NJB-1526

Gaswinning Groningen
Naast een bepaling inzake de duur van de concessie
kunnen nog andere bepalingen worden opgenomen. Vanwege
het ontbreken van een wettelijk kader hebben de concessies
vanaf het begin een bepaling gehad inzake de afzet
van het aardgas. De concessies verleend voor 1959 (= ontdekking
Groningenveld) bevatten allen de voorwaarde dat
het aardgas, voor zover deze niet voor eigen gebruik werd
aangewend, tegen een redelijke prijs moet worden verkocht
aan en overgenomen door de Staat der Nederlanden, dat
wil zeggen het Staatsgasbedrijf. 15 Toepassing van deze clausule
in de concessie voor de exploitatie van het Groningenveld
lag niet voor de hand vanwege de omvang van het gasveld
en de eerdergenoemde onzekerheid ten aanzien van
de afzetmogelijkheden voor het Groningengas. 16
2.2 Concessie Groningen
Een alternatief regime voor de afzet van het aardgas uit het
Groningenveld is gepresenteerd in de ‘Nota inzake het
aardgas’ ofwel de Nota De Pous. 17 Uitgangspunt is dat 1. de
winning van het Slochterenveld zou moeten leiden tot
maximale inkomsten voor zowel de Staat als de producent
en 2. de Staat betrokken zou moeten zijn bij zowel de winning
als de afzet van het aardgas. De winning en de afzet
van het aardgas zouden gecoördineerd moeten plaatsvinden.
De noodzakelijke voorwaarden hiertoe zijn in de concessie
opgenomen alsmede in een viertal privaatrechtelijke
overeenkomsten. 18 De Nota de Pous heeft geleid tot de
invoering van een stelsel van Staatsparticipatie dat in feite
een tweeledig doel dient. De overheid kan via haar
staatsparticipatie directe invloed uitoefenen op de winningsactiviteiten.
Bovendien vormt de staatsparticipatie en
belangrijk financieel instrument voor de overheid.
Op 30 mei 1963 19 is uiteindelijk een concessie verleend
aan de Nederlandse Aardolie Maatschappij ofwel
NAM (50% Shell en 50% ExxonMobil) die in 1959 het gasveld
heeft ontdekt. In deze concessie zijn de volgende cruciale
bepalingen opgenomen:
– de winning van het aardgas vindt plaats met inachtneming
van een door de Minister van Economische Zaken
1710 NEDERLANDS JURISTENBLAD – 03-07-2015 – AFL. 26