke bestel. Met recht mag hij<br />

daarom ook <strong>de</strong> eerste echte pensionaris <strong>van</strong> <strong>de</strong> stad wor<strong>de</strong>n genoemd. Zijn toetre<strong>de</strong>n tot<br />

<strong>de</strong> gele<strong>de</strong>ren <strong>van</strong> <strong>de</strong> gezworen broe<strong>de</strong>rs <strong>van</strong> <strong>de</strong> Lieve Vrouwe Broe<strong>de</strong>rschap in 1555~" kan<br />

wor<strong>de</strong>n beschouwd als erkenning <strong>van</strong> het gewicht <strong>van</strong> zijn functie en een acceptatie <strong>van</strong><br />

zijn persoon door <strong>de</strong> bestuurlijke elite.<br />

Als in <strong>de</strong> jaren zeventig <strong>de</strong> politieke en bestuurlijke verhoudingen in <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>n<br />

buitengewoon ondoorzichtig en verward zijn gewor<strong>de</strong>n, wordt door het <strong>Bossche</strong> stadsbe-<br />

stuur steeds vaker een beroep gedaan op <strong>de</strong> pensionaris als juridisch en politiek adviseur.<br />

De werkdruk <strong>van</strong> <strong>de</strong> pensionaris schijnt <strong>de</strong>rmate te zijn toegenomen, dat in 1572 in <strong>de</strong><br />

persoon <strong>van</strong> Andries Hessels (PI) een twee<strong>de</strong> pensionaris wordt aangesteld, met eveneens<br />

een jaarwed<strong>de</strong> <strong>van</strong> 200 gul<strong>de</strong>n220. Andries Hessels, net als Loekemans een geboren Bos-<br />

schenaar, is een zoon <strong>van</strong> Mathys Andries Hessels, droogscheer<strong>de</strong>r uit Dinther, in <strong>de</strong> eer-<br />

212 BEELAERTS VAN BLOKLAND, 'Loockemans', 100; VAN WIMERSMA GREIDANUS, 'De<br />

kwartieren De Bie-Lokemans', 17.<br />

213 GAH OA B47, 1540-1541; B51, 1544-1545; B54, 1547-1548; B58, 1551-1552; B61, 1554-<br />

1555; B63, 1556-1557; B70, 1563-1564, <strong>van</strong> tneesteretr, leerknapen ...<br />

214 GAH OA B61, 1554-1555, <strong>van</strong> tneesteretr, leerknapen ...<br />

215 GAH OA B37, 1530-1531; B43, 1536-1537; B46, 1539-1540; B49, 1542-1543; B52, 1545-<br />

1546; B56, 1549-1550, <strong>van</strong> meesteren, leerknapen ... In 1579-1580 was een Henrick Noppen<br />

<strong>de</strong>ken <strong>van</strong> dit ambacht: GAH OA B86, 1579-1580, <strong>van</strong> ineesteretz, ghilbrue<strong>de</strong>rer~<br />

216 Gebaseerd op gegevens uit verschilleil<strong>de</strong> registers <strong>van</strong> turben: GAH OA A593a, A593b, A594.<br />

217 Zie voor een uitgebrei<strong>de</strong>re beschrijving <strong>van</strong> zijn studie en aca<strong>de</strong>mische loopbaan in Orléans:<br />

p.360.<br />

218 DE RIDDER-SYMOENS, 'Milieu social', 273, nr. 109.<br />

219 Bijlage 6, B255.<br />

220 GAH OA B81, 1574-1575, <strong>van</strong> al<strong>de</strong>rhun<strong>de</strong> saicken. Loekemans ontving eveneens nog steeds<br />

200 gul<strong>de</strong>n. Het salaris <strong>van</strong> Hessels werd geheel door <strong>de</strong> stadsregering betaald, terwijl<br />

Loekemans voor <strong>de</strong> helft door <strong>de</strong> stadsregering en voor <strong>de</strong> helft door <strong>de</strong> griffier <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

schepenbank werd betaald.<br />

...

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!