Het gewone en het bijzondere - Trimbos-instituut

het werken op 'zijnsniveau' aan inzichten in jezelf en je ervaringen. In enkele verhalen
komt dit als strategie naar voren.
In Ben's verhaal staat zelfanalyse centraal. Ben vertelt dat je in balans kan komen als je
jezelf echt leert kennen. Op die manier kan je namelijk ontdekken wat je echt wil en
daarop varen. Ook voor Colin is zelfanalyse zeer belangrijk. Hij pleit ervoor dat je op
zoek moet gaan naar de antwoorden en oorzaken in jezelf. (zie ook hoofdstuk 7 over de
duiding van verschijnselen)
Actieve acceptatie
Tot slot kan het actief werken aan acceptatie van bijzondere zintuiglijke ervaringen als
een belangrijke strategie worden opgevat. Er zijn grofweg twee manieren te ontdekken
waarop respondenten dat doen (grotendeels in analogie met §5.2.1 en §5.2.2):
1. Aanvaarden is het accepteren dat de ervaringen op alle levensgebieden grote invloed
hebben en dat je er maar beter iets mee kunt doen. In het proces van leren
aanvaarden gaat er meer aandacht naar de ervaringen toe, om ze steeds beter te
begrijpen en daarmee jezelf steeds beter te begrijpen.
2. Aanvaarden is het accepteren van de ervaringen waardoor ze juist 'klein’ worden,
onbelangrijk in het grotere geheel, weinig invloed uit hoeven te oefenen op andere
aspecten van het leven. In het proces van leren aanvaarden gaat er dan steeds
minder aandacht naar de ervaringen toe, ze zijn er gewoon maar dat is het dan
ook.
We zien hiermee ook een scheiding optreden in respondenten die de ervaringen echt willen
onderzoeken en begrijpen (en daarmee aanvaarden), en respondenten die juist van
mening zijn dat je niet op zoek moet gaan naar de achtergronden van de ervaringen (en
daarmee aanvaarden).
Jan behoort tot de eerste categorie. Hij vertelt ‘onderhevig’ te zijn aan het leven. Hij laat
het leven over zich heen komen. De stemmen zijn een onderdeel van dat leven en aanvaarding
is voor hem het laten gebeuren, er niet tegen vechten en de stemmen gebruiken
voor zelfbezinning. Hij onderzoekt voortdurend de betekenis van de ervaringen. Hij
vindt het prima of zelfs fijn om daarmee een soort outsidersrol te hebben, nergens echt
bij te horen en daardoor juist overal. Colin is net zoals Jan van mening dat je beter kan
accepteren wat er met je gebeurt en er beter mee kan omgaan wanneer je het begrijpt.
Aan de andere kant van het spectrum zien we bijvoorbeeld Mike die acceptatie juist verbindt
aan het voorkomen dat bepaalde gedachtes de overhand nemen. Hij heeft gemerkt
dat angstige gedachtes hem beperken en dus heeft hij zichzelf getraind om er niet bang
voor te zijn en erop te vertrouwen dat dat een waanbeeld is en ‘dat helpt me dan wel
gewoon in de acceptatie en in het ermee om kunnen gaan’.
TRIMBOS-INSTITUUT 67