Het gewone en het bijzondere - Trimbos-instituut

den om een succesvol leven te bereiken. En waar dat niet kan, probeert men te accepteren
dat de ervaringen er zijn maar zich er zo min mogelijk door te laten beïnvloeden.
Identiteitsvorming los van de ervaringen en ontplooiing binnen het grotere systeem,
staan voor deze respondenten op de voorgrond.
In het vertellen over ‘succesvol bestaan’ gebruiken mensen binnen dit kader de normaliteit
en ‘normale’ mensen als referentie. Zij willen net zo veel en dezelfde soort successen
behalen als mensen die niet kampen met bijzondere zintuiglijke ervaringen. Wanneer dit
lukt, is dat een teken van succes. Waar het niet lukt, leidt dit tot specifiek leed. Problemen
ten aanzien van het wel of niet openbaar maken van de ervaringen, verborgen leed
en het gebrek aan mensen waarmee de ervaringen kunnen worden gedeeld, zijn voor
mensen binnen dit kader aan de orde.
Interviewer: Dus eigenlijk is het iets waar je gewoon met niemand over praat.
Mike: Ja, eigenlijk wel ja.
Interviewer: Is dat zwaar?
Mike: Soms wel, maar vaak ook niet. Ik heb er wel vrede mee, dat ik denk van:
niet iedereen hoeft alles van je te weten natuurlijk. En als ik voor mezelf zekerder
zou weten hoe of wat, dan zou ik daar best mee naar buiten durven te komen.
Maar het is voor mij ook vaag en als ik daarover ga vertellen en je loopt
vast in je verhaal of wat dan ook, dan is het natuurlijk ook gelijk al die stempel
op je voorhoofd. Want dat is in deze maatschappij heel vaak, dat je in een bepaald
hoekje of hokje wordt gedrukt en daar moet je het maar mee doen. Dat
probeer ik dan op die manier te vermijden, door er maar gesloten in te zijn.
Ik had de ervaring en het enige dat ik wist was ik wil er zo snel mogelijk van af.
En ook het liefst er niet over hebben want ik schaamde me er vreselijk voor.
Echt ongelofelijk, dat wil je niet weten…
-Stef-
Ik kreeg vrij rap meer levenskennis terwijl ik eigenlijk zoiets had van: ik wil dit
helemaal niet, ik wil gewoon normaal zijn. En dat maakte het accepteren dus zo
lastig omdat ik gewoon heel lang zat met: maar waarom moet mij dit nou weer
overkomen, weet je wel. Waarom ik? En dat heeft heel lang geduurd en toen ik
daar eenmaal overheen was van nou ja, weet je, het is nou eenmaal zo. En dan
kan ik dus een aantal dingen doen. Ik kan er zelf gewoon overheen stappen of ik
kan gewoon in elkaar zakken eigenlijk. Toen pas kwam een moment dat ik voor
mezelf heb gekozen en heb gezegd van: ok, nou ga ik hier ook gewoon overheen
stappen en dan ook gewoon in één keer goed, dat ik niet weer een terugval
krijg. Want dat was wel iets waar ik heel erg bang voor was.
-Irene-
5.2.2 Succesvol is kwaliteit van leven, een gelukkig leven in de marge of in een
niche
Zoals beschreven in de vorige paragraaf, wordt in een aantal verhalen succes gekoppeld
aan normaliteit. Maar er zijn ook verhalen die worden gekenmerkt door een afwezigheid
van streven naar maatschappelijke normaliteit. Dit komt bijvoorbeeld naar voren in de
verhalen van Jan, Freek, Margreet, Joop en Marcus, zij het om verschillende redenen
(niet 'normaal' kunnen zijn versus niet 'normaal' willen zijn).
TRIMBOS-INSTITUUT 53