Syntheserapport - Vlhora

Uit de analyse van Bamps en Janssens (2004) bleek ook dat er drie belangrijke factoren waren die de
verschillen tussen departementen konden verklaren: de taakbelasting (aantal uren per week), de
manier waarop met veranderingen wordt omgegaan en het taakinvullingsbeleid. De onderzoekers
onderzochten het verband tussen groepen departementen op basis van hun gemiddelde taakbelasting
en de gemiddelde score voor psychische vermoeidheid. Zij vonden een betekenisvol verband
tussen de hogere scores voor psychische vermoeidheid en de taakbelasting in departementen waar
men gemiddeld meer dan 48 uur per week werkt. Toch was er ook bij die departementen waar gemiddeld
minder wordt gewerkt dan 44 uur per week een hogere psychische vermoeidheid dan bij de
Vlaamse beroepsbevolking.
Het organisatiekenmerk ‘veranderingsaanpak’ werd door Bamps en Janssens (2004) teruggebracht
tot de snelheid waarmee de twee types veranderingen (curriculum- en programmahervormingen en
onderwijshervormingen) werden doorgevoerd en de impact ervan op de lectoren. Ze stelden vast
dat wanneer de veranderingsaanpak hyperdynamisch is, de psychische belasting van de lectoren
groter is. Bovendien verhogen zeer snelle veranderingen niet alleen de herstelbehoefte van het personeel
maar zijn ze ook nadelig voor hun welbevinden en hadden deze lectoren ook meer motivatieproblemen.
Uit het onderzoek van Bamps en Janssens (2004) bleek ook dat de manier waarop het taakinvullingsbeleid
wordt gevoerd van cruciaal belang is. Afhankelijk van het gevoerde taakinvullingsbeleid
vonden de onderzoekers significante verschillen in de scores voor psychische vermoeidheid. Zo
bleek in de departementen waar een evenwichtig taakinvullingsbeleid werd gevoerd 38% van de
lectoren problemen te hebben met psychische vermoeidheid en dit percentage liep op tot 49% in de
departementen waar een ad hoc beleid werd gevoerd. Ook bleek het welbevinden van de lectoren
aanzienlijk beter in die departementen waar een evenwichtig taakinvullingsbeleid werd gevoerd. Zo
bleken in deze departementen slechts 11% van de lectoren motivatieproblemen te hebben terwijl dit
opliep tot 16% in de departementen met een ad hoc beleid. Toch bleek hier de middengroep (noch
goed gepland, noch ad hoc) nog slechter te scoren. Hier hadden 16,5% van de lectoren motivatieproblemen.
Ook het organisatiekenmerk ‘overleg en participatie’ heeft volgens Janssens en Bamps (2004) een
invloed op het welbevinden van de lectoren. Deze parameter heeft geen invloed op de psychische
vermoeidheid van het personeel maar wel op het welbevinden. In departementen met een sterke
overlegcultuur heeft slechts 10% van de lectoren motivatieproblemen terwijl dat oploopt tot 16%
van de middengroep en 18% van de departementen met een zwakke participatie.
Tenslotte meenden Bamps en Janssens (2004) dat indien men stress bij lectoren wil vermijden, er
een ondersteunend personeelsbeleid moet zijn. Daarbij doelen ze op alle vormen van ondersteuning
gaande van opvang van nieuwe lectoren over ondersteuning bij curriculumhervormingen, functioneringsgesprekken
en vervanging van zieke of afwezige lectoren. Ook hier vonden de onderzoekers
geen verband met de psychische vermoeidheid maar wel met het welbevinden. Zij stellen vast dat
wie gemotiveerde personeelsleden wil een sterk personeelsbeleid moet voeren. Bij een sterk personeelsbeleid
waren er 13% lectoren met motivatieproblemen maar bij een zwak personeelbeleid kon
dit oplopen tot 18%. Dit geeft ook aan dat zelfs met een sterk personeelsbeleid men niet alle problemen
kan oplossen.
18