Syntheserapport - Vlhora

Sommige deelnemers vroegen zich af of het fenomeen van de hogere werkdruk bij vrouwen zich
ook in andere sectoren manifesteert. Dit is inderdaad het geval, als men bijvoorbeeld kijkt naar de
resultaten van de werkbaarheidsmonitoren van de SERV. Maar voorzichtigheid is daar geboden: in
andere sectoren is de kans groter dan in de hogescholen dat de mannen en vrouwen in de onderzochte
populatie andere soorten jobs uitoefenen.
5.2.4 De verminderde motivatie en tevredenheid bij ouderen en vastbenoemden
Een opvallende vaststelling is dat de (hoge) tevredenheid en motivatie wat afneemt met de leeftijd.
Dat geldt in het bijzonder voor mannen. Ook vastbenoemden 54 vertonen een lagere motivatie en
tevredenheid, zelfs na correctie voor leeftijd en anciënniteit.
Voor de minder hoge motivatie en tevredenheid van oudere lectoren zagen de deelnemers aan de
focusgroepen vooral een verklaring in het feit dat deze mensen kunnen vergelijken met de situatie
van meer dan 10 en 20 jaar terug 55 . Toen beschikten ze over een hogere autonomie, waren de studentengroepen
homogener en was er minder prestatiedruk. Met andere woorden, bij sommige oudere
lectoren is er wat heimwee naar “de goede oude tijd”. Oudere lectoren gaan over het algemeen
ook minder goed om met de hele digitalisering, de continue stroom aan veranderingen, de verantwoordingsdruk,
de verruiming van het takenpakket, het wegvallen van bepaalde privileges, ... Ze
identificeren zich meer met hun vakgebied dan met hun instelling, en vinden het minder vanzelfsprekend
de organisatorische spelregels te volgen.
De generatiekloof tussen oudere lectoren en studenten is natuurlijk ook groter. Sommige oudere
lectoren ergeren zich aan bepaalde facetten van de jongerencultuur. Komt daarbij het gepercipieerde
dalend niveau 56 van de studenten (waardoor men het verleden steeds rooskleuriger voorstelt) en
hun toegenomen assertiviteit. Sommige oudere lectoren stellen minder vaak grenzen inzake bereikbaarheid
en penetratie in de vrije tijd dan jongere lectoren 57 . Er wordt tegenwoordig ook verwacht
van oudere lectoren dat ze jongere lectoren coachen.
Er is ook soms sprake van een zekere berusting. Oudere lectoren hebben al veel veranderingen zien
komen, maar hebben ook vaak dingen zien mislopen. Ze zijn dus sceptischer geworden naar hun
eigen instelling. Een deel van de oudere lectoren beseft ook dat ze tot het einde van carrière zullen
vastzitten in een vlakke loopbaan met nog weinig perspectief naar verandering. Een deel heeft ook
carrièrekansen gemist. In opleidingen met veel praktijklectoren zijn de oudere lectoren vaak mensen
met slechts een bachelorsdiploma; zij zien zich in de carrière voorbijgestoken door jongere maar
hoger gediplomeerde collega’s en dit wekt frustratie op. Er zijn ook minster gunstige vooruitzichten
voor uitstapmogelijkheden dan vroeger. Ten slotte speelt voor sommigen ook mee dat de maatschappelijke
positie van de lectoren gezakt is t.o.v. vroeger.
54 Na de focusgroepen hebben we onderzocht of dit fenomeen zich ook in andere sectoren voordoet. Dat blijkt vaak het
geval te zijn: in de werkbaarheidsmonitoren van de SERV scoren tijdelijke werknemers hoger qua welbevinden dan vastbenoemde
werknemers. Hier kan evenwel wel het leeftijdseffect spelen.
55 Cf. de enquêteresultaten over de impact van de leeftijd (zie § 4.3.2 en § 4.3.1) die aangeven dat, hoewel het aantal te
presteren uur per week nauwelijks toeneemt, de lectoren vanaf 35 jaar meer aangeven dat ze vinden dat ze een te hoog
aantal uren moeten presteren.
56 Zoals in § 4.3.2. werd aangeven hebben lectoren meer ‘last’ van het onvoldoende niveau of de niveaudaling bij de studenten
als ze ouder zijn dan 50.
57 Dit lijkt in overeenstemming te zijn met bevindeingen die gerapporteerd werden in § 4.3.2: jongere lectoren vinden,
meer dan oudere collega’s, dat ze te veel e-mails en vragen van studenten krijgen.
69