Hakikat Komisyonları

az sayıda ofisleri olsa da, gezici ekipler halinde
ülkeyi dolaşan çok sayıda tanıklık toplayıcı
istihdam etti. Timor-Leste’ninki gibi diğer bazı
komisyonlar farklı bölgelerde yerleşik ekiplerle
çalışmayı tercih etti. Peru Hakikat ve Uzlaşma
Komisyonu hızlı bir şekilde ve sınırlı kamusal
erişimle kurulduysa da sivil toplumdan gelen
eleştirilerin ardından belirli bölgelerde ek ofisler
açtı.
ofisleri aracılığıyla tüm ilgili taraflara tanıklık
toplama prosedürleri ile ilgili önceden açık
bildirimde bulunmalı. Tanıklık toplama sürecinin
veri işleme, kurgu ve raporun biçimlendirilmesi;
bulguların saptanması ve öneriler geliştirilmesi
için yeterli süreyi sağlayacak bir son teslim
tarihi olmalıdır. Bu aynı zamanda kilit önemde
tanıklarla görüşülmesi ve arşiv bilgilerinin
incelenmesi için de geçerlilik taşır.
■ Komisyon ilk kamusal erişim kampanyasını
ulusal sivil toplumla ortaklıklar kurma ve bölge
veya ülkenin tamamında etkin olma amacıyla
geliştirmelidir. Bu aşamada, uygun düştüğü
takdirde, komisyon, insan hakları gruplarına,
kurumlara ve (potansiyel) bağışçılara yönelik
uluslararası erişim çalışmaları da yürütebilir.
Ortaklıkların kurulması özellikle aşağıdakileri
gerçekleştirmek açısından önem taşır:
- Komisyonun çalışmalarını yaygınlaştırmak
- Mağdur örgütleri ve topluluklarına ulaşabilmek
- Mağdurlara destek ve rehberlik danışmanlık
hizmeti sağlamak
- Uzmanların desteğini almak
Düzenli Çalışmalar
Komisyonun çalışmaları ilerleyip örgüt tam
kapasitesine eriştiğinde komisyon düzenli
çalışmalarına başlar, bunlar arasında, yetki
kapsamının ve çalışma planlarının belirlediği
işlevlere bağlı olarak, aşağıdaki görevler
bulunabilir:
■ Yerel ofisler ve/veya gezici ekipler aracılığıyla,
araştırma planının rehberliğinde ve bir tanıklık
toplama ve veri işleme biriminin yönlendirmesiyle
tanıklık toplanır. Bu, komisyonun mağdur ve
tanıklarla ilişkiye geçmede kullanacağı ana
etkinliktir ve temel deneyim birikimini sağlayacak
olan çalışmadır. Dolayısıyla, komisyonun mağdur
ve tanıklara yönelik davranışına dair yöntem ve
ilkelerin harfi harfine uygulanmasını güvence
altına almak önem taşır. Komisyon, bölgesel
■ Tanıklık toplama özenle tasarlanmış ve
denenmiş bir soru formu ve görüşme protokolü
kullanılmasını gerektirir. Tanıkların deneyiminin
verimli olmasını ve saygılı bir atmosferde
gerçekleşmesini güvence altına almak için
tanıklık toplama görevlilerinin titiz bir eğitim
sürecinden geçmesi gerekir. Tanıkların
hikayelerini, onlar için kültürel ve psikolojik
açıdan anlamlı ve onların anlatı tekniklerine
saygı gösteren bir çerçevede anlatabilmeleri
gerekir. Soru formu tanıkların anlatılarının
yerine geçmeyi amaçlamamalı, aksine belirli
temel bilgilerin ihmal veya kayıp edilmeyip
kaydedilmesini ve bu süreçte mümkün olduğunca
çok olgusal ve bağlamsal ayrıntının toplanmasını
sağlayacak şekilde görüşmeciye yardımcı
olmalıdır.
■ Görüşmeciler topladıkları tanıklıkları, soru
formundaki tüm soruların tanık tarafından
elinden geldiği ölçüde karşılandığından
emin olacak şekilde yazılı olarak kaydeder.
Yazılı anlatılar veri tabanına girilmek üzere
komisyon merkezine gönderilmelidir.
Komisyonun yetki kapsamı çerçevesinde
geliştirilen komisyon veri tabanları verileri,
hem niceliksel (örneğin istatistiksel
tekniklerle ölçülen belirli ihlallerin zaman
içerisinde gerçekleşme sıklığı) hem de
niteliksel (örneğin faillerin strateji ve
uygulamalarına atıflar) olarak tanımlar.
■ Kamuya açık oturumların düzenlenmesi
belirlenmiş mağdurların ulusal bir izleyici
kitlesi ve medya karşısında deneyimlerini
paylaşmalarına olanak tanır. Diğer kamuya açık
oturum biçimleri arasında uzmanların ve önemli
politik figürlerin tanıklıkları yer alabilir.
BÖLÜM KURULUŞTAN ADI DÜZENLİ ÇALIŞMAYA GEÇİŞ
49