Multidisciplinaire richtlijn Cardiovasculair ... - Diliguide

druk met 3 mmHg laten dalen. Voor een effectieve gewichtsreductie is zowel uitbreiding
van lichamelijke activiteiten als aanpassing van het voedingspatroon van
belang. Bij overgewicht of obesitas kan een gestructureerde leefstijlinterventie zijn
aangewezen, zoals beschreven in de multidisciplinaire richtlijn Diagnostiek en Behandeling
van Obesitas bij volwassenen en kinderen en de NHG-Standaard Obesitas (bijlage 1).
− Tracht stress te voorkomen dan wel tijdig te herkennen en te reduceren. Bespreek met
de patiënt dat stressfactoren het risico op HVZ kunnen vergroten (noot 13). Ga na of
stressfactoren aanwezig zijn en of de patiënt deze wil aanpakken. Biedt desgewenst
ondersteuning door te verwijzen naar maatschappelijk werk of een eerstelijns psycholoog.
Een bedrijfsarts of verzekeringsarts kunnen in overleg met de behandelaren
proberen de werkstress te verminderen. Bij stress kan worden overwogen om gelijktijdig
met de andere interventies een psychosociale interventie aan te bieden.
Voor het aanpassen van de leefstijl en het voedingspatroon worden met de patiënt
concrete, haalbare veranderdoelen geformuleerd. Hoe de patiënt daarbij het beste
ondersteund kan worden, hangt af van de behoefte van de patiënt en de regionale
mogelijkheden. Eenmalige leefstijladvisering kan al effectief zijn, maar de effectiviteit
van interventies neemt toe naarmate deze intensiever is, langer duurt of meer
contacten omvat (noot 22). Ondersteuning bij zelfmanagement, shared decision
making en motivational interviewing kunnen hierbij effectief zijn, evenals gecombineerde
leefstijlinterventies die zijn gericht op voeding, bewegen en gedragsverandering.
In de huisartsenpraktijk kan begeleiding worden aangeboden door praktijkondersteuners
(POH). Patiënten kunnen worden verwezen naar gespecialiseerde
verpleegkundigen (nurse practitioners), (hart- vaat- en long-)fysiotherapeuten, diëtisten,
gedragstherapeuten, stoppen-met-rokenprogramma’s, cursussen van de
thuiszorg of zelfhulpgroepen.
Voor patiënten met manifeste hartziekten zijn hartrevalidatieprogramma’s beschikbaar.
In dergelijke programma’s wordt, ondersteund door een multidisciplinair team,
gedurende een aantal weken intensief gewerkt aan conditieverbetering en het aanleren
van een gezonde leefstijl. In de richtlijn Hartrevalidatie wordt uitgebreid ingegaan
op de indicaties, inhoud en doelen van deze programma’s (bijlage 1). De KNGF-richtlijn
Hartrevalidatie is beschikbaar voor fysiotherapeuten die werken met hartpatiënten.
4.2 Medicamenteuze behandeling
Voor het bepalen van de indicatie voor medicamenteuze behandeling wordt onderscheid
gemaakt tussen patiënten zonder HVZ, DM of RA en patiënten met HVZ, DM
of RA. Overwegingen bij oudere en jongere personen worden beschreven in para-
MULTIDISCIPLINAIRE RICHTLIJN CARDIOVASCULAIR RISICOMANAGEMENT 34