Syntheserapport - Vlhora

zier in het werk. Wat betreft de emotionele belasting was de risicogroep wel gedaald van 28% naar
21%.
De studie (Verhey en Gemmeke, 2005) verwees ook naar de gevolgen van de verhoogde werkhoeveelheid
en het verhoogd werktempo. Bijna de helft van de respondenten gaf te kennen dat ze af en
toe minder goed functioneerden als gevolg van de werkdruk. Daarnaast bleek dat meer dan een
derde van de medewerkers in de hogescholen reeds had overwogen om ander werk te zoeken.
2.4 Resultaten uit andere landen
2.4.1 Enkele baanbrekende studies in de Verenigde Staten
Dat (te) hoge en stijgende werkdruk in het hoger onderwijs geen typisch Vlaams of Nederlands fenomeen
is en dat men in de meeste landen ook zoekt naar oplossingen blijkt uit de bestaande literatuur.
In de jaren 90’ van de vorige eeuw werden de hogeronderwijsinstellingen in de Verenigde Staten
geconfronteerd met stijgende studentenaantallen, stijgende kosten omwille van het nieuwe
profiel van de studenten en daarnaast de perceptie van de wereld buiten het hoger onderwijs dat
professoren hun productiviteit moesten verhogen (Meyer 1998). Dit leidde tot een aantal studies
rond werklast in het hoger onderwijs, vooral door de staten die zochten naar manieren om de productiviteit
van het personeel in het hoger onderwijs te verbeteren.
Meyer heeft een aantal van deze studies vergeleken. Hoewel dat moeilijk was omwille van verschillende
definities van werklast en gevolgde benaderingen (slechts een beperkt aantal docenten of
allemaal, gegevens uit een administratieve databank of van de docenten zelf, longitudinale gegevens
of momentopname, …) waren de resultaten toch gelijkaardig. Uit bijna alle studies bleek dat
docenten meer dan 40 en soms zelfs meer dan 50 uur per week besteedden aan hun werk. Het aantal
uren dat zij onderwijs gaven, lag wel gemiddeld veel lager en was heel verschillend naargelang
het type instelling (minder voor onderzoeksinstellingen, meer voor instellingen met tweejarige opleidingen).
Daarnaast bleek ook dat hoe hoger de rang en de verantwoordelijkheden waren hoe
minder uren werden besteed aan activiteiten in de klas.
De eerste studies rond werkstress in het hoger onderwijs werden in de Verenigde Staten uitgevoerd
in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw. Blix, Cruise, Mitchell & Blix (1994) voerden in
1994 een grootschalige studie uit over stress in het hoger onderwijs in de Verenigde Staten. Ze stelden
vast dat 66% van de universiteitsprofessoren bijna 50% van de tijd stress op het werk ondervonden.
De auteurs concludeerden dat de meeste stress rechtstreeks te maken had met een gebrek aan
middelen en een tekort aan tijd. Daarnaast waren er nog andere oorzaken: een langzaam loopbaanverloop,
slechte communicatie, professionele ontgoochelingen en onaangepaste weddes. Volgens
Goldenburg en Waddell (1990) was de (te) hoge werklast de belangrijkste stressor. Andere bronnen
van stress waarnaar zij verwezen waren onduidelijkheid over de verschillende rollen die lectoren
moeten aannemen, en de drang om te publiceren.
2.4.2 Studies en resultaten in het Verenigd Koninkrijk
Hoewel de situatie in het hoger onderwijs in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk 15 niet
helemaal vergelijkbaar is met deze in de Vlaamse hogescholen zijn er toch een aantal trends die ook
15 De Further and Higher Education Act, 1992, verleende aan de vroegere polytechnics de status van Universiteit. Zij mochten
van dan af ook hun eigen diploma’s uitreiken. Zij worden “new universities” genoemd.
23