NJB-1526

Rechtspraak
ders hun diepe afkeur over de wandaden van
de demonstranten uitgesproken, maar dit is
onvoldoende. Effectieve bescherming van de
rechten onder art. 9 EVRM vergt een daadwerkelijke
vervolging en bestraffing van personen
die verantwoordelijk zijn voor verstoringen
van een godsdienstoefening.
D. Slotsom
Het Hof oordeelt unaniem dat art. 9 EVRM is
geschonden en kent de klager een vergoeding
van € 3000 vanwege geleden immateriële
schade.
Hof van Justitie van de
Europese Unie
Deze rubriek is verzorgd door mw. mr. M.
Bulterman, medewerker van de Directie
Juridische Zaken, Afdeling Europees Recht
van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.
De volledige uitspraken van het EU-Hof zijn
beschikbaar via www.curia.europa.eu.
1254
Arrest van 4 juni 2015, nr. C-543/13
(M. Ilešič, kamerpresident, A. Ó Caoimh
(rapporteur), C. Toader, E. Jarašiūnas, C. G.
Fernlund, rechters)
Raad van Bestuur van de Sociale verzekeringsbank
vs. E. Fischer-Lintjens
Sociale zekerheid van migrerende werknemers.
Verordening 1408/71. Begrip ‘pensioenen
of renten, verschuldigd krachtens de
wettelijke regelingen van twee of meer lidstaten’.
Verstrekkingen. Toekenning met
terugwerkende kracht van een pensioen
krachtens de wettelijke regeling van de
woonlidstaat. Recht op zorgverstrekkingen
afhankelijk van de voorwaarde dat een verplichte
zorgverzekering wordt afgesloten.
Onmogelijkheid om met terugwerkende
kracht een verplichte zorgverzekering af te
sluiten. Nuttig effect van verordening
1408/71.
Feiten en nationale procedure
Fischer-Lintjens heeft van 1934 (haar geboortejaar)
tot 1970 in Nederland gewoond. Vervolgens
heeft zij in Duitsland gewoond tot 1 mei
2006. Sinds die datum woont zij weer in
Nederland. Vanaf oktober 2004 ontvangt
Fischer-Lintjens een weduwepensioen van het
bevoegde Duitse orgaan. Zij betaalt in Duitsland
bijdragen voor haar zorgverzekering en
ontvangt verstrekkingen in Nederland op
grond van art. 28 Verordening 1408/71 betreffende
de toepassing van de sociale zekerheidsregelingen
op werknemers en zelfstandigen,
als mede op hun gezinsleden, die zich binnen
de Gemeenschap verplaatsen, zoals gewijzigd
en bijgewerkt bij Verordening 118/97 (PB
1997, L 28, 1). Ter verkrijging van het CVZ van
de zogenaamde verklaring van niet-verzekering
voor de AWBZ, heeft Fischer-Lintjens aangegeven
dat zij geen pensioen of verstrekkingen
ontving krachtens de Nederlandse
wettelijke regeling. Deze verklaring was geldig
van 1 juni 2006 tot en met 31 december 2010.
In mei 2007 vraagt Fischer-Lintjes AOW aan.
Zij is dan reeds 72. De AOW wordt aan Fischer-
Lintjes toegekend en uitbetaald met één jaar
terugwerkende kracht vanaf de datum van
aanvraag, dus met ingang van 1 mei 2006.
Fischer-Lintjens geeft deze wijziging in haar
situatie niet door aan de Nederlandse en Duitse
zorgverzekeringsorganen. In 2010 komt de
wijziging aan het licht wanneer zij een formulier
moet invullen in het kader van haar verzoek
om verlenging van haar verklaring van
niet-verzekering. Fischer-Lintjens geeft aan dat
zij sinds 1 mei 2006 een AOW-pensioen ontving.
In reactie hierop laat het CVZ haar weten
dat zij verzekeringsplichtig was voor de AWBZ
en de Zvw, en dat zij derhalve in Nederland
premies moest betalen. De verklaring van
niet-verzekering van Fischer-Lintjens wordt
hierom ingetrokken met terugwerkende
kracht tot 1 juni 2006. Het Duitse zorgverzekeringsorgaan
restitueert vervolgens een bedrag
van meer dan € 5000 aan premies die Fischer-
Lintjens sinds 1 juni 2006 in Duitsland had
betaald. De betaalde ziektekosten, meer dan
€ 11 000, worden van haar teruggevorderd.
