Download PDF (Dutch) - Future Ideas

5 Fosfaatbindende materialen en toepassingen
In dit hoofdstuk wordt meer informatie verschaft over fosfaatbindende materialen; met name
over verschillende ijzerhoudende verbindingen. Verder zal er aandacht besteed worden aan
verschillende manieren waarop het ijzerhoudende materiaal toegepast zou kunnen worden.
Fosfor kan op verschillende manieren worden gebonden; de belangrijkste zijn fosfaatbinding aan
metaaloxiden [zoals ijzer- of aluminium(hydr)oxiden [zie Figuur 17] en de vorming van
calciumfosfaatneerslag. Daarnaast kan fosfaat aan het oppervlak van calciumcarbonaat worden
gebonden [Freeman en Rowel, 1981 uit (Koopmans, Chardon, & Groenenberg, 2010, p. 22) ]
Figuur 17 Binding van fosfaat aan ijzerhydroxiden (Bron: Koopmans & Chardon, 2010)
Op allerlei schaalniveaus [van bodemwater tot stromend oppervlaktewater] zijn technieken
ontwikkeld en in de praktijk toegepast om fosfaat te verwijderen. De effectiviteit is vaak hoog
tot zeer hoog, vooral wanneer het anorganisch fosfaat betreft en de te zuiveren gehalten hoog
zijn (Chardon, N.Reijers, & Dam, 2008, p. 24)
Vooral in de Verenigde Staten is veel onderzoek uitgevoerd naar het toevoegen van stoffen aan
de bodem waaraan fosfaat wordt vastgelegd. In Nederland is halverwege de negentiger jaren
een studie uitgevoerd naar mogelijkheden voor beheer en herstel van gronden waaruit
fosfaatuitspoeling plaatsvindt. Hierbij is de effectiviteit onderzocht van maatregelen in
aanvulling op het mestbeleid, waaronder ook het toedienen van fosfaatbindende middelen aan
de bodem [bodemchemische maatregelen] (Chardon, et al., 1996; Hendriks & Huijsmans, 1995;
Schoumans & Koehlenberg, 1995).
Er zijn verschillende materialen met fosfaatbindende eigenschappen (Chardon, et al., 2008;
Koopmans & Chardon, 2010). Men kan hierbij denken aan:
natuurlijke mineralen [Fe-oxiden zoals goethiet, kleimineralen, schelpengrit, mineralenrijk
bodemmateriaal [ijzeroer] en minerale sedimenten [wollastoniet, leisteen, serpentijn,
Ca/MgCO3],
gesynthetiseerde “natuurlijke” mineralen *bijvoorbeeld gesynthetiseerd ijzerhydroxide van
ijzerchloride, ijzersulfaat of ijzernitraat],
synthetische aluminiumhoudende vlokmiddelen [bijvoorbeeld PAC 39;
polyaluminiumchloride 39% gebufferd met calciumhydroxide]
geëxpandeerde kleikorrels
Phoslock [kleikorrels/bentoniet, waaraan kunstmatig de zeldzame aarde lanthaan is
vastgelegd],
Hars met zirconium,
Page 52 Innovatiesysteemanalyse