Van zorg het goede - Toekomstverkenning Gehandicaptenzorg

Behalve het biopsychosociale model van de ICF zijn er nog vele andere perspectieven omnaar kwaliteit van leven te kijken. Zo kunnen aan het ICF-model extra accenten wordentoegevoegd, vanuit een sociaal-economische en gezondheidszorg benadering. Sociaaleconomenrichten de aandacht op het belang van werk en inkomen, maar ook van socialecohesie als investering in ontwikkeling en economische groei.Een van de oorzaken van het grote aantal websites met ‘quality of life’ als onderwerp is derace om een plaats in de top tien van beste werelddelen, landen of streken om in te wonen.Elk jaar verschijnt er een rapport van de Verenigde Naties (UNDP 2005) met de landenmet de hoogste kwaliteit van leven, gemeten aan een groot aantal indicatoren. TheEconomist (2005) heeft hierop een variant gemaakt. Aan deze lijsten zijn eveneens componentente ontlenen, die van belang zijn voor de kwaliteit van leven van mensen met beperkingen(tabel 5.3; bij overheden kan hier ook zorgorganisaties worden gelezen).Tabel 5.3: Relevante sociaal-economische componenten voor kwaliteit van leven (o.a.UNDP2006, The Economist 2005)Component van kwaliteitvan levenNadere aanduidingGezondheidszorg, onderwijs,werken werk.Beschikbaarheid van en deelname aan gezondheidszorg, onderwijsOverhedenBetrouwbaarheid en voorspelbaarheid van overheidsdiensten en publiekevoorzieningen, bijvoorbeeld in de gehandicaptenzorg.Externe factoren Met name afwezigheid van geweld, corruptie, misdaad en vervuiling.Persoonlijke ontplooiing Stabiele situaties in gezin, familie en vervangende situaties in zorgorganisatiesen sociale cohesie.Vanuit een biomedische benadering, met substantiële aandacht voor psychologie en anderemenswetenschappen, gaat het om individuele voorkeuren in het leven, gegeven problemenop biomedisch vlak (RIVM 2005). De voor de zorgsector relevante componentendie we hier tegenkomen zijn opgenomen in tabel 5.4.Tabel 5.4: Relevante componenten voor kwaliteit van leven vanuit gezondheidszorg perspectief(o.a. RIVM 2005)Component van kwaliteitvan levenNadere aanduidingChronische en beperkendeziektenten. In de gehandicaptenwereld blijven relatief veel onopgemerkt: ge-De aanwezigheid van chronische en naar hun aard beperkende ziekhoor-en oogproblemen, pijn, problemen met tanden en keizen, overmedicatie,epilepsie, voedingsproblemen, geestelijke stoornissen, refluxziekte,maagzweren en syndromen (Lennox 2002, Eastgate enLennox 2003, Evenhuis et.al. 2001, Evenhuis, 2002).Feitelijke beperkingen Bij boodschappen doen, traplopen, aan- en uitkleden en zelfverzorging.PijnGeestelijke gezondheidWaardering van de eigengezondheidHet vóórkomen van pijn en of die de activiteiten beperkt.Depressiviteit, vermoeidheid, emotionele problemen, concentratie eneffectiviteit bij het uitvoeren van activiteiten en slaapproblemen(Braam 2005).Hoe wordt de eigen gezondheid ervaren en gewaardeerd, bijvoorbeeldslechter dan een jaar geleden of beter dan de meeste leeftijds- en lotgenoten.Recent is door verschillende auteurs gewezen op de veronachtzaming van specifieke gezondheidsproblemenvan gehandicapten (Evenhuis 2002, Lennox en Eastgate 2004). Dezevragen extra aandacht.62