Multidisciplinaire richtlijn Cardiovasculair ... - Diliguide

Noot 9. Body-mass index (eventueel aangevuld met middelomtrek) als
risicofactor van HVZ
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) beveelt de BMI aan voor classificatie van
overgewicht (BMI 25,0-29,9 kg/m 2 ) en obesitas (BMI ≥ 30,0 kg/m 2 ) (WHO 2011). Aan
de hand van de BMI kan worden vastgesteld of overgewicht een additionele risicofactor
is voor HVZ. Bij een BMI die rond de grens van obesitas schommelt, is de middelomtrek
als aanvullende maat te gebruiken. Het risico op HVZ is toegenomen bij
een middelomtrek > 80 cm bij vrouwen en > 94 cm bij mannen.
Bij personen ouder dan 55 jaar lijkt de middelomtrek een wat betere voorspeller van
het sterfterisico (Visscher 2001), maar deze meerwaarde is gering en wordt grotendeels
verklaard door samenhang van middelomtrek met andere, al verdisconteerde
risicofactoren. Bij een middelomtrek > 88 cm bij vrouwen en > 102 cm bij mannen is
het risico op morbiditeit duidelijk verhoogd (Lean 1995). In een review van de literatuur
en in Nederlands onderzoek is aangetoond dat de BMI en de middelomtrek het
risico op ziekte of sterfte door HVZ even goed voorspellen (Huxley 2010; Van Dis 2009).
Er bestaat een grote samenhang tussen deze maten. De toegevoegde waarde van
meting van de middelomtrek is afhankelijk van een correcte meettechniek. Of de
middel omtrek ook bij personen jonger dan 50 jaar toegevoegde voorspellende waarde
zou kunnen hebben, dient nader onderzocht te worden (Van Dis 2009; Yusuf
2004).
Noot 10. Diagnostische bepalingen voor schatten van risico op HVZ
Een verhoogd TC, vooral een verhoogde LDL-concentratie, is een belangrijke risicofactor
voor het optreden van HVZ. Daarnaast werd in meerdere prospectieve epidemiologische
onderzoeken een sterk omgekeerd verband gevonden tussen de
HDL-concentratie en het risico op HVZ (Assmann 1992; Castelli 1986; Gordon
1986; Jacobs, Jr. 1990; Vaccaro 2004). Vooral indien een verlaagde HDL-concentratie
gepaard gaat met een verhoogde LDL- of triglyceridenconcentratie in het bloed,
is het risico op HVZ sterk verhoogd (Assmann 1992; Manninen 1992). Daarom
wordt voor het opstellen van het risicoprofiel het lipidenspectrum bepaald, dat wil
zeggen TC-, LDL-, HDL- en triglyceridenconcentratie. Enkele laboratoria bepalen
de LDL-concentratie tegenwoordig rechtstreeks, waardoor nuchtere bepaling niet
altijd meer noodzakelijk is.
De risicotabel maakt gebruik van de TC/HDL-ratio. Deze ratio is sensitiever dan
alleen het TC voor het ontwikkelen van HVZ (58% versus 47% voor het TC) (Grover
1995), terwijl de specificiteit gelijk blijft. Ook in een eerder onderzoek is aangetoond
dat de TC/HDL-ratio een betere voorspeller voor coronaire hartziekten is dan
het TC (Grover 1994). Het effect van de medicamenteuze therapie wordt daarentegen
beoordeeld aan de hand van de LDL-concentratie, omdat deze concentratie in
het beschikbare klinisch onderzoek ook de uitkomstmaat was (noot 35). Additio-
MULTIDISCIPLINAIRE RICHTLIJN CARDIOVASCULAIR RISICOMANAGEMENT 58