Het gewone en het bijzondere - Trimbos-instituut

slachtofferrol te komen. 'In eerste instantie BEN je slachtoffer, je kan er niks aan doen.
Maar je kan dat wel verwerken en uit die rol groeien, de slachtofferrol overstijgen. Langzaam
ga je anders in het leven staan', zo vertelt Margreet. Zij benadrukt dat je niet zomaar
tegen iemand kan zeggen dat hij of zij uit de slachtofferrol moet komen maar dat
het een verwerkingsproces is waar tijd overheen gaat. Maar uiteindelijk heeft dat grote
invloed op de mate waarin je je succesvol kan voelen in het leven.
Een doel in het leven hebben
Het tweede aspect van succesvol leven - een doel hebben in je leven- gaat over het hebben
van ambities. 'Je moet wel je ambities hebben, dat helpt ook bij een gelukkig leven',
aldus Carola. Vaak liggen ambities op het gebied van werk of vrijwilligerswerk of bij persoonlijke
groei. Maar het kunnen ook kleine doelen en ambities zijn, zoals vaker naar het
zwembad gaan. Het gaat erom dat het voor jezelf formuleren van ambities en toekomstplannen,
op zichzelf al bijdraagt aan gelukkig leven omdat het bereiken van zelfgekozen
doelen – hoe klein ook- toch een succeservaring creëert.
Zelfstandigheid / zelf doen
Voor alle respondenten geldt dat onafhankelijk zijn van zorg, zelfstandig en op eigen wijze
met de verschijnselen omgaan, een teken van succes is. Bovendien zien we thema’s
als financiële zelfstandigheid (genoeg geld op de rekening), zelfstandig wonen, ‘volwassen
worden’/op eigen benen staan en je onzekerheid overwinnen terug in relatie tot succesvol
leven.
Je ergens thuis voelen
Hoe belangrijk zelfstandigheid ook is, nog belangrijker voor een succesvol leven lijkt het
vierde aspect: je ergens thuis voelen. Dat kan bij een partner zijn of bij familie, in een
organisatie of bij een bepaalde gemeenschap. Het gaat erom aansluiting te vinden bij
andere mensen en daar betekenisvol contact mee te hebben.
Erkend worden, maatschappelijke acceptatie en – rollen
Vrij dicht tegen de aspecten van ‘thuis voelen’ en ‘een doel hebben’ ligt het vijfde aspect:
erkend en bevestigd worden door anderen, maatschappelijke acceptatie en – rollen. Erkenning
halen respondenten uit verschillende hoeken. Dat kan zijn bij collega's op het
kantoor, het gezin, binnen vrijwilligerswerk, bij lotgenoten, medekerkgangers, gelijkgestemden
of vrienden. Het ontmoeten van andere mensen waar men zich mee spiegelt en
die het bestaan bevestigen, is van grote waarde. Het gaat daarbij niet alleen om acceptatie,
maar ook om (maatschappelijk) serieus genomen te worden. ‘Succes is jezelf in eerste
plaats serieus nemen en een maatschappelijke status bereiken waarin anderen dat
ook doen', aldus Carola.
Zelfacceptatie / ermee leren leven
Voor de meeste respondenten heeft ‘succes’ ook te maken met een bepaalde mate van
zelfacceptatie. Daar hoort bij het accepteren van de eigen beperkingen en kwetsbaarheden
en evenzeer het erkennen van de eigen kracht en mogelijkheden.
50
TRIMBOS-INSTITUUT