Het gewone en het bijzondere - Trimbos-instituut

Op de basisschool heb ik het een keer zo erg meegemaakt dat toen was het zomervakantie
en toen moest ik na de zomervakantie weer naar school toe en toen
heb ik gewoon in mijn bed geplast omdat het pesten zo erg was. Zo erg zat ik
tegen de rand aan van instorten. Maar altijd was er een houvast; die dialoogwereld.
-Colin-
Voor Colin was de dialoogwereld een vlucht uit de realiteit. Hij beschouwt het als een
manier om nare ervaringen abstracter te maken en er de nare elementen uit te halen. Zo
kon hij voor zichzelf begrip en inzicht krijgen in waarom iemand hem pestte, en dat gaf
rust. Bij Irene hadden de stemmen een nog directere betrekking op het pesten.
Het begon toen ik in groep 5 zat en ik had een hele erge overbeet en er waren
drie jongens in de klas en die waren me er voornamelijk mee aan het pesten. En
de aanvoerder van de groep was ook nog eens blijven zitten dus die was ouder
en stoer. Dus een echt clubje van drie. En dan had je nog een deel van de klas
die af en toe met hen mee deed. (..) Nou, ik was toentertijd een heel verlegen
schuw meisje dus je hoort het aan en je gaat naar huis en als je 's avonds op
bed ligt dan ga je huilen. En mijn ouders die wisten het ook niet en het was ook
alleen verbaal pesten. Op een gegeven moment kwamen er twee stemmen in
mijn hoofd opzetten: een engel en een duivel en die zeiden: je moet die pesters
gewoon terugpakken, je moet het ze betaald zetten. (..) Toen op een gegeven
moment escaleerde dat in mijn hoofd dat de duivel zei dat ik zelfmoord moest
plegen en de engel logischerwijze zei: nee dat moet je niet doen want denk aan
je familie en je ouders en bladiebla.
-Irene-
Ook in Marcus‘ verhaal worden stemmen onderdeel van een overlevingsmechanisme.
Ook hij had ruziënde ouders als kind zodat hij zelf 'zijn eigen ding maar moest zoeken'.
Hij voelde zich absoluut niet thuis in de reguliere maatschappij en stond zichzelf daarom
toe om onder invloed van drugs, zich steeds meer terug te trekken in zijn eigen wereldje,
zijn ‘twilight zone’. 'Gewoon om mezelf expres passief te maken zodat ik die periode
overleef'. De alternatieve wereld vormde voor hem een manier om zich van de norm van
normaliteit te ontdoen.
Bijzondere zintuiglijke ervaringen kunnen ook op andere manieren een soort verdedigingsmechanisme
zijn, bijvoorbeeld in de omgang met persoonlijke problemen en emoties.
Zo beschrijft Joop dat zijn 'geest de vaardigheid heeft ontwikkeld om psychoses te
ontwikkelen' en dat dat een bedoeling heeft. Volgens hem neemt de geest het even over
op momenten dat je ergens doorheen wil gaan maar nog niet weet hoe.
En iets in de geest neemt het dan over om daar toch doorheen te komen. Ik kan
niet zeggen dat het een bewust proces is allemaal. Nee, op een gegeven moment
ben je ertoe in staat om het te ontwikkelen en als het nodig is, wordt het
dan gebruikt of ingezet.
-Joop-
Margreet vertelt dat een hallucinatie als uitvlucht uit de eenzaamheid kan fungeren.
TRIMBOS-INSTITUUT 85