Syntheserapport - Vlhora

den van een acuut problematische werkdruk tijdens de lesweken. Bovendien is de werkdruk nog
toegenomen sinds 2003 – ondanks een stabiele werklast.
Er zijn zeer grote verschillen tussen de lectoren onderling op gebied van beleefde werkdruk. Gemiddeld
genomen ervaren vrouwen een hogere werkdruk dan mannen; jonge lectoren (onder de 35 jaar)
ervaren minder werkdruk. Leidinggevenden hebben een significant hogere werkdruk dan niet-leidinggevenden,
voltijdsen ervaren een hogere werkdruk dan deeltijdsen. Er zijn ook verschillen tussen
opleidingen: de werkdruk wordt hoger ervaren in de studiegebieden onderwijs en gezondheidszorg
dan in andere studiegebieden.
Daarentegen is er geen relatie tussen de werkdruk en de grootte van de opleidingen (aantallen studenten
en lectoren) of, misschien verrassend, de student/lector ratio. Zoals we hoger al aangaven
vonden we weinig of geen verband tussen werkdrukgerelateerde maatregelen en initiatieven van de
hogescholen en de werkdruk zelf. Wel stelden we vast dat indien de lectoren het werkdrukbeleid in
hun opleiding positief evalueerden, de werkdruk ook lager was dan waar dit niet het geval was.
Ons onderzoek is ook consistent met een van de bevindingen uit het literatuuronderzoek, namelijk
dat zeer veel factoren een rol spelen bij het veroorzaken van werkdruk. Een aantal van die factoren
vallen onder de controle van de hogeschool (bv. interne werkorganisatie), maar sommige factoren
zijn een gevolg van externe evoluties (bvb. regelgeving, evolutie studentenprofiel) of situeren zich
buiten de hogeschool (gezinssituatie, vrijetijdsbeleving).
De factoren die de werkdruk verhogen, verschillen sterk van persoon tot persoon. Toch zijn er een
aantal factoren die steeds terugkomen. De top zes, die door minstens de helft van de lectoren wordt
vernoemd, is:
veel administratieve verplichtingen (verslagen, ECTS-fiches, ...);
veel taken bovenop de opdrachtomschrijving;
het hoge tempo van veranderingen en vernieuwingen;
veel intern overleg en vergaderingen;
onvoldoende niveau of niveaudaling bij studenten;
e-mails en vragen van studenten op onredelijke uren.
Omdat werkdruk gemeten werd op basis van een vragenbatterij die ook in veel andere onderzoeken
wordt gebruikt, zijn vergelijkingen met andere studies mogelijk. Hieruit blijkt dat de werkdruk van
de lectoren in Vlaamse hogescholen (in een typische lesweek) veel hoger is dan die van Vlaamse
werknemers (in een gewone werkweek), ook van werknemers met vergelijkbare diploma’s. De
werkdruk van de Vlaamse lectoren blijkt ook hoger te zijn dan die van hun Nederlandse collega’s.
6.1.5 Welbevinden van lectoren
De literatuur deed het al vermoeden, en het wordt nog eens bevestigd door ons onderzoek: de lectoren
voelen zich zeer goed in hun job, zijn sterk gemotiveerd en tevreden over hun werksituatie. De
cijfers inzake welbevinden zijn hoger dan in andere sectoren – en dit ondanks de als veel hoger ervaren
werkdruk. Het werkwelbevinden is het hoogst bij vrouwen. Het neemt wat af (maar blijft hoog)
bij oudere lectoren, in het bijzonder bij mannen. Vastbenoemden zijn wat minder gemotiveerd dan
niet vastbenoemden. Dergelijke fenomenen vinden we ook terug in andere sectoren.
We hebben finaal ook vastgesteld dat de belangrijkste factoren die ontevredenheid en demotivatie
beïnvloeden, verschillen van de belangrijkste factoren die werkdruk veroorzaken.
76