Tabel 5.2: Externe factoren bij de componenten van kwaliteit van leven in de ICF (WHO 2001)Externe factoren Nadere aanduidingProducten en technologie Producten en technologieën die <strong>het</strong> functioneren beïnvloeden, bijvoorbeeldom mobiel te zijn, om te communiceren, te werken of omonderwijs te genieten. Het betreft ook technische voorzieningen ingebouwen en op straat.Natuurlijke omgeving Zoals temperatuur, geluid, luchtkwaliteit in en buitenshuis.Ondersteuning en relaties <strong>Van</strong> familieleden, vrienden, kennissen, collega’s en meerderen op <strong>het</strong>werk, huisdieren, maar ook van hulpverleners in de gezondheids<strong>zorg</strong>.Attitudes van anderen Attitudes van anderen, die van invloed zijn op <strong>het</strong> functioneren, maarook sociale normen en waarden van mensen met wie men relatiesheeft, zoals familie, kennissen of mensen op straat.Diensten (voorzieningen), Bijvoorbeeld om consumentenproducten en technologie mogelijk tesystemen en beleid maken, om de natuurlijke omgeving te reguleren, voor huisvesting,gezondheids<strong>zorg</strong>, onderwijs en werk.Diensten en voorzieningen zijn faciliteiten, programma’s en activiteiten, die voorzien inbehoeften van cliënten op verschillende levendomeinen (wonen, <strong>zorg</strong>, onderwijs, werk envrije tijd).Systemen zijn administratieve beheers- en controlemechanismen om de diensten envoorzieningen gesmeerd te laten verlopen.Organisatiebeleid tenslotte omvat de regels, standaarden en conventies, die op hun beurtde systemen reguleren en richting geven aan de inhoud en organisatie van de dienstenen voorzieningen.Een voorbeeld op <strong>het</strong> gebied van huisvesting laat zien wat de externe factoren diensten(voorzieningen), systemen en beleid in de praktijk kunnen inhouden.Diensten of voorzieningen: de organisatie stelt woningen beschikbaar en haar medewerkersdragen <strong>zorg</strong> voor woningtoewijzing en woonbegeleiding. Systemen betreffen dan deinformatie en administratie welke huizen er zijn, hun indeling, functionaliteiten en staat vanonderhoud, de aanwezigheid van gemeenschappelijke ruimten en beveiliging en gegevensover de bewoners. Het organisatiebeleid op <strong>het</strong> gebied van huisvesting tenslotte betreftde set regels en uitgangspunten wie voor welk type woning in aanmerking komt, hoede organisatie haar woningvoorraad up-to-date houdt en welke afspraken er bijvoorbeeldzijn met woningbouwcorporaties of gemeenten.Twee andere voorbeelden zijn: <strong>het</strong> werken met ondersteuningsplannen en <strong>het</strong> financieelbeheer van bewonersgelden.Een van de diensten aan cliënten zal <strong>het</strong> maken van een ondersteuningsplan zijn. Zo’nplan wordt opgesteld aan de hand van regels, standaarden en conventies die zijn vastgelegdin <strong>het</strong> organisatiebeleid. Uit de administratieve systemen blijkt onder andere, dat ervoor cliënt x niet langer dan een jaar geleden een ondersteuningsplan is opgesteld onderverantwoordelijkheid van medewerker y en dat de cliënt, zijn familie en andere naastenbetrokken zijn geweest en van de inhoud op de hoogte zijn.Een andere dienst betreft <strong>het</strong> financieel beheer van bewonersgelden. Op basis van regels,standaarden en conventies in <strong>het</strong> organisatiebeleid wordt een (gedetailleerde) begrotingopgesteld. Uit <strong>het</strong> administratieve systeem blijkt onder andere, dat voor cliënt xvoor <strong>het</strong> betreffende jaar onder verantwoordelijkheid van medewerker y een begroting isopgesteld en dat de cliënt, zijn familie en andere naasten akkoord zijn gegaan.61
