NJB-1526

Recommendations

Info

Gaswinning Groningen ‘Eurocode 8, Design of structures for earthquake resistence’. 54 Deze Europese code bevat normen waaraan gebouwen minimaal dienen te voldoen. Aan de Europese ‘nocolapse’ norm, 55 wordt nu zeker niet voldaan in de regio Groningen. Men weet eigenlijk nog niet welke technische eisen aan bouwwerken gesteld moeten worden om wel aan de Europese code te voldoen. Eisen die elders in de wereld worden gehanteerd – bijvoorbeeld de Amerikaanse ‘Uniform building code’ en de Japanse ‘Building standard law’ – kunnen niet één op één worden overgenomen. De effecten van de ondiepe ‘man-made’ aardbevingen in Groningen zijn betrekkelijk uniek in de wereld en verschillen sterk van die van diepe tektonische bevingen. In voorbereiding op een juridisch bindende bijlage bij het Bouwbesluit kennen we sinds 1 februari 2015 voorlopige Nederlandse Praktijkrichtlijnen (NPR) voor bestaande bouw, verbouw en nieuwbouw. 56 Navraag leert dat deze aanbevelingen tot op dit moment niet of nauwelijks worden geïmplementeerd. Maar zelfs als er vanaf nu zou worden gebouwd volgens de NPR, dan nog zal het jaren duren voordat huizen, gebouwen, kantoren en ziekenhuizen aardbevingsbestendig zijn. 57 De aan de NAM door de minister verstrekte opdrachten adstrueren op pijnlijke wijze dat het winningsbesluit op basis van een schrijnend kennistekort is genomen Van een reductie van de seismische dreiging en het seismische risico zal op basis van het laatste winningsplan niet of nauwelijks sprake zijn. Het EHRM stelt echter strenge eisen aan de zorgplicht van de overheid. In het kader van ‘man-made’ activiteiten zijn die nog weer strenger dan bij natuurverschijnselen. De vraag of de overlast zich binnen aanvaardbare grenzen bevindt, dan wel een ‘disproportional burden’ op Groningse inwoners ‘on behalf of the community’ legt, kan niet anders dan bevestigend door het Hof worden beantwoord. Op grond van ons onderzoek stellen wij vast dat het instemmingsbesluit van de minister met het winningsplan van de NAM van 2014 zowel inhoudelijk als procedureel in strijd is met artikel 8 EVRM. Aangenomen dat de risico’s en de geleden of te lijden fysieke en mentale schade goed worden gedocumenteerd, komen ook de positieve en negatieve verplichtingen uit artikel 2 en 3 in beeld. 58 In verband met artikel 2 geldt dat zolang de overheid niet kan aantonen dat wordt voldaan aan minimale bouwveiligheidsnormen de veiligheid van burgers en het recht op leven niet kunnen worden gegarandeerd. Een studie van het SodM uit 2013, verricht voor een gebied rondom het dorpje Huizinge, laat over de risico’s op reëel levensgevaar in dat gebied geen twijfel bestaan. 59 In de rechtspraak van het EHRM is een ernstige procedurele fout in de besluitvorming over gevaarlijke activiteiten – zoals een gebrek aan relevante studies over veiligheid – voldoende om van een schending van zowel artikel 2 als 8 EVRM te spreken. De aan de NAM door de minister verstrekte opdrachten adstrueren op pijnlijke wijze dat het winningsbesluit op basis van een schrijnend kennistekort is genomen. 60 7. Slotopmerkingen Bij het beoordelen van het winningsplan dient de minister eerst de vraag te beantwoorden of het winningstempo en de winningswijze alsmede de door de NAM met het oog op de veiligheid voorgestelde maatregelen voldoen aan de minimale Europeesrechtelijke maatstaven. Waarborgt het winningsplan het recht op leven niet of onvoldoende, dan dient de minister niet met het ongewijzigde plan in te stemmen. Het recht op leven is niet ‘afkoopbaar’ met een schadevergoeding. Dat is tot nu toe wel de benaderingswijze van de minister geweest. Ondanks dat de minister in zijn meest recente besluit blijk geeft geluisterd te hebben naar het SodM kan zijn instemming met het NAM-winningsplan de procedurele noch de inhoudelijke verdragstoetsen doorstaan. Een dergelijke vaststelling roept echter vragen en problemen op. Heel veel huishoudens en veel bedrijven in zowel binnen- als buitenland zijn