Van zorg het goede - Toekomstverkenning Gehandicaptenzorg

Om de betekenis van de ICF voor de bijdrage van de gehandicaptenzorg aan de kwaliteitvan leven van mensen met beperkingen te illustreren, worden drie voorbeelden uit tabel5.7 nog wat verder uitgewerkt: huisvesting, cliëntbegroting en gezondheidszorg.HuisvestingGoed wonen is een belangrijk onderdeel van kwaliteit van leven. Voor veel zorgorganisatiesis het tevens een voorwaarde voor het realiseren van zorg. Lange tijd is huisvestingvooral gezien als een doelmatigheidsvraagstuk. Met het scheiden van wonen en zorg iswonen een bewonersvraagstuk geworden, waarin zorg, zich – zoveel mogelijk onder deregie van de cliënt – kan manifesteren.Zorgorganisaties bieden een woonvoorziening voor mensen die zijn aangewezen op eenaangepaste woonomgeving. Die kan worden gerealiseerd kunnen door woningaanpassingen,maar ook met een woonomgeving, waar zorg beschikbaar is en veiligheid wordt gegarandeerd,en die voorwaarden schept om zo normaal mogelijk te leven. Dit betekentinclusief hulpmiddelen en de noodzakelijke zorg en ondersteuning. De woonvoorzieningkan gelegen zijn op een apart terrein, in een gewone straat met meerdere aangepastewoningen, op een boerderij of in een wijk met voldoende sociale cohesie om de nodigeveiligheid te bieden. Cliëntenkenmerken en faciliteiten – plaats, beschikbaarheid, veiligheiden financiering – worden zódanig gecombineerd, dat in de wensen en behoeften vanindividuele cliënten wordt voorzien.Hiervoor zijn informatiesystemen nodig, die kenmerken van cliënten en woningen tot eenbest fit kunnen combineren. Ook moeten er op systematische wijze gegevens met bouwersen woningcorporaties worden uitgewisseld en kennis worden verzameld over mogelijkeaanpassingen (domotica) en hun financieringsmogelijkheden. Registraties van buurtkenmerken(gemeente atlassen) moeten kunnen worden gecombineerd met bewonerskenmerken.En er is ook informatie nodig over convenanten van zorgaanbieders met woningcorporatiesover hun prestaties en toewijzingsbeleid voor specifieke doelgroepen,contingenten woningen met speciale bestemmingen, niet alleen voor gehandicapten,maar ook voor ouderen.Het huisvestingsbeleid geeft richting aan de woonvoorzieningen en (het omgaan met) desystemen. Hoe en door wie wordt bijvoorbeeld besloten of cliëntenkenmerken en woonomstandighedenbij elkaar passen. Hoe wordt omgegaan met wensen van cliënten diemoeilijk te verantwoorden zijn, bijvoorbeeld als mensen die afhankelijk zijn van ongeplandezorg toch zelfstandig willen wonen. Wat is het beleid bij verplichte verhuizingen als dezorgvraag intensiveert en bij het aanspreken op woongedrag ten opzichte van medebewonersof buren. Welke grenzen van verantwoordelijkheden worden vastgelegd bij deprofessionele zorg en bij de noodzakelijke voorwaarden, zoals arbeidsomstandigheden,veiligheid voor medewerkers en cliënten, wijkvoorzieningen als vervoer, recreatie en verkeersveiligheid.En tenslotte beleid op het gebied van ethische vraagstukken over bijvoorbeeldzorggarantie, ook als er geen verblijfsfunctie is.CliëntbegrotingFinanciële zorg op basis van keuzen van cliënten beperkt zich dikwijls tot het zo verstandigmogelijk uitgeven van de beschikbare middelen. Vanuit het perspectief van kwaliteitvan leven zijn er meer mogelijkheden.Cliëntbegroting is een middel om tegemoet te komen aan de wensen en behoeften vancliënten en hun economische kwetsbaarheid te verkleinen. Het betreft voorzieningen alsgeldbeheer, reserveringen voor de aanschaf van muziek, uitjes met familie en contributievoor hobby’s en clubs. De zorgorganisatie kan ook een collectieve zorgverzekering aanbiedenof helpen bij het aanvragen van huursubsidie (in samenwerking met woningcorporaties)of het invullen van de belastingaangifte.Gedacht kan worden aan systemen die nauw aansluiten op reguliere bancaire dienstverlening,zoals een eigen bankrekening, waarbij collectieve afspraken worden gemaakt over68