Het gewone en het bijzondere - Trimbos-instituut

7.1.1 De ervaringen als onderdeel van geestesziekte
Zeker de helft van de respondenten plaatst de bijzondere zintuiglijke ervaringen geheel
of gedeeltelijk in het kader van een geestesziekte. Dit interpretatiekader kenmerkt zich
door GGZ-jargon (‘schizofrenie’, ‘bipolaire stoornis’, ‘psychoses’), het gebruikmaken van
medicatie en/of ambulante zorg als basisstrategie en redelijk geprotoprofessionaliseerde
zelfhulpstrategieën. Dit betekent overigens niet dat men positief staat tegenover de GGZ.
Men probeert hoe dan ook zoveel mogelijk de zorg te mijden en de symptomen zo veel
mogelijk op eigen kracht te hanteren.
Een kenmerk van dit idioom is dat de oorzaak van de bijzondere zintuiglijke ervaringen
wordt gezocht in de biologische hoek: een afwijking van 'stofjes' in de hersenen, soms
'uitgelokt' door middelengebruik rond de adolescentie.
80
Ja, iets biologisch gewoon, dat vind ik ook wel lekker. Dan ben je niet echt ziek.
Mijn hersenen werken gewoon anders dan die van iemand anders. Dat vind ik
ook wel een prettige verklaring.
-Carola-
‘Schizofrenie’ is een term die naar voren komt in de verhalen van Gerard, Carola, Berend
en Joop. De ervaringen waar zij mee te kampen hebben, zijn vaak negatieve stemmen
en gewaarwordingen en/of bedreigende waanideeën en deze respondenten gebruiken
hierbij woorden als 'psychose' of 'psychotische symptomen'. Zij hebben allen die diagnose
schizofrenie (ooit) in de GGZ gekregen en in de verhalen zien we een soort acceptatie
dat bijbehorende symptomen zullen komen en gaan, dat je ermee kan leren leven, dat je
zelfs de verantwoordelijkheid hebt om dat te doen, maar dat het niet ‘over zal gaan’. Het
is iets dat bij je blijft en waar je je toe moet leren verhouden.
Interviewer: Je gebruikte net zelf het woord schizofrenie. Is dat voor jou een
verklaring?
Joop: Ja heel duidelijk, ik vond het krijgen van de diagnose zelfs een bevrijding.
Ik weet niet eens meer wanneer die diagnose gesteld is of dat ik het zelf gelezen
heb in de bijsluiter van medicatie. Maar ik vond het zelf wel een bevrijding te
weten dat ik schizofrenie had, omdat je dat duidelijker aan andere mensen kunt
vertellen omdat je echt iets hebt. En het is natuurlijk een beetje moeilijk om te
zeggen: ik BEN schizofreen want je bent meer dan dat. Dus je kunt beter zeggen:
ik HEB schizofrenie. Maar ik vond het zelf wel een bevrijding dat er een etiket
was, een label om mee te leven. En ook dat je weet dit gaat niet over. Het
kan beter gaan, het kan slechter gaan maar het gaat niet over. Je kunt er dan
ook over lezen en over nadenken. (..) Je kunt dan leren omgaan met psychosen,
dat kun je leren, en dan kun je op een gegeven moment zorgen dat ze zich niet
meer gaan voordoen, maar de eerste psychose die komt er, of die komt er niet.
Als die niet komt is het natuurlijk geweldig, dan heb je dat probleem niet in je
leven. Maar die eerste die overvalt je, daar kun je dus nooit wat aan doen.
Interviewer: Dat is bij jou ook zo gegaan.
Joop: Ja, en daar hoef je dus ook geen schuldgevoelens over te hebben of wat
dan ook. Dat moet je maar het beste zien door te komen…
TRIMBOS-INSTITUUT