Van zorg het goede - Toekomstverkenning Gehandicaptenzorg

de uitgaven aan gezondheidszorg in verschillende landen in beeld brengen. In de rijkstelanden vormen de uitgaven aan gezondheidszorg ongeveer 7 tot 10% van het BBP (BrutoBinnenlands Product) met als uitschieter de Verenigde Staten met 14%. In 2004 bedroegende Nederlandse uitgaven aan gezondheidszorg 10% van het BBP. In de armste landenis dit percentage minder dan 4%. Bij stijging van de welvaart, nemen – ongeacht hetzorgsysteem – de uitgaven aan gezondheidszorg bovenproportioneel toe. Verwachtwordt, dat in de meeste OECD landen de uitgaven aan gezondheidszorg meer zullen stijgendan de groei van het BBP.GroeiverwachtingenDe toekomstige economische ontwikkeling van Nederland is moeilijk voorspelbaar. Desterke groei van de Nederlandse economie met 3 à 4% per jaar begon eind jaren negentigte stagneren. De groei in de jaren 2001 en 2002 was slechts 1%. In 2003 was zelfs sprakevan een licht krimpende economie. Het BBP is in 2004 met 1,3% gestegen, minder danin de meeste andere EU landen. Voor 2006 wordt een lichte verbetering verwacht.De economische ontwikkeling in Nederland is sterk afhankelijk van de groei van de wereldhandel,grondstof- en energieprijzen, rentepercentages en het tempo van de Europeseintegratie. In een recente studie van het Centraal Plan Bureau (CPB 2003) worden vierscenario’s geschetst voor de toekomstige economische ontwikkeling: ‘Strong Europe’,‘Global Economy’, ‘Regional Communities’ en ‘Transatlantic Market’. Kritieke onzekerhedenvoor deze scenario’s zijn de mate van internationale samenwerking en het tempo vaninstitutionele hervorming binnen de EU.De groeiverwachting binnen de CPB-scenario’s – dit zijn geen voorspellingen – lopen uiteenvan 0,6% tot ruim 4% per jaar. Een belangrijke variabele is de mate waarin Nederlandin staat zal zijn institutionele hervormingen door te voeren. Voor de zorgsector betekentdit onder andere de mate waarin en de snelheid waarmee meer marktachtige conceptenworden geïntroduceerd. Ook de vergrijzing zal aanzienlijke consequenties hebben voor deNederlandse economie. De ‘grijze druk’ (het aantal gepensioneerden gedeeld door hetaantal mensen tussen de 20 en 64), zal in alle scenario’s verdubbelen.Groeiende kloof tussen arm en rijkHet gemiddeld besteedbaar inkomen van huishoudens met een uitkering – waaronderveel mensen met beperkingen – is het afgelopen decennium achtergebleven op de ontwikkelingvan het loon van werkenden. Als rekening wordt gehouden met aanvullende inkomensregelingen,subsidies en kwijtscheldingen is dit beeld tot 2000 minder ongunstig.Na 2000 is door beperking van de stijging van de collectieve uitgaven, de invoering en/ofverhoging van verplichte collectieve afdrachten en door verhoging van eigen bijdragen deinkomensongelijkheid weer toegenomen. Bij een bescheiden economische groei en eenafnemende solidariteit in de samenleving mag verwacht worden dat de inkomensongelijkheidde komende jaren verder zal toenemen, mede door de vermogensgroei van meerkapitaalkrachtige particulieren, zoals ouderen die tot hun pensionering een bovenmodaalinkomen hebben verdiend. De RMO (2004) bestrijdt een eenzijdig beeld van actieve, zelfredzameen koopkrachtige ouderen. De raad wijst er met nadruk op dat in 2020 een vijfdedeel van het totale aantal 65-plussers in relatieve armoede zal leven.Beheersing collectieve uitgavenDe totale uitgaven aan gezondheidszorg worden voor 2005 geschat op € 46 miljard. Infiguur 2.1 is te zien op welke wijze in 2005 deze uitgaven werden gefinancierd.20