Dertien doelen in een dozijn - Taalunieversum

Buiten de klas, maar als lid van het schoolteam, treedt de leraar in interactie met volwassen
gesprekspartners. Hij nodigt ouders uit voor een gesprek, spreekt hun toe tijdens een
ouderavond, stelt een jaarplan op, neemt actief deel aan een vakvergadering of een leerlingenbespreking,
staat een inspecteur te woord enzovoort. Tot slot, maar niet onbelangrijk,
is hij degene die leert in het kader van zijn persoonlijke professionalisering, die reflecteert
over zijn eigen onderwijsgedrag, het onderwijs en de maatschappelijke ontwikkelingen. Hij
houdt zijn vakliteratuur bij, volgt een nascholingscursus, discussieert met collega’s over de
nieuwste onderwijsvernieuwingen enzovoort. Het behoeft geen betoog dat ook daarvoor een
hoge mate van taalvaardigheid vereist is.
De hoogste tijd om al die taalvaardigheidseisen die aan leraren dag in dag uit gesteld worden,
in kaart te brengen. Wie meer wil weten over de aanleiding van dit project en de keuzes die
gemaakt zijn bij het opstellen van het referentiekader, kan terecht in hoofdstuk 1.
In hoofdstuk 2 gaan we dieper in op de rol van taal bij leren en onderwijzen. Het verschil
tussen alledaags en schools leren, de schooltaal als struikelblok, en de rol van taal bij verschillende
opvattingen over leren komen daarin aan bod.
Hoofdstuk 3 vormt de kern van dit referentiekader. Daarin worden de taalcompetenties in
kaart gebracht en gestoffeerd met inspirerende voorbeelden voor alle onderwijsniveaus. De
publicatie wordt afgerond met een nawoord waarin we een blik werpen op de toekomst.
Wie geïnteresseerd is in de manier waarop dit werk tot stand kwam, verwijzen we naar bijlage
1. Dat dit referentiekader breed gedragen is, mag blijken uit bijlage 2 met de namen van de
leden van onze resonansgroep. De geraadpleegde literatuur, ten slotte, bevat een overzicht
van de publicaties die we gebruikt hebben bij het concretiseren van de doelstellingen en die
de moeite waard zijn om verder in te grasduinen. We hopen alvast dat dit referentiekader
genoeg stof oplevert om de discussie over taalcompetenties van alle leraren in Nederland en
Vlaanderen op gang te brengen en levendig te houden, en om een bijdrage te leveren aan de
professionalisering van zowel aankomende als ervaren leraren.
Dertien doelen in een dozijn