Multidisciplinaire richtlijn Cardiovasculair ... - Diliguide

Noot 18. Lichaamsbeweging
In 2000 voldeed 44% van de Nederlandse bevolking aan de Nederlandse Norm
Gezond Bewegen. In 2007 was dit percentage gestegen naar 59% (Ooijendijk 2008).
In een meta-analyse van 23 cohorten (1.325.004 persoonsjaren) werd aangetoond
dat bij regelmatige lichamelijke activiteit het risico op HVZ lager is (Williams 2001).
Een onderzoek op basis van gegevens uit de Framingham Heart Study liet zien dat
lichamelijke activiteit boven het 50e levensjaar de totale levensverwachting en de
HVZ-vrije levensverwachting verlengt (met 1 tot 4 jaar) (Franco 2005). Het RIVM heeft
geschat dat een inactieve levensstijl het risico op HVZ in alle leeftijdsgroepen met 20
tot 40% verhoogd (Ruwaard 1997). Regelmatige lichamelijke activiteit beïnvloedt het
risico op HVZ niet alleen rechtstreeks, maar ook door bloeddrukdaling, cholesterolverlaging
en een verhoging van het HDL-gehalte (Cooper 2000; Ebrahim 1998; Halbert
1997; Pate 1995).
Het gezondheidsbevorderende effect van bewegen kan al worden behaald door ten
minste 200 kilocalorieën per dag te verbruiken met middelzware lichamelijke activiteit
(Pate 1995). Dit wordt bereikt door bijvoorbeeld 30 minuten te fietsen (16 km/
uur), stevig te wandelen (5 km/uur) of te tuinieren (Graham 2007; Pate 1995). De in
1998 opgestelde Nederlandse norm voor gezond bewegen (Kemper 2000) is iets specifieker
en adviseert om minimaal 5 dagen per week 30 minuten per dag matig intensief
te bewegen. Activiteiten die gemakkelijk ingebouwd kunnen worden in het dagelijks
leven hebben de grootste kans om tot blijvende toename van lichamelijke
activiteit te leiden (Hillsdon 1996).
Het gezondheidsbevorderende effect van regelmatige lichamelijke activiteit is het
grootst bij patiënten met een hoog risico (Jolliffe 2001), zoals patiënten met doorgemaakte
HVZ (O’Connor 1989; Oldridge 1988). Patiënten met HVZ die weinig lichamelijk
actief zijn, hebben echter een licht verhoogd risico op een hartinfarct of plotselinge
sterfte wanneer ze intensief gaan bewegen; het relatieve risico op een
hartinfarct in het uur direct aansluitend aan zware inspanning versus lichte inspanning
of geen inspanning is 5,9 (Mittleman 1993).
Noot 19. Gezonde voeding
Er bestaat een verband tussen voeding en HVZ. Zo verhoogt een teveel aan verzadigd
en transvet het LDL-gehalte en veroorzaakt transvet een verlaging van het HDL en een
verhoging van de triglyceriden (Ascherio 1992; Mensink 1990; Mensink 2003). De
belangrijkste bronnen van verzadigd en transvet zijn onder andere roomboter, harde
margarines, vette vlees en melkproducten en tussendoortjes (ook zoete). Te grote
zoutconsumptie verhoogt de bloeddruk, vermindering van zoutconsumptie verlaagt
de bloeddruk.
Voeding kan ook beschermend werken. Onverzadigd vet heeft, mits het verzadigd
vet vervangt, de eigenschap het cholesterolgehalte te verlagen (Mensink 1992). Vis
71 KENNISDOCUMENT