NJB-1526

dan ook dat de transparantie daardoor juist is afgenomen.
Dat neemt niet weg dat de inzet van alle betrokkenen die
dagelijks werkzaam zijn ten behoeve van dat Centrum
dient te worden geprezen. Maar ‘onafhankelijk’, in de door
minister Kamp voorgestane zin is het Centrum niet. 44
3.3. Het aangenomen amendement Vos /Ouwehand
(Omkering van bewijslast)
Op 28 april 2015 nam de Tweede Kamer het door de
Kamerleden Vos (PvdA) en Ouwehand (Partij voor de Dieren)
ingediende amendement ter wijziging van de Mijnbouwwet
aan. 45 Het amendement bevat een regeling waarbij
aan artikel 6:177 BW een viertal leden worden
toegevoegd die ertoe strekken om in het geval binnen het
aan te wijzen ‘effectgebied’ mijnbouwwerkschade optreedt
de bewijslast om te keren (artikel 6:177 lid 6 (nieuw). De
tekst van het aangenomen amendement blinkt evenwel
niet uit in helderheid. Voorts lijkt me op sommige onderdelen
de voorgestelde tekst overbodig, aangezien titel 6.1
daarin reeds voorziet. 46 In dit bestek zie ik af van een
bespreking en detail, mede vanwege het feit dat de Minister
in dezen advies heeft gevraagd aan de Raad van State.
47 Hiervoor gaf ik al aan dat ook in de door mij aangewezen
route thans reeds alle ruimte is voor toepassing
van de omkeringsregel. Zo heb ik toepassing van de omkeringsregel
bepleit in de gemeenten die als bevingsgebied
werden aangewezen. Het vermoeden dat de schade door
toedoen van de exploitant is ontstaan, lijkt me in dergelijke
gevallen gegeven. Er mag in die gevallen bij gebreke
van duidelijkheid over andere oorzaken vanuit worden
gegaan dat winningsactiviteiten de oorzaak van de beving
zijn. In zoverre acht ik de omkeringsregel goed bruikbaar.
In zoverre spoort mijn uitwerking ook met het door de
Tweede Kamer aangenomen amendement. Invoering van
die regel, zoals wordt voorgestaan in het amendement
geeft voorts nogal wat complicaties. Zo dient eerst de
vraag te worden beantwoord of de regeling ook geldt voor
gevallen, die vóór de inwerkingtreding zijn ontstaan. De
Toelichting rept daar niet over. In beginsel kent ons privaatrecht
geen terugwerkende kracht. 48
Het Burgerlijk Wetboek bevat ook een
mogelijkheid om schade op kosten van
de veroorzaker te voorkomen
4. Preventieve maatregelen, wie betaalt dat?
Tot nu toe sprak ik over wat te doen als schade is ontstaan.
Het Burgerlijk Wetboek bevat ook een mogelijkheid om
schade op kosten van de veroorzaker te voorkomen.
Artikel 6:184 BW bepaalt dat kosten ter voorkoming of
beperking van schade op de veroorzaker (lees: NAM) kunnen
worden verhaald. Die bepaling is tegelijkertijd met artikel
6:177 in het BW opgenomen. Artikel 6:184 ziet derhalve
rechtstreeks op deze materie, ook al stond tijdens de debatten
in de Tweede Kamer vergoeding van milieuschade,
zoals vergoeding van gemaakte kosten door het reinigen
van met olie besmeurde zeevogels, centraal. 49 Op het
moment dat die debatten in de Tweede Kamer werden
gevoerd stond menig Kamerlid de olieramp met de bulkcarrier
Borcea, die de kusten van Zeeland en Zuid-Holland in
ernstige mate met olie had verontreinigd nog scherp voor
ogen. 50 In die debatten is evenwel niet grondig gesproken
over de in artikel 6:184 BW opgenomen twee kerncriteria.
Onder schade vallen ‘de kosten van iedere redelijke
maatregel ter voorkoming of beperking van schade door
wie dan ook genomen, nadat een ernstige en onmiddellijke
dreiging is ontstaan.(…)’ (artikel 6:184 lid 1 sub a
BW). 51 Bij besmeurde vogels hoef je aan beide criteria
geen woorden vuil te maken; dat spreekt voor zich. In
het (epi)centrum van het aardbevingsgebied behoeft de
toepassing van die criteria naar mijn oordeel ook niet
tot problemen te leiden. Kosten in het kader van stutten
en versterken kunnen in de regel op de NAM worden verhaald.
