13.07.2013 Views

Heren van de Raad - Bossche Encyclopedie

Heren van de Raad - Bossche Encyclopedie

Heren van de Raad - Bossche Encyclopedie

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Financieel-economische positie <strong>van</strong> <strong>de</strong> bestuurlijke elite 289<br />

Door niet te werken met het bedrag waarvoor<br />

iemand werd aangeslagen, maar met <strong>de</strong> procent-<br />

groep waartoe hij behoort, kan steeds in één oog-<br />

opslag <strong>de</strong> relatieve positie binnen <strong>de</strong> gehele lijst<br />

wor<strong>de</strong>n afgelezen. Ook vergelijking <strong>van</strong> verschil-<br />

len<strong>de</strong> lijsten en met name <strong>van</strong> <strong>de</strong> positie <strong>van</strong> één<br />

persoon in verschillen<strong>de</strong> lijsten is nu tamelijk<br />

eenvoudig. Wanneer we bij eert <strong>de</strong>rgelijke vergelij-<br />

king uit zou<strong>de</strong>n gaan <strong>van</strong> <strong>de</strong> absol~ite bedragen,<br />

zou<strong>de</strong>n grote problemen ontstaan omdat <strong>de</strong> aan-<br />

slagen niet steeds in <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> or<strong>de</strong> <strong>van</strong> grootte wa-<br />

ren. In 1497-1498 bijvoorbeeld varieer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> op<br />

te brengen bedragen <strong>van</strong> 1 stuiver tot 12 gul<strong>de</strong>n;<br />

in <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> zetting <strong>van</strong> 1504-1505 <strong>van</strong> l stuiver<br />

tot 50 gul<strong>de</strong>n en in 1512-1513 <strong>van</strong> 1,25 stuiver<br />

tot 100 gul<strong>de</strong>n. Ter illustratie zijn in tabel 8.1 <strong>de</strong><br />

bedragen weergegeven waarvoor Dirck <strong>de</strong> Borch-<br />

greve (28) in 10 zettingen werd aangeslagenx.<br />

Ondanlzs <strong>de</strong> grote variatie in <strong>de</strong> bedragen die liij<br />

zetting aanslag<br />

in gul<strong>de</strong>ns<br />

TABEL 8.1. Bedragen waarvoor Dirck<br />

<strong>de</strong> Borchgreve (28) werd aangeslagen<br />

in <strong>de</strong> gemene zettingen (1497-1512).<br />

moest betalen, behoort Dirck <strong>de</strong> Borchgreve in elk<br />

<strong>van</strong> die zettingen tot procentgroep 1. Door met procentgroepen te werken is in één oog-<br />

opslag dui<strong>de</strong>lijk dat <strong>de</strong>ze persoon in elke zetting <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> relatieve positie innam, hetgeen<br />

uit <strong>de</strong> gegevens in tabel 8.1 niet zon<strong>de</strong>r meer valt op te maken. Een laatste voor<strong>de</strong>el <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> procentgroepnietho<strong>de</strong> is dat een ver<strong>de</strong>ling <strong>van</strong> <strong>de</strong> belastingbetalers in een klein aantal<br />

aanslagsklassen achterwege kan blijven. In <strong>de</strong> literatuur met betrekking tot sociale stratifi-<br />

catie aan <strong>de</strong> hand <strong>van</strong> belastinglijsten ver<strong>de</strong>elt <strong>de</strong> ene auteur <strong>de</strong> belastingbetalers op basis<br />

<strong>van</strong> het gemid<strong>de</strong>ld betaal<strong>de</strong> bedrag'" een an<strong>de</strong>r gaat uit <strong>van</strong> <strong>de</strong> mediaan3', een <strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />

maakt groepen die steeds met eenzelf<strong>de</strong> bedrag oplopen (0-10 pond; 11-20 pond; 21-30<br />

pond enz.)". Steeds gaat het echter om een achteraf geconstrueer<strong>de</strong> in<strong>de</strong>ling die nauwe-<br />

lijks recht doet aan <strong>de</strong> historische realiteit. Met name wanneer een dui<strong>de</strong>lijk omschreven<br />

groep individuën in zo'n lijst wordt on<strong>de</strong>rzocht, kunnen j~iist grensgevallen, dat wil zeggen<br />

personen die net on<strong>de</strong>r of boven een arbitrair gestel<strong>de</strong> grens zijn te situeren, <strong>de</strong> uitein<strong>de</strong>lij-<br />

ke uitkomsten ernstig vertroebelen. Stel dat <strong>de</strong> we een belastinglijst in<strong>de</strong>len in vijf klassen<br />

en dat <strong>de</strong> grens tussen klasse I1 en I11 op bijvoorbeeld 40 stuivers is gesteld. In dat geval<br />

valt iemand die voor 39,s stuivers is aangeslagen on<strong>de</strong>r klasse 111, terwijl iemand die voor<br />

40,5 stuivers is aangeslagen in klasse 11, terwijl ze in onze metho<strong>de</strong> hoogstens slechts en-<br />

kele procentgroepen uiteen liggen. Zeker in het on<strong>de</strong>rhavige on<strong>de</strong>rzoek, waarin een groep<br />

personen centraal staat, die naar mag wor<strong>de</strong>n verwacht groten<strong>de</strong>els tot <strong>de</strong> bovenlaag <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> belastingbetalers behoort, is een in<strong>de</strong>ling in een beperkt aantal belastinglzlassen weinig<br />

zinvol en kunnen met het systeem <strong>van</strong> procentgroepen nauwkeuriger resultaten wor<strong>de</strong>n<br />

bereikt.<br />

kend met het gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>, in dit geval procentgroep 16.<br />

35 In <strong>de</strong> eerste zetting <strong>van</strong> 1501-1502 komt Dirck <strong>de</strong> Borchgreve niet voor.<br />

36 VAN DE LAAR, 'De bevolking', 94.<br />

37 BLONDE, De sociale structuren, 46-48.<br />

38 DE BOER, 'Die politische Elite Lei<strong>de</strong>ns', 101.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!