Van zorg het goede - Toekomstverkenning Gehandicaptenzorg

van deze reflectiemethoden door beroepsverenigingen kan de betrokkenheid bij en deidentiteit van de professie versterken.Vragen op het gebied van de zorgorganisatie zijn belangrijk voor professionals, cliëntenen hun naasten. Zorgorganisatorische vragen betreffen participatie, interacties, socialerollen, gezondheid en de inhoud van de zorg. Cliënten en ouderverenigingen voelen zichop dit vlak onvoldoende gehoord en geïnformeerd (RGO 2005).Om over de zorgorganisatie adequaat te communiceren hebben zorgprofessionals eigenmiddelen nodig, die de beelden van de cliëntbehoeften, zijn netwerken en aspecten vande zorgorganisatie effectief in kaart brengen. Hiermee kan niet alleen bij personeelswisselingeen cyclische benadering van iemands problemen worden voorkomen. Als zorgprofessionalsdeze middelen actief inzetten om van te leren, kunnen zij daarmee ook goodpractices in de zorguitvoering omzetten in best practices.Levenslange en levensbrede gehandicaptenzorg vraagt om ontwikkelingsvolgend, verklarend,onderbouwend en implementatieonderzoek (Schols 2004, VWS 2004). Implementatieonderzoekkan ook inhouden: het systematisch beschrijven van de praktische kennis enervaring van zorgprofessionals. In zo’n wetenschap van ervaring wordt beschreven welkedingen goed werken en dus good practices blijken te zijn. Als de onderzoeksbevindingenbinnen de beroepsgroep en de zorgorganisaties open worden bediscussieerd, kunnen uitde good practices weer best practices ontstaan. Hiervoor zijn eenduidige taal en beeldennoodzakelijk. Aanknopingspunten zijn de negen componenten van kwaliteit van leven inde ICF en de diensten (voorzieningen), systemen en beleid, die, vanuit het levensperspectiefvan de cliënt, effectief blijken te zijn. Wetenschappelijk onderzoek over doeleinden,middelen en resultaten kan – gekoppeld aan deze wetenschap van ervaring – dekennis van de uitvoerende professionals verder verrijken en zo leiden tot evidence-basedpractices (RGO 2005).De gehandicaptenzorg staat nog aan het begin van deze route. Er worden al goede initiatievengenomen om bestaande kennis en ervaring met andere zorgprofessionals te delenen te verbeteren. Als voorbeeld geven wij in tabel 6.1 een zogenaamd zorgvignet, eenhulpmiddel bij de onderlinge communicatie en overdracht. Met de negen componentenvan kwaliteit van leven uit de ICF als uitgangspunt wordt een beknopte beschrijving gegevenvan aandachtspunten voor de professionele zorg en ondersteuning aan Johanna Fictief.Met behulp van speciale software kunnen deze vignetten in verslagen en brievenworden omgezet (Huyse et al. 2004).Uiteindelijk is – om het zorgproces in de hele keten verantwoord te laten verlopen – eenzorgdossier nodig met vele onderdelen en dimensies, dat voortdurend aan de actualiteitwordt aangepast. Zo’n zorgdossier zou alle gegevens moeten bevatten over de zorguitvoering,de cliënt, zijn natuurlijke en sociale omgeving, de relevante componenten van zijnkwaliteit van leven en voor hem belangrijke externe factoren.74