Het gewone en het bijzondere - Trimbos-instituut

Voor mensen die niet gericht zijn op normaliteit krijgt ‘succes’ een andere lading. Succes
is gerelateerd aan het beter leren begrijpen en hanteren van de bijzondere zintuiglijke
ervaringen en van het 'zelf'. Er is dus sprake van een gerichtheid op de bijzondere zintuiglijke
ervaringen; deze ervaringen spelen een integrale rol in de betekenisgeving aan
het leven en zijn voor henzelf 'normaal' geworden.
Dit zien we in het verhaal van Jan. In zijn verhaal wordt duidelijk dat ‘succes’ door hem
niet aan ambities op het vlak van regulier werk wordt gekoppeld, maar dat hij sterke
ambities heeft op het gebied van persoonlijke groei, zelfinzicht, ontplooiing en anderen
helpen. Zo vertelt Jan hoe belangrijk het voor hem is om ‘gelijkgestemden’ te ontmoeten
in het restaurant van de instelling of tijdens discussiegroepen waar hij leider van is. Succes
is voor heel direct gekoppeld aan iets voor anderen kunnen betekenen.
54
Interviewer: In welke zin zegt u, ik heb daar wat aan, aan de contacten leggen
met de echte mensen? Wat geeft u dat?
Jan: Het houdt mij in evenwicht. (..) De nieuwe mensen die ik ontmoet, daar
gebeurt het meeste mee. Van o verrek, kan het leven er ook zo uitzien.
Interviewer: Ja, leermomenten, groeimomenten?
Jan: Ja, van die groeimomenten die ik zelf soms nog niet.... Soms krijg ik maanden
later te horen van: jeetje weet je nog die dag, toen hebben we ontzettend
veel gedaan, goed. In het begin is het, alsof je een zaadje in de grond stopt, nee
het zaadje zat er al, ik heb het water gegeven. Of het nou een berk wordt of een
grassprietje dat maakt mij niks uit, daar kan ik ook niks meer aan doen. Het
maakt het het waard als je kan bijdragen aan groei, aan het ontstaan van iets.
Binnen dit kader zien we ook dat financiële zelfstandigheid niet voor iedereen een realistisch
doel is en dat sommigen daar dan ook niet (meer) naar streven. Het thema 'zelfstandigheid'
komt echter wel op andere manieren in de verhalen naar voren. Margreet
bijvoorbeeld, kijkt terug op een leven waarin regulier werk niet haalbaar bleek. Het feit
dat zij echter lange opnames heeft weten te voorkomen, zelfstandig weet te wonen en
dat zij in vergelijking met anderen het aardig redt, zijn belangrijke aspecten van succesvol
leven.
En ik zag nog allemaal andere mensen die ik dan ken van vroeger. En toen dacht
ik: als ik dat zo eens vergelijk dan gaat het met mij veel beter dan met andere
mensen. Ik ben niet opgenomen. Ja paar jaar geleden nog even op de PAAZ drie
weken. Maar niet hele lange tijd. Ik kan me toch nog staande houden, zij het
met moeite. Schilderen en mijn huis en tuin, mijn poezen, wat familie, vrienden
buren zijn er ook. Ik heb het eigenlijk heel erg goed getroffen vergeleken met
andere mensen.
-Margreet-
Margreet noemt in relatie tot 'succes' in feite allerlei aspecten van kwaliteit van leven.
Zowel de verhalen van Margreet als Joop laten zien dat zelfs als je een zwaar leven hebt
door bijzondere zintuiglijke ervaringen, er toch successen kunnen worden behaald die
een bepaalde mate van kwaliteit van leven bewerkstelligen. Dingen doen die je zelf wilt,
zijn daarin vooral van belang.
TRIMBOS-INSTITUUT