Multidisciplinaire richtlijn Cardiovasculair ... - Diliguide

De prevalentie van primair hyperaldosteronisme bij TRH varieert van 5 tot 20%; er is
vaak geen hypokaliëmie. Chronische nierinsufficiëntie is vaak oorzaak én gevolg van
TRH. Nierarteriestenose (obstructie van 70% of meer) komt bij TRH veel vaker voor
dan bij therapiegevoelige hypertensie en is bij > 90% van de patiënten van atherosclerotische
origine. Maar opheffen van de nierarteriestenose door revascularisatie heeft
tot nog toe slechts een zeer variabel en moeilijk te voorspellen effect op bloeddruk of
nierfunctie laten zien (Leertouwer 2000). Hypothyreoïdie zou mogelijk een rol spelen
bij TRH, maar hoe dit werkt is niet duidelijk. Feochromocytomen blijven moeilijk te
herkennen (in recent onderzoek bleek de tijd tussen het begin van de symptomen en de
diagnose 3 jaar), maar deze diagnose moet in ieder geval worden overwogen bij patiënten
met hypertensie en hoofdpijn, palpitaties en zweten, in karakteristieke aanvallen.
Tabel 10. Oorzaken van secundaire hypertensie
Oorzaken Klinische aanwijzingen
Obstructieve slaapapnoe1 snurken, waargenomen apnoes, overmatige slaperigheid overdag
Primair hyperaldosteronisme2 hypokaliëmie (ongeacht het gebruik van diuretica)
Chronische nierschade creatinineklaring < 30 ml/min, albuminurie of proteïnurie, erytrocyturie
Nierarteriestenose door
fibromusculaire dysplasie3 < 40 jaar zonder andere risicofactoren voor hypertensie
Hypothyreoïdie klachten en tekenen passend bij hypothyreoïdie, verhoogd TSH-gehalte
Feochromocytoom aanvalsgewijze hypertensie, palpitatie, zweten, hoofdpijn
Syndroom van Cushing vollemaansgezicht, centrale obesitas, abdominale striae,
interscapulaire vetophoping
Coarctatio aortae bloeddrukverschil tussen arteriae brachiales en/of tussen arteriae
brachiales en femorales, systolische souffle
TSH = thyroïdstimulerend hormoon.
1. Behandeling van obstructieve slaapapnoe leidt tot bloeddrukdaling van onbekende omvang.
2. Bij normokaliëmische patiënten met therapieresistente hypertensie is het nut van onderzoek naar primair hyperaldosteronisme
onvoldoende aangetoond.
3. Onderzoek naar atherosclerotische renovasculaire hypertensie heeft slechts in beperkte gevallen zin, aangezien het resultaat van
opheffen van een nierarteriestenose vanwege atherosclerose niet evident beter is dan het resultaat van medicamenteuze behandeling.
Bij nierarteriestenosen door fibromusculaire dysplasie daalt de bloeddruk echter vaak in belangrijke mate door het aanbrengen van een
angioplastiek.
Noot 16. Geleidelijke risicodaling na start behandeling
Het relatieve risico van roken, verhoogde bloeddruk en een verhoogde TC/HDLratio
kan worden afgelezen in de risicotabel. Het effect van positieve veranderingen
in het risicoprofiel op het risico op HVZ, door bijvoorbeeld te stoppen met roken of
door behandeling van de verhoogde bloeddruk of het verhoogde cholesterolgehalte,
wordt echter niet direct bereikt, maar geleidelijk. Stoppen met roken vermindert
het risico op HVZ vooral in de eerste 2 à 3 jaar (Hays 1998; Teo 2006). Binnen een
jaar na het stoppen met roken is het additionele risico gehalveerd, daarna gaat de
afname minder snel. (Zie ook noot 17).
69 KENNISDOCUMENT