Het gewone en het bijzondere - Trimbos-instituut

76
Carola: Je moet niet alles serieus nemen anders heb je geen leven. Dus ik grap
altijd met het leven. (..) Als mensen om mij lachen, kan ik daar ook heel goed
tegen. Dan voel ik me gelijk op mijn gemak.
Interviewer: Zou je dat als een strategie kunnen zien, dat je zo in het leven wil
staan?
Carola: Ja
Zingeving, religie, spiritualiteit
Het hebben van een levensdoel en daar naartoe werken kan gezien worden als een strategie.
Zo hebben zowel Carola, Jan als Berend een duidelijk levensdoel, dat opvallend
genoeg in alle drie de gevallen iets te maken heeft met (veranderen van de) zorg voor
kwetsbare mensen. Carola wil de GGZ veranderen en werkt daarom als ervaringsdeskundige
en is actief in de cliëntenbeweging. Jan wil lotgenoten helpen door met hen in gesprek
te gaan zonder de ervaringen te pathologiseren. Berend heeft zijn hele leven mensen
willen helpen als arts. Het werken naar zo’n doel is voor hen tegelijkertijd een manier
om met de eigen situatie om te gaan. Het geeft richting en motivatie voor het bestaan.
In de verhalen van Jochem en Berend komt religie naar voren als belangrijkste strategie.
Berend vertelt altijd steun te hebben gevonden in de godsdienst. Als er een periode was
van depressie, concentratiestoornissen, moeheid, achterdochtwanen, nadenkwanen, vergiftigingsmomenten
en suïcidale neigingen, vond hij zijn soelaas in het gebed. 'Die oplossing
heeft 1000 of 10.000 keren geholpen. Ik blijf dat herhalen'. Berend vertelt wel 8x
per dag te bidden in zulke periodes, ook tijdens zijn werkdag als arts.
Als ik zo'n moment heb bid ik wat er bij me boven komt, komen op een goed
moment de tranen boven. En dan zou ik het wel willen uitgillen maar er zijn buren
en beneden zijn er patiënten, het is een oud huis, de vloeren zijn niet zo dik,
en die moeten het allemaal niet horen. Dan zeg ik tegen mezelf: laat het alsjeblieft
niet meer terugkomen want ik heb zo'n pijn. En dat kan een uur duren, een
paar uur duren en het kan doorgaan tot de volgende dag en dan is het weer
over.
-Berend-
Ook in het verhaal van Margreet komt het gebed naar voren. Ze vertelt te bidden voor
psychische ziekten en voor hulp. Ze hangt een godsdienst ('Behaiz') aan die is ontstaan
in Perzië in 1844 en die zowel Jezus als Boeddha als Mohammed aanhangen. Het is een
godsdienst van eenheid en vrede en er horen hele mooie gebeden bij die veel kracht geven.
Ook Jochem is breed geïnteresseerd in religie. Het ‘hogere’ of ‘God’ is een drijvende
kracht in het leven van Jochem, maar de precieze vorm staat voor hem niet vast. Verschillende
religies interesseren hem en hij gebruikt religieuze en spirituele rituelen uit
verschillende hoeken, die hem op de been houden. Jochem doet aan opwekkingsliedjes
zingen, kerkbezoek en vrijwilligerswerk via de kerk. Opwekkingsliedjes zijn een soort
mantra’s, die voor Jochem onderdeel zijn van het programma van bewegen en zingen om
’s ochtends op te starten en de dag aan te kunnen. Ook gebruikt hij de kracht van het
gebed - ook al vindt hij bidden helemaal niet leuk -, om zijn bewustzijn te laten groeien.
TRIMBOS-INSTITUUT