afhankelijk van het laagcalorische Groningse gas. Dat kan niet van het ene op het andere moment worden vervangen door bijvoorbeeld hoogcalorisch Russisch gas, noch door alternatieve energiebronnen. Dat zal tijd kosten. De keuzeruimte van de minister is echter gering. In het geval van een schending van artikel 2 – voor artikel 3 EVRM geldt hetzelfde – heeft hij slechts de mogelijkheid om zich te buigen over de vraag hoe de verdragsschending te beëindigen, niet of er een einde aan moet komen. In verband met artikel 8 oordeelt het EHRM dat een belangenafweging niet mag leiden tot een ‘disproportionele last’ voor burgers. Mocht dit wel het geval zijn dan is financiële compensatie en/of herhuisvesting niet altijd een gepaste maatregel om die inbreuk te rechtvaardigen. 61 Ook in dit verband kan de minister echter geen ijzer met handen breken. Hoeveel ruimte en tijd mag hij nemen om de schending te verhelpen? De Groningers zien als peildatum voor een beoordeling van wanneer de gevaren zijn ontstaan 1990. Toen openbaarden zich de eerste effecten van de aardbevingen. De minister zal ongetwijfeld de zwaarste beving tot nu toe – die in 2012 in Huizinge – als eerste alarmsignaal beschouwen. 62 Welke datum men ook kiest, er is tot op de dag van vandaag nog bitter weinig gedaan om de veiligheid van de Groningers op korte dan wel lange termijn te herstellen. Een uitzondering is de voorlopige voorziening van de Afdeling die de gaswinning in de gebieden met het allerhoogste risico opschortte. Zuur voor de Groningers is het voorbehoud in die uitspraak dat wanneer de leveringszekerheid in gevaar komt, de gemaximeerde productie mag worden hervat. Verdragsrechtelijk kan aan leveringszekerheid geen hogere prioriteit toekomen dan aan levenszekerheid. Levenszekerheid is een absoluut recht, leveringszekerheid een relatief begrip – althans zolang geen levensbedreigen- 1722 NEDERLANDS JURISTENBLAD – 03-07-2015 – AFL. 26
Verdragsrechtelijk kan aan leveringszekerheid geen hogere prioriteit toekomen dan aan levenszekerheid de situaties worden veroorzaakt. 63 Er zijn talloze maatregelen om de vraag naar gas per direct substantieel te verlagen zonder essentiële toepassingen in gevaar te brengen: van besparingsmaatregelen tot een loyaliteitsheffing per eenheid gas. Die laatste is waarschijnlijk de meest rigoureuze maatregel, maar heeft als voordeel dat de Staatsbegroting in balans blijft. Van gaswinning op het huidige niveau kan pas weer sprake zijn nadat effectieve beschermingsmaatregelen zijn uitgevoerd, lees: alle getroffen en bedreigde huizen, gebouwen en werken aardbevingsbestendig zijn gemaakt. Dat is de consequentie van het in Europa gecodificeerde recht op veiligheid, waarvan het achterliggende beginsel universeel is. Het Japanse vonnis vormt het levende bewijs ervan. 54. Stuurgroep NPR, ‘Impact Assessment (Valašinas vs.Litouwen), § 122 ‘[…] the dingsplan Aardbevingen’, 21 februari 2014. Rusland, § 133-134. Nederlandse Praktijk Richtlijn: Aardbevings- question of a positive obligation under Arti- 60. Een en ander doet de voorzieningen- 62. Volgens de Onderzoeksraad voor Veilig- bestendig Bouwen’, januari 2015, p. 9-12. cle 3 may arise only where there is at least a rechter tijdens de zitting verzuchten: ‘Er heid wordt tussen 1986-2012 duidelijk dat 55. SodM, 2013, p. 372-373. “credible assertion of ill-treatment” upon moet nog heel veel onderzoek worden fysieke schade aan woningen en gebouwen 56. www.nen.nl/NEN-Shop/Vakgebieden/ which the authorities must act; Zie EHRM 16 gedaan naar de veiligheid en toch gaat u een feit is; het risico van persoonlijk letsel Bouw/Bouwnieuwsberichten/Nederlandse- oktober 2013, 55723/00 (Fadeyeva vs. door. Het beeld van de winning hangt van wordt evident vanaf 2012; Onderzoeksraad praktijkrichtlijn-voor-aardbevingsbestendig- Rusland), § 1 en EHRM 16 September 2004, onzekerheden aan elkaar. De Groningers voor Veiligheid 2015, p. 56-57. bouwen-ter-commentaar.htm. 53157/99 (Ledyaeva e.a. vs. Rusland), § 1 hebben een punt. Ik zeg het simpel. Als dit 63. In de ‘Regeling afsluitbeleid voor klein- 57. Er bestaat bijv. een schreeuwend tekort waarin klachten ongegrond worden ver- een bestemmingsplan van een gemeente verbruikers van elektriciteit en gas’ (27 juni aan constructeurs. ‘Groot Tekort aan Inge- klaard wegens een gebrek aan bewijs. was geweest, zouden we zeggen: doet u dit 2011, nr. WJZ/11076169, Minister van nieurs Dreigt’, DvhN 25 februari 2015, 59. SodM, ‘Risico Analyse Aardgasbevingen maar over.’ (Dagblad van het Noorden, 1 EL&I) staat een verbod om kleinverbruikers www.dvhn.nl/aardbevingen/anieuws/ Groningen’, 2013, p. 7, 11-12, www.sodm. april 2015). in de wintermaanden in verband met kans groot-tekort-aan-ingenieurs- nl/sites/default/files/redactie/Risico analyse 61. López Ostra vs. Spanje, § 57-58; op onderkoeling af te sluiten van gas. Hier- dreigt-12282873.html. aardgasbevingen Groningen.pdf; zie ook Dubetska vs. Oekraïne, § 150; Grimkovska- uit kan men een recht op minimale levering 58. Zie bijv. EHRM 4 juni 2001, 44558/98 Veiligheidsregio Groningen, ‘Incidentbestrij- ya vs. Oekraïne, § 65; Fadeyeva vs. distilleren. NEDERLANDS JURISTENBLAD – 03-07-2015 – AFL. 26 1723
Page 1 and 2: NEDERLANDS JURISTENBLAD GASWINNING
Page 3 and 4: Inhoud Vooraf 1246 1707 Prof. mr. P
Page 5 and 6: Vooraf 1246 Belastinghervorming en
Page 7 and 8: Sinds de ontdekking van het Groning
Page 9 and 10: Inmiddels is aangetoond dat grondei
Page 11 and 12: gen voor de winning op zee (inclusi
Page 13 and 14: geregeld moet worden en de wijze wa
Page 15 and 16: men dat de (externe) veiligheid wor
Page 17 and 18: Is er sprake van een ernstige proce
Page 19: Wat betreft de andere gevaarsfactor
Page 23 and 24: de Ontwerper van het Burgerlijk Wet
Page 25 and 26: tratie van. Indien tussen de exploi
Page 27 and 28: Ik laat in dit korte bestek buiten
Page 29 and 30: dan ook dat de transparantie daardo
Page 31 and 32: Gaswinning Groningen 1250 Geldt het
Page 33 and 34: Bij zaaksbeschadiging is uitgangspu
Page 35 and 36: worden beïnvloed en dat de rechter
Page 37 and 38: Gaswinning Groningen 1251 Aansprake
Page 39 and 40: gevendheid. Het stoppen van de winn
Page 41 and 42: hier dat de gedupeerden in een toes
Page 43 and 44: Gaswinning Groningen 1252 Aardbevin
Page 45 and 46: verre van volledig. Wij noemen alle
Page 47 and 48: Al met al lijkt het erop dat het Lo
Page 49 and 50: Wat betreft de Dialoogtafel valt op
Page 51 and 52: len van financiële en andere midde
Page 53 and 54: Rechtspraak ders hun diepe afkeur o
Page 55 and 56: Rechtspraak hebben verworven, de ve
Page 57 and 58: Rechtspraak 1259 19 juni 2015, nr.
Page 59 and 60: Rechtspraak 1262 19 juni 2015, nr.
Page 61 and 62: Rechtspraak hof als volgt. Voor de
Page 63 and 64: Rechtspraak Sv in de daar bedoelde
Page 65 and 66: Rechtspraak belanghebbende de grove
Page 67 and 68: Rechtspraak de publieke belangen va
Page 69 and 70: Rechtspraak Centrale Raad van Beroe
Page 71 and 72:
Rechtspraak eens zijn dat daaruit o
Page 73 and 74:
Boeken 1276 Nederlanders in de heil
Page 75 and 76:
Tijdschriften en van oudere uitspra
Page 77 and 78:
Tijdschriften geven voor de relatie
Page 79 and 80:
Tijdschriften bepaalde voorwaarden
Page 81 and 82:
Tijdschriften - In 2012 organiseerd
Page 83 and 84:
Tijdschriften voorstel treedt mogel
Page 85 and 86:
Tijdschriften ders, de rol van de o
Page 87 and 88:
Wetgeving van Protocol nr. 14 was b
Page 89 and 90:
Wetgeving verboden middelen en kunn
Page 91 and 92:
Wetgeving tevens in een wijziging v
Page 93 and 94:
Wetgeving met het oog op het opneme
Page 95 and 96:
Wetgeving pees parlement en de Raad
Page 97 and 98:
Wetgeving voor de berekening van de
Page 99 and 100:
Wetgeving Belastingdienst en beslag
Page 101 and 102:
Nieuws 1313 Staat moet uitstoot bro
Page 103 and 104:
Universitair Nieuws 1317 Wilt u dat
Page 105 and 106:
Personalia 1318 Hoogleraar Met inga
Page 107:
Wetgeving toezicht financiële Mark
show all

NJB-1526

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?