Download PDF (Dutch) - Future Ideas

3.4 Dataverzameling
De waarnemingen en de conclusies, die getrokken worden over de actoren, netwerken en
instituties, moeten de realiteit zo dicht mogelijk benaderen. “Het waarborgen van de interne
validiteit omvat”, volgens de Vaus (2001, p. 233), “het verwijderen van de invloed van andere
variabelen door de een of andere soort controle”. De controle, waar ik gebruik van heb gemaakt,
is de triangulatie-aanpak: het gebruik van verschillende soorten van gegevens of
gegevensbronnen en van verschillende dataverzamelingsmethoden. Triangulatie van bronnen
houdt hier in, dat de perceptie van verschillende actoren [overheid, gebruikers, wetenschappers,
enz] gebruikt zal worden, aangezien het aannemelijk is dat deze verschilt tussen de verschillende
actoren. Om de ervaringen en meningen van de actoren te verzamelen en te vergelijken, wordt
gebruik gemaakt van triangulatie van methoden: zowel interviewen, observatie tijdens
vergaderingen en bijeenkomsten, en document analyse zal worden toegepast.
3.4.1 Interviews
Er zijn interviews afgenomen met diverse actoren in het innovatiesysteem, waarbij het niet de
bedoeling was hierbij uitputtend te zijn. De eerste selectie van ondervraagden bestaat uit
projectleden van de drie KRW-IP projecten in het TIS “fosfor run-off management” en enkele
leden van het kernteam van het overkoepelende project “Kennis moet stromen”; in eerste
instantie is er dus sprake van een bevooroordeelde keuze. De lijst van geïnterviewden is
langzamerhand uitgebreid met actoren, die in de eerste interviews genoemd zijn
[sneeuwbaleffect], of afkomstig zijn uit het literatuuronderzoek. Op deze manier is het actornetwerk
verder uitgebreid, zowel op het gebied van de meer technologische ontwikkeling van
het product als op het gebied van doorstroming van kennis. Het sneeuwbal-proces kan in
principe worden voortgezet totdat er een verzadigingspunt is bereikt; dit houdt in dat er in de
interviews geen aanvullende informatie meer wordt verkregen. Aangezien dit echter een studie
is naar een op dit moment lopend proces en de mogelijke ontwikkelingsrichtingen, is het nog
niet mogelijk om het verzadigingspunt te bepalen. Er is dus voor gekozen om [omwille van de
tijdsduur van de afstudeeropdracht] zelf een eindpunt te bepalen, maar de mijns inziens meest
relevante actorgroepen zijn vertegenwoordigd. Er is wel gecheckt of in ieder geval de vijf
componenten van een innovatiesysteem volgens Alkemade et al (2007) vertegenwoordigd
waren, zoals weergegeven in Figuur 12.
Productie kant
Producenten van
ijzerhoudende materialen
Producenten van
granulaten
Overheid
VenW/IM LNV/E,L&I Provincie
Intermediaire
infrastructure
Arcadis, Deltares,
‘Kennis moet stromen’
Kennis- en onderzoeksinstituten
Wageningen Universiteit, Alterra
(Potentiële)
Gebruikers kant
Agrarisch ondernemers
Waterschappen
Figuur 12 Componenten en structuur van een innovatiesysteem (bron: Alkemade, et al., 2007) met
daarin enkele actoren uit het TIS “fosfor run-off management”
Reductie fosfaatafspoeling door ijzerhoudend materiaal Page 33