Van zorg het goede - Toekomstverkenning Gehandicaptenzorg

3.2 Modernisering van de AWBZTegelijk met de invoering van marktwerking verschuiven de bestuurlijke verantwoordelijkhedensteeds meer van rijks- naar lokaal niveau. Doel is een samenhangend en integraalaanbod van voorzieningen op het gebied van wonen, zorg, werk en welzijn. Onder denoemer ‘vermaatschappelijking’ vindt een ingrijpende beweging van extramuralisering enontschotting plaats. De bijdrage van de lokale samenleving aan de ondersteuning vanmensen met beperkingen moet worden versterkt. Vermaatschappelijking is het uitgangspuntvoor het rijksoverheidsbeleid om de participatie van mensen met beperkingen in desamenleving te bevorderen. De modernisering van de AWBZ moet dit proces ondersteunen.Met ingang van 1 april 2003 zijn de aanspraken op AWBZ-zorg geformuleerd als zevenfuncties: huishoudelijke verzorging, persoonlijke verzorging, verpleging, ondersteunendebegeleiding, activerende en/of adviserende begeleiding, behandeling en verblijf. De indicatiestellingis AWBZ-breed geüniformeerd en functiegericht. Cliënten kunnen kiezen vooreen zorgaanbod in natura – via het zorgkantoor – of met een PGB zelf arrangementeninkopen. Deze keuzevrijheid wordt als een grote vooruitgang gezien. Omdat met het PGBAWBZ-breed functies kunnen worden ingekocht bevordert de modernisering van deAWBZ de ontschotting tussen de verschillende sectoren.De AWBZ neemt niet langer doelgroepen als uitgangspunt. De indicatiestelling is functioneelen in principe mag elke aanbieder de gevraagde functies leveren, als hij tenminstede gewenste deskundigheid en kwaliteit in huis heeft. Doordat allerlei diensten waar mensenmet beperkingen behoefte aan hebben ook door andere aanbieders kunnen wordengeleverd, zal zowel de concurrentie tussen aanbieders als de keuzevrijheid voor cliëntentoenemen.De VGN (2004) wil meewerken aan gereguleerde marktwerking, die de keuzevrijheid inde gehandicaptenzorg bevordert. Wel waarschuwt de brancheorganisatie voor de grenzenvan prijsconcurrentie. Bij collectieve zorginkoop zijn er nog onvoldoende mogelijkhedenom kwaliteitscriteria te laten meewegen. Daarnaast is, naar het oordeel van de VGN, opspecifieke – kleine en complexe – deelmarkten concentratie van zorg nodig om voldoendekwaliteit te realiseren. De VGN is voorstander van meer transparantie en verantwoordingin de gehandicaptenzorg in ruil voor meer ruimte voor ondernemerschap. Wel moeten ervoldoende mogelijkheden zijn om risico’s af te dekken. De brancheorganisatie vindt eenkaderstellende rijksoverheid onontbeerlijk: de overheid heeft in haar optiek een voorwaardenscheppende,ordenende, stimulerende en toezichthoudende rol.3.3 Wet Maatschappelijke OndersteuningDe regering heeft een ontwerp voor een Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)aan de Tweede Kamer voorgelegd. De kern van deze wet is, dat de regie over de maatschappelijkeondersteuning bij de gemeenten komt te liggen. Met de WMO wil de regeringeen duidelijk onderscheid maken tussen ‘zorg’ en ‘maatschappelijke ondersteuning’. Zorgvalt na de invoering van de WMO onder de AWBZ en heeft betrekking op langdurige, onverzekerbareen zware verpleging, verzorging en begeleiding.Ondersteuning en begeleiding van mensen met beperkingen, die geen regieproblemenhebben, zouden straks onder het regiem van de WMO komen te vallen. Doel is dezemensen zo lang mogelijk volwaardig aan de maatschappij te laten deelnemen. De WetMaatschappelijke Ondersteuning zou de Welzijnswet, de Wet voorzieningen gehandicapten(WVG), delen van de AWBZ (wonen, welzijn en dienstverlening) en de Wet collectievePreventie Volksgezondheid (WCPV) moeten vervangen. Het kabinet wil met de WMObewerkstelligen dat er één lokaal loket komt waar mensen met een beperking terechtkunnen voor hun maatschappelijke ondersteuning. Op die manier zouden onnodige bu-24