Download PDF (Dutch) - Future Ideas

11 Conclusies
11.1 Huidige toestand van het TIS: de foto
Actoren
Actorgroepen, die momenteel écht actief betrokken zijn bij het TIS “fosfor runoff management”,
zijn de kennis- en onderzoeksinstituten [WUR], de intermediair [Arcadis] en de agrarische
belangenvereniging ZLTO. Overheid, waterkwaliteitsbeheerders en leveranciers van
ijzerhoudend materiaal zijn zijdelings betrokken. We zien ook dat –ondanks goede intenties- de
eindgebruikers nog onvoldoende betrokken zijn bij het TIS.
De sectoren ‘onderwijs’ en ‘agri-business & agro-advies’ ontbreken in het huidige TIS “fosfor
runoff management”. Met name de sector ‘agro-advies en agri-business’ wordt door veel
geïnterviewde actoren als een hele belangrijke schakel gezien. Hierbij is vooral gewezen op het
belang van DLV-voorlichters, leveranciers van meststoffen en BLGG. Met ‘onderwijs’ kan men
zeker stellen, dat de aankomende generatie agrarisch ondernemers de kennis over de invloed
van oppervlakkige afspoeling op de waterkwaliteit en de inventie meeneemt in de
bedrijfsvoering. Dit is van belang voor de langere termijn, maar ook door stages kan deze kennis
over oorzaak en maatregelen verder verspreid worden.
De milieuverenigingen en natuurterreinbeherende instanties ontbreken in het huidige TIS. Deze
lijken momenteel niet zo’n cruciale rol te spelen, maar ze zouden wel van belang kunnen zijn bij
het ‘tegenspel bieden aan weerstand’. Agrarische natuurverenigingen zouden mogelijk een rol
kunnen spelen bij de werving van agrariërs, indien de ijzerhoudende materialen ingebed worden
in de regeling ARB.
Andere actoren, waarvan door geïnterviewden is aangegeven, dat ze een rol zouden kunnen
spelen in de ontwikkeling van de innovatie, zijn: het Agrarisch Jongeren Kontakt [AJK] en NAJK-
Edu en ANV voor verspreiding kennis over oppervlakkige afspoeling en maatregelen en VROM
[nu I&M] voor regelgeving omtrent toepassing van het materiaal op/in de bodem. Wat betreft
de agrarische belangenvereningingen NAV en NMV: deze worden door de geïnterviewden niet
als heel belangrijk beschouwd. De LTO vertegenwoordigt de meerderheid van de boeren.
Geïnterviewde actoren uit de drinkwaterwereld geven aan dat er ook veel kennis over de
adsorberende eigenschappen van ijzerhoudende reststoffen aanwezig is bij de TU Delft en IHE;
contacten met deze kennisinstituten zouden gunstig kunnen zijn. De Reststoffenunie zal bij
opschaling van de innovatie een cruciale rol gaan spelen bij de aanlevering en distributie van het
ijzerhoudende materiaal afkomstig van drinkwaterbedrijven.
Perceptie van de problematiek. Fosfaat wordt door de geïnterviewde actoren bovenal gezien als
een essentiële voedingsstof. Het inzicht in de bijdrage van de transportroute ‘oppervlakkige
afspoeling’ in de fosforemissie naar het oppervlaktewater in Nederland is nog betrekkelijk
nieuw; bij de agrarisch ondernemers en in het groene onderwijs leeft dit nog niet of nauwelijks.
Veel van de geïnterviewde actoren zien praktische oplossingen in het terugdringen van
oppervlakkige afspoeling vooral liggen in verbetering van de structuur van de bodem of
randenbeheer. Vooral de wetenschappers zien veel potentie in de maatregel met de
ijzerhoudende materialen om tijdig de fosfaatnorm te kunnen halen.
Page 140 Innovatiesysteemanalyse