Het gewone en het bijzondere - Trimbos-instituut

Irene vertelt daarentegen dat onderdrukken uiteindelijk juist niet gewerkt heeft. In eerste
instantie was het haar belangrijkste strategie. Met behulp van een therapeut bouwde
ze mentaal een muur in haar hoofd, waardoor ze zichzelf van de stemmen kon afscheiden.
Al lukte het in het begin aardig om zich op deze manier van de stemmen te distantiëren,
achteraf bleek dit geen goede strategie. Toen Irene stopte met therapie, braken de
stemmen na vier maanden al door de muur heen. Ze is toen opnieuw in therapie gegaan,
niet om de stemmen weer weg te drukken maar om de stemmen te leren accepteren
waardoor ze zich er uiteindelijk vanzelf meer van kon distantiëren.
Focus verplaatsen
Een specifieke manier van distantiëren is de focus van de bijzondere zintuiglijke ervaringen
leren af te wenden. Respondenten hebben verschillende manieren om dat te doen.
Vaak leidt het ertoe dat men een soort 'afstemknop' weet te ontwikkelen om stemmen en
beelden 'aan de kant te schakelen' als het niet uitkomt.
Colin vertelt dat een metafoor hierbij kan helpen. Voor Colin is dat een treinmetafoor. Hij
heeft iets met treinen en door zich ontzettend te focussen op treinen kan hij een ritme
vinden ('een trein is natuurlijk heel ritmisch') dat hem de dag door helpt. Door zich ook
de wissels, een rood sein en een hendel voor te stellen waarmee de trein harder en zachter
kan gaan, kan hij zijn eigen gedachten beïnvloeden. Als hij bijvoorbeeld heel wild
gaat visualiseren dan stelt hij zich voor dat de trein langzamer gaat. Colin raadt iedereen
aan om een passende metafoor te vinden. Het is een soort afleidingsmanoeuvre of een
vorm van meditatie die overigens alleen werkt als je er zelf echt in gelooft, aldus Colin.
Ook in veel andere verhalen wordt beschreven hoe het verplaatsen van de focus als strategie
kan werken om met bijzondere zintuiglijke ervaringen om te gaan. Door middel van
meditatie of mindfulness bijvoorbeeld, kan in de binnenwereld de aandacht worden afgeleid
(zie ook ´lichaamswerk´, §7.2). Freek heeft voor zichzelf ontdekt dat het juist goed
werkt om niet de focus naar de binnenwereld te verplaatsen, zoals bij mindfulness, maar
naar de buitenwereld. Door de 'blik in de buitenwereld te rusten' kom je pas echt in het
moment en los van je gedachtes. De natuur kan een krachtige afleider zijn van een onrustige
binnenwereld.
In aansluiting daarop vertelt Irene dat ze als kind al merkte hoe fijn het was om met dieren
om te gaan. De katten van haar ouders wilden gewoon aandacht en als je die geeft
ben je echt daarop gericht, dan wordt de aandacht daar naartoe geleid. Hetzelfde geldt
voor paardrijden. Je wordt gedwongen alert te zijn en je echt op het paard te richten.
62
En ook als ik dan aan het rijden was, gewoon rustig aan het stappen, dan gingen
mijn gedachtes toch weer overal heen en het was net of het paard het dan
merkte want die ging dan gewoon ineens een stuk harder lopen. Want dan heeft
ze door dat ik bij de les moet blijven. Dan kon je ook aan niks anders denken
dan daar mee bezig zijn en dat is wel fijn. Even 2 uur niks anders, dat is wel fijn.
Heeft me ook veel geholpen, dieren.
-Irene-
Ook Leonie benoemt hoe dieren, in haar geval een hamster, kunnen helpen om je gedachten
af te leiden en je focus te verplaatsen. Toen ze in Maastricht alleen had gewoond
TRIMBOS-INSTITUUT