Naar mate te versterken panden verder verwijderd
39. Asser-Hartkamp & Sieburgh, 6-II
een werknemer die tijdens het gebruik
van de werkgever om aan te tonen dat het
stelde art. 6:177 lid 7: Indien mijnbouwscha-
2013/77 en voorts Sieburgh, WPNR
maken van een trap op zijn werkplek zijn
aanwezig zijn van een leuning het ongeval
de aan gebouwen en werken is ontstaan,
2001/6450. Ik acht die insteek juist. Ik ga in
evenwicht verloor, van de trap viel en zeer
waarschijnlijk niet had kunnen voorkomen.
kan de aanwezigheid van direct waarneem-
dit opstel niet nader in op de voor de
ernstig gewond raakte. Vast kwam te staan
42. HR 2 maart 2001,
bare bouwkundige gebreken van invloed zijn
rechtspraktijk zeer relevante vraag wat er
dat de trapleuning ontbrak. De werkgever
ECLI:NL:HR:2001:AB0377, NJ 2001/649,
op de omvang van de schadevergoeding
voor nodig is om dat bewijsvermoeden te
betwistte de aanwezigheid van het causaal
m.nt. J.B.M. Vranken, F.C.B. van Wijmen
voor zover dat redelijk is. Aan een gebrek
weerleggen. Ik verwacht dat de rechter,
verband en stelde dat de schade ook zou
(Protocol-arrest).
waarvan het aannemelijk is dat het geen
mede gelet op de hoedanigheid van partij-
zijn ontstaan indien de leuning zou zijn
43. HR 19 december 2008,
schade veroorzaakt zou hebben indien de
en en mede gelet op het profijtbeginsel dat
aangebracht. Het voorschrift dat een leu-
ECLI:NL:HR:2008:BG1890, NJ 2009/28, JA
beweging van de bodem of de uitstroming
aan de mijnbouwactiviteiten ten grondslag
ning aanwezig moet zijn heeft, aldus de
2009, 33, (Smeets vs. Gemeente Heerlen).
van delfstoffen zich niet zou hebben voorge-
ligt, streng zal zijn. Die benadering sluit
rechtbank, mede de strekking een val van
44. Een korte blik op de site van het Cen-
daan, wordt geen gewicht toegekend.
naar mijn oordeel ook het beste aan bij de
een trap te voorkomen. Schending van dat
trum is voldoende om dat te constateren.
47. Zie onder andere: Kamerstukken I
reeds door Meijers voorgestelde richting.
voorschrift verhoogt dan ook de kans dat
Tijdens het seminar Aardbevingsbestendig
2014/15, 34041, B.
40. C.C. Janssen & J.C. van den Dries,
een dergelijk ongeval kan ontstaan. De
Ontwerpen dat op 4 en 5 juni 2015 in
48. Art. 68a Overgangswet BW.
annotatie onder Rb. Amsterdam 5 novem-
rechtbank overwoog voorts dat voor het
Groningen werd gehouden - ik trad als een
49. Kamerstukken II 1990/91, 21202, MvA,
ber 2014, ECLI:NL:RBAMS:2014:7089, JA
aannemen van het causaal verband niet
van de sprekers op - werd ik in dat oordeel
p. 33.
2015/3 (Ongeval motorsurveillant bij uit-
behoefde te worden vastgesteld op welk
bevestigd.
50. Het leidde in 1991 tot een uitspraak van
vaart Prinses Juliana).
ogenblik en op welke plaats alsmede door
45. Kamerstukken II 2014/15, 34041, 12.
de Rechtbank Rotterdam: Rb. Rotterdam 15
41. HR 21 juni 1974, NJ 1974/453 m.nt.
welke directe oorzaak ook de werknemer
Zie verder noot 4.
maart 1991, NJ 1992/91 (Borcea).
GJS (Windmill vs. Roelofsen). Het betrof
ten val was gekomen. Het lag op de weg
46. Ik doel in het bijzonder op het voorge-
51. Cursief FTO.
NEDERLANDS JURISTENBLAD – 03-07-2015 – AFL. 26 1731