Heren van de Raad - Bossche Encyclopedie

1547 wijst opnieuw uit dat die
lijsten sterk van elkaar afwijken.
Slechts 4 personen uit de top van
de gemene zetting komen voor
bij de eerste 29 van de huishuur-
waardebelasting. De top van de
zetting van 1552 scoort, voor
zover te traceren in de lijst van
de huishu~irwaardebelasting, in
1547 gemiddeld procentgroep
7,4. De top van de huishuurbe-
lasting behoort gemiddeld tot
procentgroep 11,9 in de zetting
van 1552. Net als in het begin
van de eeuw gaat het duidelijk
om twee verschillende groepen.
Wanneer we de verdeling van de
bovenlaag in beide belastinglijs-
ten uitsplitsen naar de verschil-
iende wijken van de stad5', zoais
weergegeven in tabel 8.7, blijkt
Heren van de raad
aantal %
schepen 14 28
weduwe / erfgenamen
van schepen 4 8
rentmeesters' 4 8
secretarissen 1 2
familieband met leden van
de bestuurlijke elite 8 16
geen aantoonbare relatie
met de bestuurlijke elite 19 38
TOTAAL 50
f voorzover ze iniet tevens schepen waren geweest. In dat laatste
geval zijn ze onder de schepenen geteld.
TABEL 8.8. Aantallen en percentages waarin de financieel-
economische elite (1552) tot de bestuurlijke elite behoorde
of daar relaties mee had.
net als in het eerste decenniun~ van de zestiende eeuw (zie tabel 8.6), dat de aantallen bij
de gewone zettingen veel gelijkmatiger over de verschillende wijken zijn verdeeld, terwijl
in de huishuurbelasting van 1547, net als bij die van 1505-1506, het blok van de Markt
sterk overheerst. Vergelijking van de blokverdeling met die uit het begin van de eeuw
wordt bemoeilijkt doordat de blokken, hoewel ze vaak dezelfde namen dragen, niet in alle
gevallen hetzelfde gebied beslaan. Het gebied dat in de vroege zettingen onder het Wilt-
varken werd gerekend, bevindt zich in 1552 binnen het blok van de Kerkstraat. Het
begin-zestiende-eeuwse blok van de Verwerstraat ressorteert in 1552 gedeeltelijk onder de
Kerkstraat en gedeeltelijk onder de Verwerplaats. Het oude blok van de Postelstraat be-
hoort in 1552 bij de Vughterstraat, waarvan in vergelijking met het begin van de eeuw
het blok van de Vughterdijk weer is losgemaakt. Ook het blok van het Hinthamereind
ressorteerde rond 1500 nog onder dat van de Hinthamerstraat. Let wel, we spreken nu
over de blokkenindeling zoals gebruikt voor de belastingheffing. De territoriale indeling
op basis waarvan in 1552 de gemene zetting is geïnd, die van de negen armenblokken,
bestond wel degelijk al aan het begin van de eeuw, maar is toen nog niet voor de belas-
tinginning aangewend. Met inachtneming van deze beperkingen, kan men toch constate-
ren dat de topografische verdeling van de financieel-economische toplaag in 1552 aan-
zienlijk verschilt van die van het begin van de eeuw.
De belangrijkste vraag die we ook met betrekking tot de bovenlaag van 1552 moeten
stellen, is in hoeverre die 50 personen ook tot de bestuurlijke bovenlaag van de stad be-
hoorden. De gegevens hierover zijn bijeengebracht in tabel 8.8. Van de 50 hoogst aange-
slagenen in 1552 zijn 12 personen al eens of vaker schepen geweest, wordt er één in dat-
zelfde jaar voor het eerst schepen en zou er later nog één voor het eerst schepen worden.
Daarnaast bevinden zich onder de vermogenselite ook drie weduwen van schepenen, als-
mede de erfgenamen van een andere schepen. Van de 14 personen die ooit schepen zijn
geweest of nog zouden worden, hebben 6 ook de functie van rentmeester bekleed. Daar-
55 Voor deze bewerking is de toplaag van de huishuurbelasting uitgebreid tot 44, zodat een getals
niatige vergelijking met de zetting van 1552 beter tot zijn recht komt.