Hakikat Komisyonları
Hakikat Komisyonları
Hakikat Komisyonları
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
olunmasıydı. Bunun yanı sıra, ordu ve yargı<br />
başta olmak üzere yapısal reformlara<br />
gidilmesi ve karşılıklı saygıyı geliştirecek<br />
olan demokratik süreçler başlatılması da<br />
önerildi.<br />
Her ne kadar Başbakanlık düzeyinde hükümetin<br />
geçmiş dönemlerde yaptığı hatalar ve ihlaller için<br />
özür dilenmiş olsa da, yapılan tavsiyelerin yerine<br />
getirilmesini sağlayacak ya da denetleyecek<br />
herhangi bir mekanizma oluşturulmadı. Raporun<br />
yayımlanmasından beş yıl sonra, 2004 yılında<br />
çıkartılan bir yasa ile Guatemala Kongresi 25<br />
Şubat’ı çatışmanın mağdurlarının anılacağı<br />
“Onur Günü” (Day of Dignity) ilan etti. Ertesi yıl<br />
oluşturulan Ulusal Tazmin ve Telafi Komisyonu<br />
ise kararlarında ve işleyişindeki yavaşlık<br />
nedeniyle mağdurların talep ve ihtiyaçlarını<br />
karşılamaktan uzak kaldı.<br />
e. Guatemala’da <strong>Hakikat</strong>lerin Ortaya<br />
Çıkarılması Sürecini Diğer Deneyimlerden<br />
Ayıran Özellikler<br />
■ İç savaş sürecinde devletle silahlı çatışmaya<br />
giren sol gruplar, her ne kadar çatışmanın sona<br />
ermesi konusunda uzlaşmaya razı olsalar da,<br />
Guatemala’daki yerli Maya halkının talepleri<br />
karşılanmadığı için barış sürecine muhalefet bu<br />
kanattan geldi. 114 Bununla beraber, Maya halkının<br />
temsilcileri yer yer barış sürecinden dışlanmış<br />
olsa da, söz konusu süreç yerli halklar için de<br />
siyasi bir fırsat teşkil etti.<br />
■ Komisyon nihai raporunda; mağdurların<br />
anılarının yaşatılmasını, mağdurlara tazminat<br />
ödenmesini, insan haklarına saygı konusunda<br />
her kesimin katılımını ve demokratik sürecin<br />
güçlendirilmesini sağlayacak önlemler<br />
alınmasını istedi. Ancak bu tavsiyeler yeteri<br />
derecede yerine getirilmedi.<br />
■ Bill Clinton, ABD Başkanlığı sırasında<br />
yüzbinlerce kişinin öldürülmesinden sorumlu<br />
olan muhafazakar hükümetlere ABD desteği<br />
nedeniyle, Guetamala halkından özür diledi.<br />
VI. Sierra Leone<br />
Komisyonun Adı: Sierra Leone <strong>Hakikat</strong> ve Uzlaşı<br />
Komisyonu (Serra Leone Truth and Reconciliation<br />
Commission - SLRTC)<br />
Faaliyet Süresi: Kasım 2002-Ekim 2004 (2 Yıl)<br />
Kapsamı: 1991-1999 yılları arasında<br />
gerçekleşmiş insan hakları ihlallerini<br />
soruşturmak.<br />
a. Siyasi Arkaplan<br />
Sierra Leone’de 1991-2002 yılları arasında iç<br />
savaşın patlak vermesinin altında yatan nedenler<br />
siyasi yorumculara göre farklılık arzediyor. İngiliz<br />
sömürgeciliğinden sonra gelen bağımsızlık<br />
sürecinde, oldukça zayıf bir bürokrasinin ve çıkar<br />
peşinde koşan siyasi elitin varlığı ile yozlaşma ve<br />
yolsuzluk yönetici sınıflar için geçerli olabilecek<br />
nitelikler arasında sayılabilir. Ülke yöneticilerinin<br />
zengin elmas madenlerinin üretimini kendi<br />
çıkarları için kullanmaları, ordunun yönetici<br />
pozisyonları için büyük rüşvetlerin alınması ve<br />
ordunun güçlenmesi için yatırım yapılmaması<br />
iç savaşın esas nedenlerinden olmasa da,<br />
sürmesinin başlıca nedenleri olarak kabul<br />
ediliyor. Elmas gelirleri konusundaki çekişme,<br />
bazı yorumculara göre iç savaşın, bazılarına göre<br />
ise iç savaşın taraflarından olan Devrimci Birleşik<br />
Cephe’nin savaşı sürdürebilmesinin nedenidir.<br />
Bu faktörlere, 1991-2002 sürecinde Sierra Leone<br />
hükümetine karşı silahlı muhalefet geliştiren<br />
Devrimci Birleşik Cephe (RUF) 115 isimli örgüt ile<br />
siyasi çıkarları örtüşen Liberya Ulusal Yurtsever<br />
Cephesi 116 isimli gerilla örgütünün Liberya’da ve<br />
Sierra Leone’da iktidarı ele geçirme istekleri ve<br />
birbirlerine destekleri de eklenince, Sierra Leone<br />
11 yıl süren bir iç savaş yaşadı.<br />
1991-2002 yılları arasında yaşanan çatışmanın<br />
bir tarafı Sierra Leone hükümeti iken, diğer tarafı<br />
da Devrimci Birleşik Cephe (RUF) idi. Çocuk<br />
115 Revolutionary United Front<br />
114 Dictaan-Bang-oa, E., Medrana, J. G. L. 2004:106-127.<br />
116 National Patriotic Front of Liberia<br />
HAKİKAT BÖLÜM ADI KOMİSYONU DENEYİMLERİ<br />
99
Change language