Doordat Fischer-Lintjens niet met terugwerkende
kracht in Nederland een ziektekostenverzekering
kan afsluiten, moet zij deze kosten
zelf betalen.
Fischer-Lintjens dient bij het CVZ een bezwaar
in het intrekkingsbesluit. De behandeling
hiervan wordt door de SVB als het bevoegde
orgaan overgenomen. De SVB verklaart het
bezwaar ongegrond. Fischer-Lintjens gaat met
succes in beroep bij de Rechtbank Roermond.
Tegen deze uitspraak steltde SVB hoger
beroep in bij de Centrale Raad van Beroep.
Deze is van oordeel dat de SVB bevoegd was
om de verklaring van niet-verzekering met
terugwerkende kracht in te trekken, maar dat
daarbij onvoldoende rekening is gehouden
met de belangen van Fischer-Lintjens.
Prejudiciële vragen
De verwijzende rechter legt de vraag voor of
art. 27 van Verordening 1408/71 aldus moet
worden uitgelegd dat het zich in omstandigheden
als die in het hoofdgeding verzet
tegen een regeling van een lidstaat die niet
toestaat dat de rechthebbende op een door
deze lidstaat met één jaar terugwerkende
kracht toegekend pensioen, zich met diezelfde
terugwerkende kracht aansluit bij een verplichte
zorgverzekering.
De uitspraak van het Hof
Volgens het Hof moet allereerst worden
bepaald vanaf welk tijdstip Nederland
bevoegd is geworden ten aanzien van een
pensioengerechtigde als Fischer-Lintjens. Een
van de doelstellingen van de conflictregels
van Verordening 1408/71 is dat elke sociaal
verzekerde die binnen de werkingssfeer ervan
valt, doorlopend is gedekt, zonder dat deze
continuïteit kan worden ondermijnd door
discretionaire keuzes van individuen of van
de bevoegde organen van de lidstaten. De
stelselvoorziening in art. 27 en 28 van de verordening
legt een verband tussen de
bevoegdheid om pensioenen of renten uit te
betalen en de verplichting om op te komen
voor de kosten van de verstrekkingen, waaruit
volgt dat deze verplichting afhankelijk is
van een daadwerkelijke bevoegdheid ter zake
van pensioenen. Hieruit volgt volgens het Hof
dat het Nederlandse pensioen van een
betrokkene die zich in eenzelfde situatie als
Fischer-Lintjens bevindt, worden beschouwd
verschuldigd te zijn in de zin van art. 27 Verordening
1408/71, vanaf het begin van de
periode waarvoor dit pensioen daadwerkelijk
aan deze betrokkene is uitbetaald, ongeacht
het moment waarop dit pensioen formeel is
vastgesteld. Een dergelijk pensioen is dus verschuldigd
voor die periode als geheel, ook in
de situatie waarin deze, in voorkomend geval,
aanvangt vóór de datum van het besluit tot
toekenning van dit pensioen. In casu dient
het AOW-pensioen in Nederland dus worden
te worden aangemerkt als verschuldigd in de
zin van art. 27 vanaf 1 mei 2006.
Volgens het Hof kan het gerechtvaardigd zijn
dat een lidstaat de mogelijkheid om met
terugwerkende kracht een zorgverzekering af
te sluiten beperkt teneinde personen die verplicht
zijn om een dergelijke verzekering af te
sluiten, te stimuleren dit zo spoedig mogelijk
te doen. Dit neemt evenwel niet weg dat de
voorwaarden voor aansluiting bij de stelsels
van sociale zekerheid van de lidstaten niet tot
gevolg mogen hebben dat van de werkingssfeer
van een nationale wettelijke regeling
worden uitgesloten de personen op wie diezelfde
wettelijke regeling krachtens Verordening
1408/71 van toepassing is. Het Hof stelt
vast dat de Nederlandse regeling ertoe leidt
dat het voor een persoon aan wie krachtens
art. 27 van de verordening met terugwerkende
kracht een pensioen is toegekend, vervolgens
onmogelijk is om aan zijn wettelijke verplichtingen
te voldoen en om een zorgverzekering
af te sluiten die hem recht geeft op terugwer-
NEDERLANDS JURISTENBLAD – 03-07-2015 – AFL. 26 1755