13.07.2013 Views

Heren van de Raad - Bossche Encyclopedie

Heren van de Raad - Bossche Encyclopedie

Heren van de Raad - Bossche Encyclopedie

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Universitaire vorming <strong>van</strong> <strong>de</strong> bestuurlijke elite<br />

dat zij herhaal<strong>de</strong>lijk als juris utriusque licen-<br />

tintus wor<strong>de</strong>n aangeduid. Van <strong>de</strong> overige drie<br />

is dat nog maar <strong>de</strong> vraag. Twee <strong>van</strong> hen heb-<br />

ben wel <strong>de</strong> titel <strong>van</strong> magister gevoerd; <strong>de</strong> <strong>de</strong>r-<br />

<strong>de</strong>, Gh~sbert Heym (97), wordt steeds zon<strong>de</strong>r<br />

aca<strong>de</strong>mische titel aangeduid. Mogelijk kan bij<br />

<strong>de</strong>ze laatste het ontbreken <strong>van</strong> een <strong>de</strong>rgelijke<br />

aanduiding wor<strong>de</strong>n verklaard door <strong>de</strong> omstan-<br />

digheid dat hij een e<strong>de</strong>lman was. In <strong>de</strong> beoor-<br />

<strong>de</strong>ling <strong>van</strong> <strong>de</strong> kandidaat-schepenen, die <strong>de</strong><br />

<strong>Bossche</strong> schout in 1570 of 1571 naar <strong>de</strong> kan-<br />

selier zond, wordt Ghysbert Heym gekwalifi-<br />

ceerd als: een goet eelman die wel gequa-<br />

lifficert [i~]..."~. Van een eventuele universi-<br />

taire graad is hier geen sprake. Vooralsnog<br />

dient te wor<strong>de</strong>n aangenomen dat Ghysbert<br />

Heym weliswaar <strong>de</strong> universiteit <strong>van</strong> Orléans<br />

heeft bezocht, maar daar geen graad heeft<br />

aantal<br />

perio<strong>de</strong> schepenambten<br />

TABEL 9.7. Aantal en percentage<br />

schepenambten vervuld door alumni <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

universiteit <strong>van</strong> Orléans, per <strong>de</strong>cennium<br />

(l 500-1 579).<br />

behaald.<br />

De Rid<strong>de</strong>r-Symoens heeft met nadruk gewezen op <strong>de</strong> bijzon<strong>de</strong>re band tussen <strong>de</strong> <strong>Bossche</strong><br />

bestuurlijke elite en <strong>de</strong> universiteit <strong>van</strong> ~rléans"'. Van alle Brabantse ste<strong>de</strong>n lever<strong>de</strong><br />

's-Hertogenbosch tussen 1444-1546 na Antwerpen (71), Brussel (66) en Mechelen (45)<br />

met 35 immatriculaties <strong>de</strong> meeste stu<strong>de</strong>ntenLyR. Van <strong>de</strong> uit Antwerpen afkomstige stu<strong>de</strong>nten<br />

zijn er uitein<strong>de</strong>lijk 13, ofwel 17%, in het stadsbestuur <strong>van</strong> hun va<strong>de</strong>rstad terechtgekomen.<br />

In 's-Hertogenbosch zijn maar liefst 11 <strong>van</strong> <strong>de</strong> 35 Orléanisten later schepen gewor<strong>de</strong>n,<br />

liefst 31,5%. Daarmee telt <strong>de</strong> <strong>Bossche</strong> schepenbank proportioneel het grootste aantal<br />

in Orléans opgelei<strong>de</strong> juristen'99. Dit hoge percentage blijft ook na 1546 bestaan. Deze<br />

constatering hoeft overigens geen al te grote verwon<strong>de</strong>ring te wekken: stu<strong>de</strong>ren kost veel<br />

geld, zeker in een ver weg gelegen plaats. Bovendien staat vast dat <strong>de</strong> universiteit <strong>van</strong> Or-<br />

Iéans een luxe instelling was, vrijwel uitsluitend toegankelijk voor een elite <strong>van</strong> lage a<strong>de</strong>l<br />

en hogere burgerijz0". Dat relatief veel <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Bossche</strong>naren die in Orléans hebben gestu<strong>de</strong>erd<br />

tot <strong>de</strong> financieel-economische bovenlaag <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Bossche</strong> bevolking behoren en het<br />

regelmatig tot schepen <strong>van</strong> hun stad hebben gebracht, vloeit hier min of meer logisch uit<br />

voort. In <strong>de</strong> jaren zeventig <strong>van</strong> <strong>de</strong> zestien<strong>de</strong> eeuw zullen veel <strong>van</strong> <strong>de</strong> in Orléans opgelei<strong>de</strong><br />

<strong>Bossche</strong> schepenen een opvallen<strong>de</strong> rol spelen in het conflict dat dan binnen het stadsbestuur<br />

losbarst over <strong>de</strong> te maken ke~ize in <strong>de</strong> strijd in <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>n. De Orléanisten behoren<br />

dan groten<strong>de</strong>els tot <strong>de</strong> gematig<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>ngroep in <strong>de</strong> magistraat. Zij zijn enerzijds<br />

het ou<strong>de</strong>, katholieke geloof toegedaan, maar in politiek opzicht anti-Spaans. Wanneer uitein<strong>de</strong>lijk<br />

een rigoureuze keuze voor één <strong>van</strong> bei<strong>de</strong> partijen onvermij<strong>de</strong>lijk blijkt, kiezen ze<br />

tenslotte voor <strong>de</strong> legitieme landsheer en <strong>de</strong> ou<strong>de</strong> religie2"'. De toenemen<strong>de</strong> invloed <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

Orléanisten in het <strong>Bossche</strong> stadsbestuur kan geïllustreerd wor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> hand <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

ontwikkeling <strong>van</strong> het percentage schepenzetels dat zij per <strong>de</strong>cennium bezetten: tabel 9.7.<br />

De eerste 70 jaar <strong>van</strong> <strong>de</strong> zestien<strong>de</strong> eeuw tonen in dat opzicht een doorlopend stijgen<strong>de</strong><br />

196 AIIAB AA 809130.<br />

197 DE RIDDER-SYMOENS, 'Braban<strong>de</strong>rs', 221-222, 243, 256, 291-292.<br />

198 Ibi<strong>de</strong>m, 217.<br />

199 Ibi<strong>de</strong>m, 256.<br />

200 Ibi<strong>de</strong>m, 240-241.<br />

201 Ibi<strong>de</strong>m, 291-292.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!