13.07.2013 Views

Heren van de Raad - Bossche Encyclopedie

Heren van de Raad - Bossche Encyclopedie

Heren van de Raad - Bossche Encyclopedie

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Bestuurliike carrières 231<br />

en Axel voor <strong>de</strong> vijftien<strong>de</strong> en zestien<strong>de</strong> eeuw mutatieritmes geconstateerd, die met respectievelijk<br />

gemid<strong>de</strong>ld 2,27 en 2,61 zelfs nog hoger liggen dan in Gent. Voor Brugge, Eeklo<br />

en Kaprijke noemt Stabel respectievelijk gemid<strong>de</strong>ld 2,6, 3,3 en 3,26 ambten per carrière,<br />

in Diksmui<strong>de</strong> daarentegen vervul<strong>de</strong>n <strong>de</strong> schepenen gemid<strong>de</strong>ld 5,3 mandatenn2. In <strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />

1433-1494 vervul<strong>de</strong> elke magistraatsfamilie in Kortrijk gemid<strong>de</strong>ld 3,53 mandaten als<br />

burgemeester en schepenx'; per individu moet het wisselingsritme daarom nog veel hoger<br />

hebben gelegen en <strong>de</strong>rhalve het gemid<strong>de</strong>ld aantal mandaten aanzienlijk lager dan <strong>de</strong> genoem<strong>de</strong><br />

3,53. In Rijsel daarentegen vervul<strong>de</strong>n <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>rs tussen 1301 en 1481 gemid<strong>de</strong>ld<br />

6,9 maal een mandaatg4. De functionarissen die <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> stad tussen 1541 en 1565<br />

bestuur<strong>de</strong>n, hebben geduren<strong>de</strong> hun gehele bestuurlijke carrière gemid<strong>de</strong>ld 7,58 mandaten<br />

vervuld, waarbij dient te wor<strong>de</strong>n aangetekend dat in <strong>de</strong>ze stad <strong>de</strong> mogelijkheid bestond<br />

om door afwisseling <strong>van</strong> verschillen<strong>de</strong> functies onophou<strong>de</strong>lijk bestuurlijk actief te blijven8".<br />

Uit <strong>de</strong> gegevens die De Rid<strong>de</strong>r-Symoens voor haar on<strong>de</strong>rzoek naar <strong>de</strong> universitaire<br />

vorming <strong>van</strong> <strong>de</strong> stadsmagistraat en stadsf~~nctionarissen in Leuven en Antwerpen over <strong>de</strong><br />

perio<strong>de</strong> 1430-1580 heeft verzameld, kan wor<strong>de</strong>n afgeleid dat in Leuven een burgemeester<br />

gemid<strong>de</strong>ld 3,1 maal die functie heeft vervuld en een schepen 4,8 keer. In Antwerpen was<br />

dat gemid<strong>de</strong>ld respectievelijk 3,2 en 6,5 maalxh. In <strong>de</strong>ze ste<strong>de</strong>n waren velen geduren<strong>de</strong> hun<br />

bestuurlijke carrière zowel schepen als burgemeester, maar <strong>de</strong> gegevens laten het niet toe<br />

het gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> aantal mandaten per bestuur<strong>de</strong>r vast te stellen. Dat is dankzij het werk<br />

<strong>van</strong> Marnef voor een kortere perio<strong>de</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> Antwerpse geschie<strong>de</strong>nis, tussen 1550 en<br />

1566, wel mogelijk: 66 verschillen<strong>de</strong> personen bekleed<strong>de</strong>n bij elkaar 333 inandaten <strong>van</strong><br />

buitenburgemeester, schepen en tresorier-generaal, gemid<strong>de</strong>ld 5,l mandaten per persoonx7.<br />

Uit <strong>de</strong>ze stortvloed aan gegevens blijkt dat een rechtlijnig en ondubbelzinnig verband<br />

tussen om<strong>van</strong>g en economische oriëntatie <strong>van</strong> een stad en het mutatieritme <strong>van</strong> haar bestuurlijk<br />

personeel niet valt aan te tonen. Waar Blockmans het hoge mutatieritme <strong>van</strong><br />

Gent als vrij uitzon<strong>de</strong>rlijk beschouwt, lijkt na vergelijking met <strong>de</strong> gegevens over vele an<strong>de</strong>re<br />

ste<strong>de</strong>n juist het lage wisselingstempo <strong>van</strong> met name Rotterdam en Zutphen <strong>de</strong> uitzon<strong>de</strong>ring<br />

te vormen. Het is verlei<strong>de</strong>lijk om uit dit on<strong>de</strong>rscheid een geografische scheiding<br />

tussen <strong>de</strong> Noor<strong>de</strong>lijke en Zui<strong>de</strong>lijke Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>n te veron<strong>de</strong>rstellen, die dan me<strong>de</strong> veroorzaakt<br />

zou kunnen zijn door institutionele verschillen, waarbij vooral gedacht moet wor<strong>de</strong>n<br />

aan <strong>de</strong> rol <strong>van</strong> <strong>de</strong> vroedschappen in <strong>de</strong> Hollandse ste<strong>de</strong>n. Toch lijkt ook voor <strong>de</strong>ze hypothese<br />

geen basis te bestaan. Een Hollandse stad als Lei<strong>de</strong>n vertoont immers juist wel weer<br />

een re<strong>de</strong>lijk hoog mutatieritme. Van Kan heeft voor die stad tussen 1340 en 1399 een<br />

STAKEL, 'Van schepenen en ont<strong>van</strong>gers', 5-6. Het getal voor Brugge is overigens gebaseerd op<br />

on<strong>de</strong>rzoek <strong>van</strong> Blockmans voor een korte perio<strong>de</strong> <strong>van</strong> 1477 tot 1492, waarin 19 magistraatsvernieuwingen<br />

plaatsvon<strong>de</strong>n. In zo'n betrekkelijk korte perio<strong>de</strong> kan het gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> aantal mandaten<br />

per persoon natuurlijk nooit erg hoog oplopen. Naar alle waat~schijnlijkheicl zou on<strong>de</strong>rzoek<br />

naar een langere perio<strong>de</strong> voor Brugge een enigszins hoger gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> opleveren. Zie:<br />

KLOCKMANS, 'Mutaties', 96-97; BLOCKMANS, De volksverteget~woordigi?tg in Vlnan<strong>de</strong>rett,<br />

577-578.<br />

PAUWELIJN, 'De gegoe<strong>de</strong> burgerij <strong>van</strong> Kortrijk', 187: 189 faniilies bezetten <strong>de</strong> 668 te begeven<br />

zetels.<br />

CLAUZEI., 'Les élites urbaines', 249: 5712 mandaten vervuld door 832 individuen.<br />

DUPLESSIS, Lille and the Dutch Revolt, 27-29.<br />

DE RIDDER-SYMOENS, 'De universitaire vorming', 26, 33, 69, 82.<br />

MARNEF, Atltwerpett itz <strong>de</strong> tijd <strong>van</strong> <strong>de</strong> Reformatie, 39. In zijn studie over Mechelen oii<strong>de</strong>rzocht<br />

Mariief bovendien <strong>de</strong> personele bezetting <strong>van</strong> het ambt <strong>van</strong> conirnuriierneester, waar<strong>van</strong> er jaarlijks<br />

twee functioneer<strong>de</strong>n: per familie werd dit ambt gemid<strong>de</strong>ld 6,Y maal uitgeoefend: MARNEF,<br />

Het calvittistisch betuitrd te Mecheiet~, 56.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!