Download PDF (Dutch) - Future Ideas

Het identificeren van de risicoplekken met een GIS-tool. De laagste plekken in een perceel kunnen
worden bepaald met behulp van het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN); vervolgens worden
alleen de plekken geselecteerd waarvoor de kans bestaat dat deze overstromen naar het
oppervlaktewater. De GIS-tool is toegepast om voor de verschillende pilotgebieden binnen Landbouw
Centraal/KRW gebiedspilots Noordoost en Zuidoost Nederland de risicoplekken op een kaart te zetten.
Het meten van de oppervlakkige afspoeling op gras- en bouwland. Dit wordt gedaan op 3 locaties op
zand in Noord-Limburg en één locatie op klei in Waardenburg; zowel de neerslag, de afvoer als de
waterkwaliteit worden gemeten. In Limburg zijn ook metingen uitgevoerd om de infiltratiecapaciteit
van de bodem te bepalen. Metingen in afspoelingswater in Limburg geven concentraties te zien met
uitschieters tot 10 mg/l P-totaal (Massop & Aulich, 2011).
Norm Ptot 0.15 Ptot gemiddeld [mg/l] Ptot maximum [mg/l] P-PO4 maximum [mg/l] 96
Locatie 1 5.39 10.50 8.45
Locatie 2 0.92 1.72 2.02
Locatie 3 0.86 2.49 1.84
Het ontwikkelen van een bemestingstool voor kleigebieden om incidentele verliezen te voorkomen. Het
bemestingstijdstip kan dan geoptimaliseerd worden door rekening te houden met de neerslagverwachting
van het KNMI; dan is de kans op oppervlakkige afvoer minimaal en het gebruik van de
mest optimaal. Bij het testen van de tool op de tot nu toe verzamelde data waren de resultaten
redelijk. Het is de bedoeling om de tool in het voorjaar 2011 in de praktijk te gaan testen.
Het ontwikkelen van maatregelen ter voorkoming oppervlakkige afspoeling. Voorbeelden zijn het
opwerpen van dammetjes langs de waterloop, het open trekken van de bouwvoor [in een strook langs
de waterloop] om infiltratie te bevorderen, het aanbrengen van een infiltratiegreppel tussen perceel en
sloot. In 2011 zal binnen de 7 KRW-pilotgebieden in Noordoost [2] en Zuidoost [5] Nederland in
samenwerking met belanghebbenden en grondgebruikers bekeken worden welke maatregelen in
aanmerking komen voor uitvoering.
KRW08091 ‘Het gebruik van nitraatreducerende en fosfaatbindende materialen om lekken in nutriëntenkringlopen
te dichten’; onderzoeks- of ontwikkelingsproject.
Het onderzoek heeft als doel maatregelen te ontwikkelen om lekken in nutriëntenkringlopen op de
scheiding tussen landbouwgrond en sloot te dichten. In het geval van fosfaat is dit toegespitst op de
verwijdering door toepassing van ijzerhoudend materiaal.
Ijzeroxide bezit een grote capaciteit om ortho-fosfaat en organische fosfaatverbindingen uit de
bodemoplossing en het drainagewater vast te leggen. Ijzerslib en ijzerzand afkomstig van de zuivering van
grondwater voor drinkwater bevatten relatief veel ijzeroxide. Een voordeel hiervan is, dat dit lokale
aanvoermogelijkheden garandeert en dat reststoffen op kosteneffectieve wijze hergebruikt worden.
Mogelijke voorbeelden zijn het toepassen van deze materialen in waterdoorlatende schermen (‘iron
reactive barriers’) in de bodem of in filters, die aan het uiteinde van drainagebuizen kunnen worden
gekoppeld.
Eerst zijn fysisch-chemische eigenschappen van ijzerslib en –zand onderzocht; voor het te onderzoeken
ijzerslib en –zand is samengewerkt met Brabant Water. In de reststoffen komt ijzer grotendeels voor in de
vorm van Fe(OH)3 en calcium komt voor als CaCO3. Van de zware metalen is alleen totaal Cadmium-gehalte
in ijzerslib boven de gecorrigeerde norm voor bodemkwaliteitsbeoordeling; maar het beschikbare deel is
beneden de norm. De schud- en kolomproeven geven aan dat zowel ijzerslib als ijzerzand goed in staat zijn
om fosfaat vast te leggen; de bindingscapaciteit van ijzerslib is hoger dan van natuurlijke ijzermineralen
zoals goethiet. De maximale waterdoorlaatbaarheid van ijzerslib is echter te laag voor de toepasbaarheid in
ijzerschermen of filters. Zelfs als het wordt gemengd met zand is de waterdoorlaatbaarheid nog te laag om
96 http://www.kennismoetstromen.nl/?e=11&w=aanpak-nutrientenkringloop
Page 162 Innovatiesysteemanalyse