NJB-1526

Nieuws
1313
Staat moet uitstoot broeikasgassen
verder beperken
De rechtbank in Den Haag heeft op
24 juni 2015 beslist dat de Staat
meer moet doen om de uitstoot van
broeikasgassen in Nederland te verminderen.
De Staat moet ervoor zorgen
dat de uitstoot in Nederland in
2020 ten minste 25% lager is dan in
1990. De stichting Urgenda had de
rechtbank om een uitspraak verzocht.
Partijen zijn het erover eens dat
de ernst en omvang van het
klimaatprobleem het noodzakelijk
maken om maatregelen te
nemen ter vermindering van de uitstoot
van broeikasgassen. Op basis
van het huidige beleid van de Staat
zal Nederland in 2020 een vermindering
van ten hoogste 17% bereiken.
Dat is onder de norm van 25 tot 40%
die in de klimaatwetenschap en het
internationale klimaatbeleid noodzakelijk
wordt geacht voor de geïndustrialiseerde
landen.
Staat moet beschermen
De Staat moet meer doen om het
dreigende gevaar veroorzaakt door
de klimaatverandering te keren,
gegeven ook zijn zorgplicht voor de
bescherming en verbetering van het
leefmilieu. De effectieve controle op
het Nederlandse emissieniveau is
een taak van de Staat. Daarnaast zijn
de kosten van de door de rechtbank
bevolen maatregelen niet onaanvaardbaar
hoog. De Staat kan zich
niet verschuilen achter het argument
dat de oplossing van het wereldwijde
klimaatprobleem niet alleen afhangt
van Nederlandse inspanningen. Elke
vermindering van uitstoot draagt
namelijk bij aan het voorkomen van
een gevaarlijke klimaatverandering.
Nederland zou als geïndustrialiseerd
land hierin voorop moeten lopen.
De rechtbank betreedt met dit bevel
niet het terrein van de politiek. De
rechtbank moet rechtsbescherming
bieden, ook in zaken tegen de overheid.
Tegelijkertijd moet zij de vrije
beleidsruimte van de overheid respecteren.
Daarom past de rechter
terughoudendheid. Dat is een reden
om het bevel te beperken tot 25%, de
ondergrens van de norm.
ECLI:NL:RBDHA:2015:7145
1314
Crisisheffing 2013 deels in strijd met
eigendomsrecht volgens AG
De crisisheffing 2013, die werkgevers
liet meebetalen aan het verkleinen
van het begrotingstekort,
was deels onrechtmatig. Dat stelt de
advocaat-generaal bij de Hoge Raad
P.J. Wattel in zijn advies van 18 juni
aan de Hoge Raad. De werkgeversheffing
werd met terugwerkende
kracht geheven over lonen die in
2012 waren uitgekeerd. Dat is in
strijd met het internationaal verankerde
eigendomsgrondrecht, stelt
de AG.
De crisisheffing was bedoeld
om werkgevers van werknemers
met een hoog loon
(meer dan € 150.000) eenmalig mee
te laten betalen aan het verkleinen
van het begrotingstekort. De heffing
(16%) moest door werkgevers worden
betaald in 2013, maar werd berekend
over het loon in 2012.
Terugwerkende kracht
De wetswijziging werd pas in mei
2012 aangekondigd en trad in juli
2012 in werking en had daardoor
terugwerkende kracht, niet alleen ten
opzichte van de inwerkingtreding,
maar ook ten opzichte van de aankondiging.
Veel werkgevers hebben
bezwaar gemaakt. Toen zij hun loonafspraken
maakten én toen zij de
afgesproken lonen over januari t/m
april 2012 uitbetaalden, was volgens
hen niet voorzienbaar dat zij in 2013
onderworpen zouden worden aan
een extra heffing over begin 2012
uitbetaald loon, die de toen geldende
wet niet toeliet.
Volgens de AG is de terugwerkende
kracht voorbij het moment van voorzienbaarheid
(voorbij de aankondigingsdatum)
inderdaad in strijd met
het eigendomsgrondrecht zoals vastgelegd
in art. 1 van het Eerste Protocol
bij het EVRM. Die terugwerkende
kracht beschadigt gerechtvaardigde,
op de toen geldende wet gebaseerde
verwachtingen zonder voldoende
reden. Uit de rechtspraak van het
EHRM maakt de AG op dat belastingheffing
met terugwerkende kracht
alleen is toegestaan als deze voorzienbaar
is en er specifieke en dringende
redenen voor zijn.
NEDERLANDS JURISTENBLAD – 03-07-2015 – AFL. 26 1803