Behalve <strong>het</strong> biopsychosociale model van de ICF zijn er nog vele andere perspectieven omnaar kwaliteit van leven te kijken. Zo kunnen aan <strong>het</strong> ICF-model extra accenten wordentoegevoegd, vanuit een sociaal-economische en gezondheids<strong>zorg</strong> benadering. Sociaaleconomenrichten de aandacht op <strong>het</strong> belang van werk en inkomen, maar ook van socialecohesie als investering in ontwikkeling en economische groei.Een van de oorzaken van <strong>het</strong> grote aantal websites met ‘quality of life’ als onderwerp is derace om een plaats in de top tien van beste werelddelen, landen of streken om in te wonen.Elk jaar verschijnt er een rapport van de Verenigde Naties (UNDP 2005) met de landenmet de hoogste kwaliteit van leven, gemeten aan een groot aantal indicatoren. TheEconomist (2005) heeft hierop een variant gemaakt. Aan deze lijsten zijn eveneens componentente ontlenen, die van belang zijn voor de kwaliteit van leven van mensen met beperkingen(tabel 5.3; bij overheden kan hier ook <strong>zorg</strong>organisaties worden gelezen).Tabel 5.3: Relevante sociaal-economische componenten voor kwaliteit van leven (o.a.UNDP2006, The Economist 2005)Component van kwaliteitvan levenNadere aanduidingGezondheids<strong>zorg</strong>, onderwijs,werken werk.Beschikbaarheid van en deelname aan gezondheids<strong>zorg</strong>, onderwijsOverhedenBetrouwbaarheid en voorspelbaarheid van overheidsdiensten en publiekevoorzieningen, bijvoorbeeld in de gehandicapten<strong>zorg</strong>.Externe factoren Met name afwezigheid van geweld, corruptie, misdaad en vervuiling.Persoonlijke ontplooiing Stabiele situaties in gezin, familie en vervangende situaties in <strong>zorg</strong>organisatiesen sociale cohesie.<strong>Van</strong>uit een biomedische benadering, met substantiële aandacht voor psychologie en anderemenswetenschappen, gaat <strong>het</strong> om individuele voorkeuren in <strong>het</strong> leven, gegeven problemenop biomedisch vlak (RIVM 2005). De voor de <strong>zorg</strong>sector relevante componentendie we hier tegenkomen zijn opgenomen in tabel 5.4.Tabel 5.4: Relevante componenten voor kwaliteit van leven vanuit gezondheids<strong>zorg</strong> perspectief(o.a. RIVM 2005)Component van kwaliteitvan levenNadere aanduidingChronische en beperkendeziektenten. In de gehandicaptenwereld blijven relatief veel onopgemerkt: ge-De aanwezigheid van chronische en naar hun aard beperkende ziekhoor-en oogproblemen, pijn, problemen met tanden en keizen, overmedicatie,epilepsie, voedingsproblemen, geestelijke stoornissen, refluxziekte,maagzweren en syndromen (Lennox 2002, Eastgate enLennox 2003, Evenhuis et.al. 2001, Evenhuis, 2002).Feitelijke beperkingen Bij boodschappen doen, traplopen, aan- en uitkleden en zelfver<strong>zorg</strong>ing.PijnGeestelijke gezondheidWaardering van de eigengezondheidHet vóórkomen van pijn en of die de activiteiten