Dertien doelen in een dozijn - Taalunieversum

Doelstelling 7:
Vertellen
Leraren zijn verhalenvertellers, of ze nu lesgeven aan leerlingen in de hogere jaren van het
secundair/voortgezet onderwijs of aan kleuters die net de school zijn binnengestapt. Leraren
verhalen van wat ze zelf hebben meegemaakt, of nemen kinderen mee in de wereld van de
fantasie. Sprookjes, sagen, mythen en bijbelverhalen worden verteld. Leraren vertellen om
leerinhouden aan de orde te stellen, bijvoorbeeld bij geschiedenis. Wie kent de historie niet
van Hugo de Groot, die in zijn boekenkist paste? Leraren vertellen ook los van de leerinhoud,
om kinderen te amuseren, of omdat ze zelf vol zijn van een gebeurtenis en ‘hun verhaal kwijt
willen’. De meeste leerlingen genieten ervan als de leraar vertelt.
Vertellen is van belang voor de taalontwikkeling van leerlingen, voor hun cognitieve ontwikkeling
in ruimere zin, maar ook voor hun sociale en morele ontwikkeling. Aan de hand van
vertellingen en in interactie rond vertellingen krijgen waarden en normen vorm, en ontwikkelen
leerlingen zich op allerlei domeinen.
De leraar analyseert welke situatie zich tot een vertelling leent, hij ziet wat wel en wat niet
geschikt is. Als hij vertelt, past hij zijn verhaal aan het taalvaardigheidsniveau en aan de belevingswereld
van de leerlingen aan. Tijdens de vertelling ziet hij hoe hij overkomt en stuurt hij
zijn vertelling bij. Zo ontstaat een boeiende interactie met zijn publiek.
“De enige manier om de wereld te begrijpen”, zei Magnus ooit, “is door een verhaal
te vertellen. De wetenschap”, zei Magnus, “brengt alleen kennis van de werking der
dingen. Verhalen brengen begrip.”
(Uit: M. Möring, In Babylon.)
“Maar zijn legenden niet altijd gebaseerd op feiten, professor?”
Professor Kist staarde haar zo verbaasd aan dat Harry ervan overtuigd was dat hij nog
nooit eerder in de rede was gevallen door een leerling, levend of dood.
“Tja,” zei professor Kist langzaam, “misschien zou je dat inderdaad kunnen stellen, ja.”
Hij keek Hermelien aan alsof hij nog nooit een leerling had gezien. “Maar de legende
waar u op doelt is zo’n sensationeel en zelfs potsierlijk verhaal...”
De hele klas hing nu echter aan de lippen van professor Kist. Hij staarde vaag naar de
gretige gezichten en Harry zag dat hij volkomen uit het veld was geslagen door die
ongewone belangstelling.
“Nou, vooruit dan,” zei hij langzaam. “Eens kijken... de Geheime Kamer... jullie weten
uiteraard dat Zweinstein meer dan duizend jaar geleden werd gesticht (...)”
Dertien doelen in een dozijn
(Uit: J.K. Rowling, Harry Potter en de Geheime Kamer, p. 112-113.)