Nº 11

Departamento de filosofía
Profesor Javier de Melo Martín
Introdución
Dende que se tomou a decisión de centrar a actividade
deste grupo na obra de Sófocles non puidemos
deixar de pensar nas profundas mensaxes
que as traxedias deste personaxe suxiren. Nunha
das súas obras máis famosas, Edipo rei, a pescuda
pode resultar imposible, o fondo, insondable. Pero
o noso obxectivo non é sistematizar a interpretación
deste mito, máis ben deberiamos ensinar ao
noso alumnado a ver un pouco máis aló das palabras,
detrás das aventuras ou desventuras, máis
aló dos personaxes. Qué hai de nós mesmos e do
noso presente nesa fascinante porta ao pasado
que son estas obras? Motivamos así a reflexión nas
diferentes liñas que logo explicaremos, engadimos
curiosidade xuvenil á vella cultura e sorpresa
inxenua no tópico literario.
En definitiva, ademais de cumprir cos obxectivos
das disciplinas deste Departamento, queríamos
innovar, enriquecer, sorprender e motivar.
Contidos (Esquema)
Procuramos engadir aos contidos oficiais de cada
unha das disciplinas e dos diferentes niveis os
seguintes motivos de reflexión: *(fig 1)
Adaptación didáctica dos contidos
teatrais da obra O sangue de
Antígona ó currículo das disciplinas
do departamrnto de filosofía
O Sangue de Antígona é o título elixido para a
adaptación das traxedias de Sófocles Edipo
rei, Edipo en Colono e Antígona. O que fixemos
no departamento de filosofía foi aplicar o
contido das distintas traxedias ás diferentes
IDEA 2005
disciplinas e niveis educativos que temos ao
noso cargo.
Edipo, rei
Consideramos axeitado achegarmos ao alumnado
de 1º de Bacharelato a figura de Edipo
nunha introducción á filosofía, porque cremos
que as múltiples significacións que tivo este personaxe
de Sófocles desde a súa creación foron
enriquecedoras e axudan a discernir múltiples
temas que atinxen ao ser humano.
As principais reflexións versarán sobre aspectos de
teoría do coñecemento e de psicoloxía da personalidade.
O planeamento da traxedia de Sófocles é dunha
busca: Edipo procura ao asasino de Laio, antigo
rei de Tebas. Coa súa busca, que se cre seguro
de resolver, espera acabar coa peste que asola
a súa cidade.
Indagación, tras indagación, pescuda tras pescuda,
facendo caso omiso das advertencias do
vello adiviño Tiresias ou da súa muller, a raíña
Iocasta, a ansia de coñecemento, a súa absoluta
crenza no poder do seu raciocinio, fano rexeitar
todo impedimento á investigación que iniciou.
Finalmente, o seu desexo de coñecer e saber a
verdade verase satisfeito e logrará descubrir ao
asasino do Rei Laio; pero será un fatal autodescubrimento
pois quen matara ao antigo rei
nunha encrucillada resulta ser o propio Edipo.
Arrancándose os ollos e tras perder á súa nai e
esposa Iocasta, marcha ao desterro tenteando
a terra a golpes de bastón.
Quen é Edipo? O prototipo do ser humano, que
saíu das sabanas africanas e chegou ao espazo
Obras Idea Contidos Relacións Niveis
Edipo Rei
Edipo en
Colono
Antígona
O desexo de
coñecemento
Rexeitamento do que
ven de fóra
Poder político fronte
a dereitos humanos
Antígona fronte a
Creonte
Traxedia versus progreso
Metáfora do ser humano
Xenofobia versus integración.
Dereitos humanos versus crenzas das
xentes (prexuízos).
Poder político versus dereitos naturais.
Dereito á vida e desobediencia civil.
Exemplos vitais.
Introdución á
filosofía
Ética
1º BAC
4º ESO
Ética e filosofía do
dereito 1º BAC
Ética y Filosofía do
Dereito de 1º de
Bacharelato
Ciencias políticas
Títulos Temas Contidos Disciplinas
1ºBAC
2ºBAC+
*fig 1
79