beperkt.Depressiviteit, vermoeidheid, emotionele problemen, concentratie eneffectiviteit bij <strong>het</strong> uitvoeren van activiteiten en slaapproblemen(Braam 2005).Hoe wordt de eigen gezondheid ervaren en gewaardeerd, bijvoorbeeldslechter dan een jaar geleden of beter dan de meeste leeftijds- en lotgenoten.Recent is door verschillende auteurs gewezen op de veronachtzaming van specifieke gezondheidsproblemenvan gehandicapten (Evenhuis 2002, Lennox en Eastgate 2004). Dezevragen extra aandacht.62
- Page 3 and 4:
Postbus 4822300 AL LeidenTel: 071 5
- Page 5 and 6:
7. Ondernemerschap in zorgzaken 797
- Page 7 and 8:
Het lokale beleid is bepalend voor
- Page 9 and 10:
Commerciële zorgorganisaties met e
- Page 12 and 13: 1 INLEIDING1.1 Doelstelling, achter
- Page 14: Ook zijn gesprekken gehouden met sl
- Page 17 and 18: slechtzienden. Veel aandacht is nod
- Page 19 and 20: In 2020 bestaat een kwart van de Ne
- Page 21 and 22: de uitgaven aan gezondheidszorg in
- Page 23 and 24: het BBP van 2020 is in dat geval 7,
- Page 25 and 26: 3.2 Modernisering van de AWBZTegeli
- Page 28 and 29: Aan mensen met beperkingen worden t
- Page 30 and 31: 4 TRENDS EN ONTWIKKELINGEN IN DE GE
- Page 32 and 33: Hoewel er brede steun is voor de fi
- Page 34 and 35: Tabel 4.2: Woon-, verblijfs- en dag
- Page 36 and 37: Tabel 4.3: De woonsituatie van cli
- Page 38 and 39: Meer voorzieningen dichtbij huisDe
- Page 40 and 41: WonenHet aantal aangepaste zelfstan
- Page 42 and 43: domeinen van het leven. Naast exper
- Page 44 and 45: Tabel 4.5: Raming van de verdeling
- Page 46 and 47: Instellingen zoeken dus breed opgel
- Page 48 and 49: Opvallend is dat mensen die voor ve
- Page 50 and 51: Dilemma’sWerkgevers in de gehandi
- Page 52 and 53: zorg en betaalde arbeid bevorderen.
- Page 54: Basisfuncties in een geïntegreerd
- Page 57 and 58: worden omgezet in spraak en omgekee
- Page 59 and 60: Voor velen en in allerlei omstandig
- Page 61: Tabel 5.1: Negen componenten van kw
- Page 65 and 66: Tabel 5.6: Supports ter bevordering
- Page 67 and 68: Tabel 5.7 Componenten van kwaliteit
- Page 69 and 70: Om de betekenis van de ICF voor de
- Page 72 and 73: 6 PROFESSIONALITEIT EN KWALITEIT VA
- Page 74 and 75: arts zo voorbereid, dat de cliënt
- Page 77 and 78: Tabel 6.1: Communicatie-Zorg-Vignet
- Page 79 and 80: 6.3 Organisatie rondom zorgprofessi
- Page 81 and 82: uimte moeten krijgen om het vertrou
- Page 83 and 84: zich kunnen identificeren en waar z
- Page 85 and 86: de cliënt. Binnen bepaalde grenzen
- Page 87 and 88: Meer maatschappelijke verantwoordel
- Page 89 and 90: kundigen. Hun werk is evidence base
- Page 91 and 92: Na een lange periode waarin de nadr
- Page 93 and 94: verzorgen, ondersteunen en begeleid
- Page 95 and 96: Positie van professionalsCliënten
- Page 97 and 98: Positie en mogelijkheden voor clië
- Page 100 and 101: LiteratuurAakster, C.W. en J.W. Gro
- Page 102 and 103: Cremers, Ger, Gert Jan Gelderblom e
- Page 104 and 105: Lennox, A.S.K. (2002), 5 Year Diary
- Page 106 and 107: Schalock, Robert L. (red.) (1997),
- Page 108 and 109: Wetenschappelijke Raad voor het Reg
- Page 110 and 111: SAMENSTELLING SCENARIOCOMMISSIEDe h
- Page 112 and 113:
VERKLARING GEBRUIKTE AFKORTINGENAAM
- Page 114:
Waar dit mogelijk was is aan auteur