Van zorg het goede - Toekomstverkenning Gehandicaptenzorg

uimte moeten krijgen om het vertrouwen van de burgers en de maatschappij te winnenen te behouden.De overheid wil in een gemengd bestel verantwoordelijkheden met marktpartijen delen.Om dit beleid te laten slagen zouden geëmancipeerde en mondige burgers (individueel ofcollectief) in het toezicht op zorginstellingen betrokken moeten worden. Maar de richtingdie de overheid heeft gekozen blijkt niet zonder meer voort te komen uit een veranderendevraag van burgers (WRR 2004, RMO 2005, Vianen et al. 2005). Twijfels spitsen zichtoe op de mogelijkheid en wenselijkheid om marktwerking en solidariteit in de zorg metelkaar te verenigen. Velen wijzen winst en winstuitkering bij marktwerking van de hand,juist omdat die de vertrouwensrelatie met de cliënt onder druk zetten en de solidariteit inde samenleving kunnen aantasten.De vraag is gerechtvaardigd of de overheid, als zij oude verantwoordelijkheden weggeeft,er geen nieuwe voor in de plaats zou moeten nemen, zodat zij de grondwettelijke verantwoordelijkheidvoor de gezondheid van haar burgers 42 ook werkelijk kan blijven dragen.Deze verantwoordelijkheidsdiscussie is nog niet voldoende gevoerd, ook niet in relatie totde in te voeren Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Van Londen 2005).7.3 Op weg naar maatschappelijk ondernemerschapIn de discussie rond ‘maatschappelijk ondernemerschap’ speelt de vraag of dit ondernemerschapmoet worden gezien als gedrag en institutioneel kenmerk, of als een bedrijfskundigbegrip. Wat betreft type organisatie en bedrijfskundige opzet kan een onderscheidworden gemaakt tussen marktorganisaties (1) en taakorganisaties (2) Daarnaast onderscheidenwe – aan de hand van de output – organisaties met een productfunctie (a) enmet een capaciteitsfunctie (b) (Simon 1998). Een paar voorbeelden kunnen dit onderscheidverhelderen.1a. Marktorganisatie met productfunctie: De marktorganisatie heeft levert een beperktproductassortiment en investeert veel om exclusief te blijven. De gele post-it plakkertjesworden over de hele wereld gebruikt en komen uit een marktorganisatie met productfunctie.1b. Marktorganisatie met een capaciteitsfunctie: Een marktorganisatie met een capaciteitsfunctieheeft klanten op grond van vertrouwen, en maakt voor elke klant wat anders,al naar gelang diens wens en passend binnen het product van de organisatie. Het bedrijfwaar van vader op zoon het vak installateur wordt beoefend is een marktorganisatie meteen capaciteitsfunctie.2a. Taakorganisaties met een productfunctie: Taakorganisaties mogen alleen leveren wathun opdrachtgever voorschrijft. Deze bepaalt ook aan wie mag/moet worden geleverd entegen welke prijs (die niet noodzakelijkerwijs iets met de kostprijs van doen heeft). Als jeeen rijbewijs of paspoort nodig hebt, kom je bij een taakorganisatie met een productfunctie,namelijk de afdeling burgerzaken van de gemeente, die deze documenten volgenseen vaste procedure en naar de eisen van de rijksoverheid levert.2b. Taakorganisatie met een capaciteitsfunctie: Hier bepaalt de opdrachtgever – voor dezorg is dit de rijksoverheid – welke voorzieningen (capaciteit), onder welke conditiesmoet/mag worden geleverd. De opdrachtgever bepaalt waaraan de taakorganisatie gebondenis, zoals het budget, de producten of diensten en de grenzen van de dienstverlening.Voorbeelden hiervan zijn uitvoeringsorganisaties zoals het CWI.42 Artikel 22 van de Nederlandse Grondwet, en overeenkomstige artikelen in Europese en internationale Verdragenvoor de Rechten van de Mens, verplichten de overheid maatregelen te nemen die de volksgezondheidbevorderen.80