De Gewijde Reis - Mensenrechten.org

14 Innerlijk Kompas
Heb jij een idee wanneer het moment gekomen is dat wij ervoor hebben
gekozen om onze gevoelswereld te cultiveren? Om onze authentieke
gevoelens te verloochenen en te onderdrukken en te vervangen door de
‘schone schijn’ van sociaal wenselijk gedrag? Bijna alle religieuze en
spirituele tradities prediken wel een bepaalde vorm van sociale
zelfverminking. Wanneer die ellende is begonnen? Ik vermoed dat we
voor antwoorden op die pijnlijke vraag ver terug in de tijd terug moeten
gaan. Hoewel ik een liefhebber ben van tradities en ons cultureel
erfgoed, houd ik toch veel meer van de natuur. Ik kan genieten van een
Japanse tuin en haar keurig aangelegde paadjes, haar voorspelbare
karakter en ontwikkeling. Liever heb ik toch de vrije natuur met haar
onstuimige wildgroei en verrassende wendingen. Misschien niet
toevallig dat het zen dat ten grondslag ligt aan de Japanse tuinkunst, één
van die dogma’s is dat ons leert vooral gelijkmatig te zijn. Zij raadt ons
aan die gevoelens die boven het maaiveld uit komen, minutieus te
snoeien. Zo kneed en vormt zij generatie op generatie, net als vele
andere grote dogma’s, om het even of wij nu het Hindoeïsme,
Boeddhisme of Christendom tegen het licht houden. Is het verrassend op
te merken dat deze leren zonder uitzondering in het leven geroepen zijn
door mannen 20 ? Is het schokkend te stellen dat deze leergangen
geïnterpreteerd, opgeschreven en geïnstitutionaliseerd zijn door
wederom mannen, maar ditmaal van het soort dat zich uit de wereld
teruggetrokken heeft en een kunstmatig religieus leven leidt, de
monniken? Mannen die ascetisch leven en het kortwieken van de
gevoelsbeleving als heilzaam achten. Er is dus een tijd geweest in onze
ontwikkeling waarop een select groepje van het leven vervreemde
mannen besloot dat hebben van een rijk gevoelsleven en het daaraan
uiting geven alleen maar lastig was en tussen hen en de godsverering in
stond. Waarschijnlijk omdat zij voor zichzelf hadden besloten dat
bepaalde gevoelens, vooral seksualiteit en woede, ongepast waren. Veel
van onze emotionele uitingsvormen hebben tenslotte tot gevolg dat wij
geestelijk dan wel lichamelijk in contact met elkaar komen en dat is niet
handig voor een emotieschuwe monnik, Taoïstisch, Boeddhistisch dan
wel Christelijk, die de lichamelijke vereniging heeft afgezworen ter
meerder glorie van zijn Godheid. Overtredingen van de zelfopgelegde
beperkingen resulteren in één van de pijnlijkste aller emoties: schaamte.
99