Hakikat Komisyonları

gerekçe oldu. Bununla beraber, Komisyon devlet
ve askeri kurumlardan herhangi bir belgeyi temin
etme yetkisine sahipti ve nihai kararını devlete bir
tavsiye niteliğinde sunabiliyordu.
c. Komisyon’un Yapısı, İşleyişi ve Faaliyetleri
Komisyon, dönemin ABD başkanı Jimmy
Carter, Kongre ve Senato tarafından seçilen
dokuz kişiden oluşturuldu. Komisyon
başkanlığına tek kadın üye olarak Washington
eyaletinden avukat Joan Z. Bernstein getirildi;
diğer üyeler hukukçular, siyasetçiler ve din
adamlarından oluşuyordu. Japon-Amerikalı
Vatandaşları Derneği (Japanese American
Citizens League) ve Ulusal Düzeltme ve Tazmin
Koalisyonu (National Coalition for Redress and
Reparations) başta olmak üzere sivil toplum
kuruluşları tanıklıkların hazırlanmasına
yardımcı oldu.
Komisyon yaptığı bir çağrıyla 1981 yılının
Temmuz ile Aralık ayları arasında on şehirde
yirmi ayrı tarihte görüşmeler gerçekleştirdi,
750’den fazla tanıklık dinledi. Tanıklıklar II.
Dünya Savaşı sırasında kamplarda tutulmuş
Japon-Amerikalılar ve Aleutlar ile birlikte
eski hükümet yetkilileri, kamuya mal olmuş
kişiler, ilgili vatandaşlar ve Komisyon’un
araştırdığı konularda daha önce araştırma
yapmış tarihçilerden oluşuyordu. 149
Görüşmeler kamuya açık bir şekilde
gerçekleşti ve kayda alındı. Ayrıca danışman,
gönüllü ve görevlilerden oluşan yaklaşık 35
kişilik bir grup ulusal arşivlerde araştırma
yaptı, belgelerin hazırlanması ve derlenmesi
için Komisyon’a destek oldu. Komisyon,
arşiv belgeleri ile birlikte, dönem hakkında
kişilerin yazdığı anılar ve tanıklıklar dahil pek
çok farklı metinden faydalandı. “Reddedilmiş
Kişisel Adalet” (Personal Justice Denied)
adlı 467 sayfalık nihai rapor Aralık 1982’de
yayımlandı.
149 Uluslararası Geçiş Adaleti Merkezi (International Center for
Transitional Justice [ICTJ]). Research Brief: Selected examples
of United States Commissions of Inquiry. 2008. http://ictj.org/
sites/default/files/ICTJ-USA-Commissions-Inquiry-2008-
English.pdf
d. Nihai Raporun Yaptığı Tespitler, Tavsiyeler
ve Siyasi-Hukuki Etkileri
Raporda Komisyon öncelikle casusluk
veya sabotajı işaret eden herhangi bir delil
bulunmadığına hükmetti. Buna rağmen, ABD
hükümetinin sistematik bir şekilde dışlama,
yerinden etme ve tutuklama politikalarını
sürdürdüğünü, ‘askeri zaruret’ gerekçesinin
meşru bir dayanağı olmadığını ve hak ihlallerinin
“ırksal önyargı, savaş isterisi ve siyasi
önderliğin başarısızlığından” kaynaklandığını
kararlaştırdı. 150
Raporun savaş tutuklularına yönelik altı önerisi
vardı: [1] ABD Kongresi kamu nezdinde bir
özür yayımlamalı; [2] ABD Başkanı sokağa
çıkma yasağını çiğnediği için cezalandırılanlar
ve savaş sırasında ırk ayrımcılığı veya etnik
ayrımcılık nedeniyle hüküm giyenleri affetmeli;
[3] Kongre, savaş sırasındaki uygulamalar
nedeniyle pozisyon, statü veya yetki kaybına
uğrayanların iade taleplerini gözden geçirmeli;
[4] Kongre, olayların yarattığı sorunların çözüme
kavuşturulması için eğitim ve insani amaçlarla
kurulacak bir fon için para ayırmalı; [5] Savaş
sırasında hapsedilmiş ve hayatta olan 60.000
kadar Japon-Amerikalı şahıs için kişi başına
20.000 $ tazminat ödenmeli; [6] Evinden edilen
Aleutlara kişi başına 5.000 $ ödenmesi için 5
milyon dolarlık bir fon ayrılmalı. 151
Komisyon’un önerilerinden hareketle ABD
Hükümeti kamu nezdinde bir özür yayınladı ve
tazminat ödedi. Tazminatlar sadece 40 yıl aradan
sonra halen hayatta olan mağdurlara ödendi,
bu açıdan ihlallerden etkilenmiş tüm ailelere
erişilmedi. Raporun en tartışmalı noktalarından
biri, savaş döneminde kullanılan “toplama
kampı” (concentration camp) ifadesi yerine
“tehcir kampı” ya da “tehcir merkezi” (relocation
camp/center) ifadesini kullanması oldu. Rapora
150 Kashima, T. 1996.
151 “Commission on Wartime Relocation and Internment of
Civilians”. Densho Encyclopedia. http://encyclopedia.densho.
org/Commission_on_Wartime_Relocation_and_Internment_of_
Civilians/
120
HAKİKAT KOMİSYONLARI